Η αποφυγή του σίτου θα μπορούσε να μειώσει τη φλεγμονή και να ανακουφίσει τα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά την πλάκα.

Το διαιτητικό σιτάρι μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή

Το σιτάρι, όπως και άλλα δημητριακά, περιέχει γλουτένη, η οποία σε μερικούς ανθρώπους προκαλεί μια σοβαρή αυτοάνοση αντίδραση – κοιλιοκάκη.

Σε άτομα με ιοκάκη, το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά όταν τρώγονται ακόμη και μικρές ποσότητες γλουτένης, προκαλώντας πόνο, φούσκωμα και βλάβη στο έντερο, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα απορρόφησης θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα.

Περίπου το 5% των ανθρώπων στη χώρα μας αναφέρει δυσανεξία στη γλουτένη, η οποία προκαλεί και πεπτικά συμπτώματα, αλλά αυτά τα συμπτώματα σπάνια είναι τόσο σοβαρά όσο τα συμπτώματα που προκαλούνται από κοιλιοκάκη.

Ωστόσο, όχι μόνο η γλουτένη στο σιτάρι προκαλεί προβλήματα. Σε μερικούς ανθρώπους, άλλες πρωτεΐνες στο σιτάρι μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονώδεις ή αλλεργικές αντιδράσεις, οι οποίες μπορούν να είναι σοβαρές.

Ο καθηγητής Detlef Schuppan, ο οποίος είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Μεταφραστικής Ανοσολογίας και του Κλινικού Κέντρου για την κοιλιοκάκη, τις εντερικές ασθένειες και το αυτοάνοσο, και καθηγητής ιατρικής/γαστρεντερολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, Βοστώνη:

«Αυτή είναι μια μακρά ερευνητική ιστορία που πηγαίνει πίσω σε ένα από τα ερευνητικά μας έργα στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη, όπου βρήκαμε ΑΤΙ ως ενεργοποιητές μακροφάγων και δενδριτικών κυττάρων μέσω του υποδοχέα 4 – ενώ οι πρωτεΐνες γλουτένης (που είναι υπεύθυνες για ασθένεια κοιλιοκάκη ) δεν έχουν καμία έμφυτη δραστηριότητα διέγερσης του ανοσοποιητικού».

«Αυτή η δραστηριότητα των πρωτεϊνών ATI στο σιτάρι εξηγεί τις παρατηρήσεις ότι πολλοί ασθενείς έχουν προβλήματα με το σιτάρι (τη λεγόμενη «ευαισθησία στη γλουτένη χωρίς κοιλιοκάκη», η οποία δεν προκαλεί από τη γλουτένη αλλά από τις πρωτεΐνες ATI του σίτου όταν πρόκειται για χρόνια. φλεγμονώδη ασθένειες», πρόσθεσε ο καθηγητής Detlef Schuppan.

Στοιχεία σε ποντίκια και ανθρώπινα κύτταρα

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν τις αρχικές έρευνες σε ποντίκια. Χρησιμοποίησαν πειραματική αυτοάνοση εγκεφαλομυελίτιδας (ΕΑΕ), ένα πειραματικό μοντέλο που χρησιμοποιείται συνήθως σε ζώα για τη σκλήρυνση κατά πλάκα.

Αρχικά, οι ερευνητές έδωσαν σε θηλυκά ποντίκια δίαιτα χωρίς γλουτένη και ATI (GAF) για τέσσερις εβδομάδες. Στη συνέχεια χώρισαν τα ποντίκια σε τρεις διαφορετικές ομάδες διατροφής:

• Η δίαιτα GA είχε γλουτένη (5,5% ξηρό βάρος) και ATI (0,165% ξηρό βάρος)
• Στη δίαιτα G προστέθηκε μόνο γλουτένη (5,5% ξηρό βάρος).
• Στη δίαιτα Α προστέθηκε μόνο ATI (0,15% ξηρό βάρος).

Οι ημερήσιες δόσεις τόσο της γλουτένης όσο και της ATI υπολογίστηκαν ότι είναι ισοδύναμες με αυτές που καταναλώνονται από ένα άτομο σε μια τυπική δυτική δίαιτα.

Οι ερευνητές προκάλεσαν την EAE στα ποντίκια μετά από τέσσερις εβδομάδες στα δίαιτα GAF και δύο ημέρες πριν ξεκινήσουν τις πειραματικές δίαιτες.

Αυτά τα ποντίκια που κατανάλωναν το περισσότερο ATI ανέπτυξαν σημαντικά πιο σοβαρή φλεγμονή EAE και CNS από τα ποντίκια που κατανάλωναν χαμηλή ATI. Η γλουτένη από μόνη της δεν είχε παρόμοια φλεγμονώδη δράση.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές χορήγησαν ATI σε μονοκύτταρα – έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων – από άτομα και χωρίς σκλήρυνση κατά πλάκα. Και οι δύο ομάδες μονοκυττάρων απελευθέρωσαν μια σειρά προφλεγμονωδών χημειοκινών και κυτοκινών, υποδηλώνοντας ότι το ATI πυροδοτούσε τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις.

Λιγότερος πόνος στη σκλήρυνση κατά πλάκα με δίαιτα χωρίς σιτάρι

Σε μια ξεχωριστή πιλοτική μελέτη, οι ίδιοι ερευνητές τάισαν 16 άτομα με σταθερή υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκα με μια δίαιτα με μειωμένη κατά 90% σιτάρι και μια δίαιτα που περιείχε σιτάρι. Χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες, η μία ομάδα ξεκίνησε τη δίαιτα με μειωμένο σιτάρι, η άλλη ομάδα ξεκίνησε τη δίαιτα που περιείχε σιτάρι για τρεις μήνες και στη συνέχεια διέσχισε για άλλους τρεις μήνες.

Όταν ακολουθούσαν δίαιτα μειωμένης σε σιτάρι (και επομένως μειωμένης ATI), οι συμμετέχοντες είχαν λιγότερα φλεγμονώδη ανοσοκύτταρα στο αίμα τους και ανέφεραν σημαντικά λιγότερο πόνο από ό,τι όταν έκαναν κανονική δίαιτα.

Ο καθηγητής Schuppan μας είπε: «Εάν λάβουμε την απαιτούμενη χρηματοδότηση, θα κάνουμε μια μεγαλύτερη μελέτη σε ασθενείς με πιο σοβαρή σκλήρυνση κατά την πλάκα, όπου αναμένουμε ακόμη πιο ισχυρή επίδραση της επικουρικής δίαιτας χωρίς σιτάρι/ΑΤΙ».

Ο Δρ Walton, ο οποίος δεν συμμετείχε σε αυτή τη μελέτη, συμφώνησε ότι χρειαζόταν περισσότερη έρευνα.

«Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, δεν γνωρίζουμε εάν η μείωση της κατανάλωσης πρωτεϊνών σιταριού ή ATI θα είχε επίδραση στα συμπτώματα κάποιου που ζει με σκλήρυνση κατά πλάκα. (…) Στην περίπτωση, χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα που να συγκρίνει μια δίαιτα με σιτάρι, μια δίαιτα με γλουτένη και χωρίς ATI και μια δίαιτα με ATI και χωρίς γλουτένη», είπε.

Πρέπει τα άτομα με σκλήρυνση κατά την πλάκα να αποφεύγουν το σιτάρι;

Ο Δρ Walton μας είπε ότι αυτή η από μόνη της δεν παρείχε μελέτη αποδείξεις ότι τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκες πρέπει να αποφεύγουν το σιτάρι.

«Γνωρίζουμε ότι τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκες ενδιαφέρονται πραγματικά για αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να κάνουν για να βελτιώσουν τα συμπτώματά τους. Αλλά μέχρι στιγμής, αυτό το νέο αποτέλεσμα βασίζεται κυρίως σε εργασία με ζώα, επομένως πρέπει να δούμε περισσότερες μελέτες σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκα για να κατανοήσουμε πόσο σημαντικές είναι οι πρωτεΐνες ATI στην επίδειξη των συμπτωμάτων».
— Δρ Κλερ Γουόλτον

Ωστόσο, ο καθηγητής Schuppan εξέφρασε διαφορετική άποψη: «Με βάση τα δεδομένα μας και τις θετικές εμπειρίες στην κλινική μου πρακτική, προτείνω δίαιτα χωρίς σιτάρι σε όλους τους ασθενείς μου με κάθε είδος αυτοάνοσης νόσου, συμπεριλαμβανομένης της σκλήρυνσης κατά πλάκα».