Γαστρεντερικές παθήσεις: συμπτώματα, θεραπεία και αιτίες

Τι είναι οι γαστρεντερικές παθήσεις;

Οι γαστρεντερικές παθήσεις επηρεάζουν τη γαστρεντερική οδό (GI) από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Υπάρχουν δύο τύποι: λειτουργικός και δομικός. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν ναυτία/έμετο, τροφική δηλητηρίαση, δυσανεξία στη λακτόζη και διάρροια.

Τι είναι οι λειτουργικές γαστρεντερικές παθήσεις;

Λειτουργικές ασθένειες είναι εκείνες στις οποίες η γαστρεντερική οδός φαίνεται φυσιολογική όταν εξετάζεται, αλλά δεν κινείται σωστά. Είναι τα πιο κοινά προβλήματα που επηρεάζουν τη γαστρεντερική οδό (συμπεριλαμβανομένου του παχέος εντέρου και του ορθού). Η δυσκοιλιότητα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), η ναυτία, η τροφική δηλητηρίαση, τα αέρια, το φούσκωμα, η ΓΟΠ και η διάρροια είναι κοινά παραδείγματα.

Πολλοί παράγοντες μπορεί να διαταράξουν το γαστρεντερικό σωλήνα σας και την κινητικότητά του (ικανότητα να συνεχίσετε να κινείστε), όπως:

• Τρώγοντας δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες.
• Δεν κάνετε αρκετή άσκηση.
• Ταξίδια ή άλλες αλλαγές στη ρουτίνα.
• Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων γαλακτοκομικών προϊόντων.
• Στρες.
• Αντιστέκεστε στην επιθυμία να κάνετε κένωση, πιθανώς λόγω αιμορροΐδων.
• Η υπερβολική χρήση αντιδιαρροϊκών φαρμάκων που, με την πάροδο του χρόνου, αποδυναμώνουν τις κινήσεις των μυών του εντέρου που ονομάζονται κινητικότητα.
• Λήψη αντιόξινων φαρμάκων που περιέχουν ασβέστιο ή αλουμίνιο.
• Λήψη ορισμένων φαρμάκων (ιδιαίτερα αντικαταθλιπτικών, χαπιών σιδήρου και ισχυρών παυσίπονων όπως ναρκωτικά).
• Εγκυμοσύνη.

Τι είναι οι δομικές γαστρεντερικές παθήσεις;

Οι δομικές γαστρεντερικές παθήσεις είναι εκείνες όπου το έντερο σας φαίνεται ανώμαλο κατά την εξέταση και επίσης δεν λειτουργεί σωστά. Μερικές φορές, η δομική ανωμαλία πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά. Συνήθη παραδείγματα δομικών παθήσεων του γαστρεντερικού σωλήνα περιλαμβάνουν στενώσεις, στένωση, αιμορροΐδες, εκκολπωματίτιδα, πολύποδες παχέος εντέρου, καρκίνο του παχέος εντέρου και φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Δυσκοιλιότητα

Η δυσκοιλιότητα, που είναι ένα λειτουργικό πρόβλημα, σας δυσκολεύει να κάνετε κενώσεις (ή κενώσεις), οι κενώσεις είναι σπάνιες (λιγότερες από τρεις φορές την εβδομάδα) ή ατελείς. Η δυσκοιλιότητα συνήθως προκαλείται από ανεπαρκή “χονδροειδή” ή φυτικές ίνες στη διατροφή σας ή από διαταραχή της τακτικής ρουτίνας ή της διατροφής σας.

Η δυσκοιλιότητα σας προκαλεί καταπόνηση κατά τη διάρκεια της κένωσης. Μπορεί να προκαλέσει μικρά, σκληρά κόπρανα και μερικές φορές πρωκτικά προβλήματα όπως ραγάδες και αιμορροΐδες. Η δυσκοιλιότητα είναι σπάνια το σημάδι ότι έχετε μια πιο σοβαρή ιατρική κατάσταση.

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητα σας με:

• Αύξηση της ποσότητας φυτικών ινών και νερού στη διατροφή σας.
• Ασκηθείτε τακτικά και αυξάνοντας την ένταση των ασκήσεων σας όπως είναι ανεκτή.
• Κουνώντας τα έντερά σας όταν έχετε την επιθυμία (η αντίσταση στην παρόρμηση προκαλεί δυσκοιλιότητα).

Εάν αυτές οι μέθοδοι θεραπείας δεν έχουν αποτέλεσμα, μπορούν να προστεθούν καθαρτικά. Σημειώστε ότι θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είστε ενημερωμένοι με τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου. Ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες για το καθαρτικό φάρμακο, καθώς και τις συμβουλές του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ονομάζεται επίσης σπαστικό κόλον, ευερέθιστο κόλον, IBS ή νευρικό στομάχι) είναι μια λειτουργική κατάσταση όπου ο μυς του παχέος εντέρου συσπάται περισσότερο ή λιγότερο συχνά από το «φυσιολογικό». Ορισμένες τροφές, φάρμακα και συναισθηματικό στρες είναι μερικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν IBS.

Τα συμπτώματα του IBS περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακό άλγος και κράμπες.
• Υπερβολικό αέριο.
• Φούσκωμα.
• Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου όπως πιο σκληρά, χαλαρά ή πιο επείγοντα κόπρανα από το κανονικό.
• Εναλλασσόμενη δυσκοιλιότητα και διάρροια.

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Αποφυγή υπερβολικής καφεΐνης.
• Αύξηση φυτικών ινών στη διατροφή σας.
• Παρακολούθηση ποιων τροφών ενεργοποιούν το IBS σας (και αποφυγή αυτών των τροφών).
• Ελαχιστοποίηση του άγχους ή εκμάθηση διαφορετικών τρόπων αντιμετώπισης του άγχους.
• Λήψη φαρμάκων όπως σας έχει συνταγογραφήσει ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης.
• Αποφυγή αφυδάτωσης και καλή ενυδάτωση όλη την ημέρα.
• Ξεκούραση/ύπνος υψηλής ποιότητας.

Αιμορροϊδές

Οι αιμορροΐδες είναι διεσταλμένες φλέβες στο κανάλι του πρωκτού, δομική ασθένεια. Είναι πρησμένα αιμοφόρα αγγεία που καλύπτουν το άνοιγμα του πρωκτού σας. Προκαλούνται από χρόνια υπερβολική πίεση από καταπόνηση κατά τη διάρκεια μιας κένωσης, επίμονης διάρροιας ή εγκυμοσύνης. Υπάρχουν δύο τύποι αιμορροΐδων: εσωτερικές και εξωτερικές.

Εσωτερικές αιμορροΐδες

Οι εσωτερικές αιμορροΐδες είναι αιμοφόρα αγγεία στο εσωτερικό του ανοίγματος του πρωκτού σας. Όταν πέφτουν στον πρωκτό ως αποτέλεσμα καταπόνησης, ερεθίζονται και αρχίζουν να αιμορραγούν. Τελικά, οι εσωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να πέσουν αρκετά κάτω ώστε να προπέσουν (βυθιστούν ή κολλήσουν) έξω από τον πρωκτό.

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Βελτίωση των συνηθειών του εντέρου (όπως η αποφυγή της δυσκοιλιότητας, η μη καταπόνηση κατά τη διάρκεια των κενώσεων και η κίνηση των εντέρων σας όταν έχετε την επιθυμία).
• Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης χρησιμοποιεί ταινίες απολίνωσης για την εξάλειψη των αγγείων.
• Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης τα αφαιρεί χειρουργικά. Χειρουργική επέμβαση χρειάζεται μόνο για ένα μικρό αριθμό ατόμων με πολύ μεγάλες, επώδυνες και επίμονες αιμορροΐδες.

Εξωτερικές αιμορροΐδες

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι φλέβες που βρίσκονται ακριβώς κάτω από το δέρμα στο εξωτερικό του πρωκτού. Μερικές φορές, μετά από τέντωμα, οι εξωτερικές αιμορροϊδικές φλέβες σκάνε και σχηματίζονται θρόμβοι αίματος κάτω από το δέρμα. Αυτή η πολύ επώδυνη κατάσταση ονομάζεται «σωρός».

Η θεραπεία περιλαμβάνει την αφαίρεση του θρόμβου και της φλέβας με τοπική αναισθησία ή/και την αφαίρεση της ίδιας της αιμορροΐδας.

Σχισμές πρωκτού

Οι ρωγμές του πρωκτού είναι επίσης μια δομική ασθένεια. Είναι σχίσματα ή ρωγμές στην επένδυση του πρωκτικού σας ανοίγματος. Η πιο κοινή αιτία μιας πρωκτικής σχισμής είναι η διέλευση πολύ σκληρών ή υδαρών κοπράνων. Η ρωγμή στην επένδυση του πρωκτού εκθέτει τους υποκείμενους μύες που ελέγχουν τη διέλευση των κοπράνων από τον πρωκτό και έξω από το σώμα. Η πρωκτική σχισμή είναι ένα από τα πιο επώδυνα προβλήματα, επειδή οι εκτεθειμένοι μύες ερεθίζονται από την έκθεση στα κόπρανα ή τον αέρα και οδηγεί σε έντονο καυστικό πόνο, αιμορραγία ή σπασμό μετά από κενώσεις.

Η αρχική θεραπεία για τις ρωγμές του πρωκτού περιλαμβάνει παυσίπονο, διαιτητικές ίνες για τη μείωση της εμφάνισης μεγάλων, ογκωδών κοπράνων και λουτρά καθιστικού (κάθονται σε μερικές ίντσες ζεστού νερού). Εάν αυτές οι θεραπείες δεν ανακουφίσουν τον πόνο σας, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση του σφιγκτήρα.

Περιπρωκτικά αποστήματα

Τα περιπρωκτικά αποστήματα, επίσης μια δομική ασθένεια, μπορεί να εμφανιστούν όταν οι μικροσκοπικοί πρωκτικοί αδένες που ανοίγουν στο εσωτερικό του πρωκτού σας μπλοκάρουν και τα βακτήρια που υπάρχουν πάντα σε αυτούς τους αδένες προκαλούν μόλυνση. Όταν αναπτύσσεται πύον, σχηματίζεται απόστημα. Η θεραπεία περιλαμβάνει παροχέτευση του αποστήματος, συνήθως υπό τοπική αναισθησία στο γραφείο του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης.

Πρωκτικό συρίγγιο

Ένα πρωκτικό συρίγγιο -και πάλι, μια δομική ασθένεια- συχνά ακολουθεί την παροχέτευση ενός αποστήματος και είναι μια ανώμαλη δίοδος σαν σωλήνα από τον πρωκτικό σωλήνα σε μια τρύπα στο δέρμα κοντά στο άνοιγμα του πρωκτού σας. Τα απόβλητα του σώματος που ταξιδεύουν μέσω του πρωκτικού σας καναλιού εκτρέπονται μέσω αυτού του μικροσκοπικού καναλιού και έξω μέσω του δέρματος, προκαλώντας φαγούρα και ερεθισμό. Τα συρίγγια προκαλούν επίσης παροχέτευση, πόνο και αιμορραγία. Σπάνια επουλώνονται από μόνα τους και συνήθως χρειάζονται χειρουργική επέμβαση για την παροχέτευση του αποστήματος και το «κλείσιμο» του συριγγίου.

Άλλες περιπρωκτικές λοιμώξεις

Μερικές φορές οι αδένες του δέρματος κοντά στον πρωκτό σας μολύνονται και πρέπει να αποστραγγιστούν, όπως σε αυτήν τη δομική ασθένεια. Ακριβώς πίσω από τον πρωκτό, μπορεί να σχηματιστούν αποστήματα που περιέχουν μια μικρή τούφα τρίχας στο πίσω μέρος της λεκάνης (που ονομάζεται κύστη του πυλώνα).

Τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που μπορούν να επηρεάσουν τον πρωκτό περιλαμβάνουν κονδυλώματα πρωκτού, έρπητα, AIDS, χλαμύδια και γονόρροια.

Εκκολπωματίτιδα

Η δομική ασθένεια εκκολπωμάτωση είναι η παρουσία μικρών εκκολπωμάτων (εκκολπωμάτων) στο μυϊκό τοίχωμα του παχέος εντέρου σας που σχηματίζονται σε εξασθενημένες περιοχές του εντέρου. Εμφανίζονται συνήθως στο σιγμοειδές κόλον, την περιοχή υψηλής πίεσης του κατώτερου παχέος εντέρου.

Η εκκολπωματίτιδα είναι πολύ συχνή και εμφανίζεται στο 10% των ατόμων άνω των 40 ετών και στο 50% των ατόμων άνω των 60 ετών στους δυτικούς πολιτισμούς. Συχνά προκαλείται από πολύ λίγη χονδροειδή ύλη (ίνες) στη διατροφή. Η εκκολπωματίτιδα μπορεί μερικές φορές να εξελιχθεί/εξελιχθεί σε εκκολπωματίτιδα

Οι επιπλοκές της εκκολπωματίτιδας συμβαίνουν στο 10% περίπου των ατόμων με εκκολπώματα. Περιλαμβάνουν μόλυνση ή φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα), αιμορραγία και απόφραξη. Η θεραπεία της εκκολπωματίτιδας περιλαμβάνει τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας και μερικές φορές αντιβιοτικά εάν είναι πραγματικά σοβαρή. Η χειρουργική επέμβαση απαιτείται ως έσχατη λύση σε όσους έχουν σημαντικές επιπλοκές για την αφαίρεση του εμπλεκόμενου άρρωστου τμήματος του παχέος εντέρου.

Πολύποδες παχέος εντέρου και καρκίνος

Κάθε χρόνο, 130.000 Αμερικανοί διαγιγνώσκονται με καρκίνο του παχέος εντέρου, τη δεύτερη πιο κοινή μορφή καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ευτυχώς, με την πρόοδο στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια από τις πιο ιάσιμες μορφές της νόσου. Με τη χρήση ποικίλων δοκιμών προσυμπτωματικού ελέγχου, είναι δυνατή η πρόληψη, η ανίχνευση και η θεραπεία της νόσου πολύ πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.

Η σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου

Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν ως πολύποδες, καλοήθεις (μη καρκινικές) αναπτύξεις στους ιστούς που καλύπτουν το κόλον και το ορθό. Ο καρκίνος αναπτύσσεται όταν αναπτύσσονται αυτοί οι πολύποδες και αναπτύσσονται μη φυσιολογικά κύτταρα και αρχίζουν να εισβάλλουν στον περιβάλλοντα ιστό. Η αφαίρεση των πολυπόδων μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Σχεδόν όλοι οι προκαρκινικοί πολύποδες μπορούν να αφαιρεθούν ανώδυνα χρησιμοποιώντας έναν εύκαμπτο φωτισμένο σωλήνα που ονομάζεται κολονοσκόπιο. Εάν δεν εντοπιστεί στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα. Ο πιο προχωρημένος καρκίνος απαιτεί πιο περίπλοκες χειρουργικές τεχνικές.

Οι περισσότερες πρώιμες μορφές καρκίνου του παχέος εντέρου δεν προκαλούν συμπτώματα, γεγονός που καθιστά τον προσυμπτωματικό έλεγχο ιδιαίτερα σημαντικό. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα, ο καρκίνος μπορεί να είναι ήδη αρκετά προχωρημένος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αίμα στα κόπρανα ή ανάμειξη με αυτά, αλλαγή στις συνήθεις συνήθειες του εντέρου, στένωση των κοπράνων, κοιλιακό άλγος, απώλεια βάρους ή συνεχή κόπωση.

Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου ανιχνεύονται με έναν από τους τέσσερις τρόπους:

• Με τον προσυμπτωματικό έλεγχο ατόμων με μέσο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου που ξεκινούν από την ηλικία των 45 ετών.
• Με προσυμπτωματικό έλεγχο ατόμων με υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου (για παράδειγμα, άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή προσωπικό ιστορικό πολύποδων του παχέος εντέρου ή καρκίνου).
• Με διερεύνηση του εντέρου σε ασθενείς με συμπτώματα.
• Ευκαιρία εύρεσης σε έναν τακτικό έλεγχο.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι η καλύτερη ευκαιρία για θεραπεία.

Κωλίτης

Υπάρχουν διάφοροι τύποι κολίτιδας, που είναι καταστάσεις που προκαλούν φλεγμονή του εντέρου. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Λοιμώδης κολίτιδα.

• Ελκώδης κολίτιδα (άγνωστη αιτία).

• Νόσος του Crohn (άγνωστη αιτία).
• Ισχαιμική κολίτιδα (που προκαλείται από την έλλειψη αρκετού αίματος στο παχύ έντερο).
• Ακτινοκολίτιδα (μετά από ακτινοθεραπεία).

Η κολίτιδα προκαλεί διάρροια, αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακές κράμπες και επείγουσα ανάγκη (συχνή και άμεση ανάγκη εκκένωσης των εντέρων). Η θεραπεία εξαρτάται από τη διάγνωση, η οποία γίνεται με κολονοσκόπηση και βιοψία.

Πρόληψη

Μπορούν να προληφθούν οι γαστρεντερικές παθήσεις;

Πολλές ασθένειες του παχέος εντέρου και του ορθού μπορούν να προληφθούν ή να ελαχιστοποιηθούν με τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, την άσκηση καλών συνηθειών του εντέρου και την εξέταση για καρκίνο.

Η κολονοσκόπηση συνιστάται σε ασθενείς μέσου κινδύνου στην ηλικία των 45 ετών. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολύποδων, μπορεί να συνιστάται κολονοσκόπηση σε νεαρότερη ηλικία. Συνήθως, συνιστάται κολονοσκόπηση 10 χρόνια νεότερη από το προσβεβλημένο μέλος της οικογένειας. (Για παράδειγμα, εάν ο αδελφός σας διαγνώστηκε με καρκίνο του παχέος εντέρου ή πολύποδες στην ηλικία των 45 ετών, θα πρέπει να ξεκινήσετε τον προσυμπτωματικό έλεγχο στην ηλικία των 35 ετών.)

Εάν έχετε συμπτώματα καρκίνου του παχέος εντέρου, θα πρέπει να συμβουλευτείτε αμέσως τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αλλαγή στις συνήθεις συνήθειες του εντέρου.
• Αίμα πάνω ή μέσα στα κόπρανα που είναι είτε φωτεινά είτε σκοτεινά.
• Ασυνήθιστοι πόνοι στην κοιλιά ή στα αέρια.
• Πολύ στενό σκαμπό.
• Αίσθημα ότι το έντερο δεν έχει αδειάσει τελείως μετά την κοπράνο.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Κούραση.
• Αναιμία (χαμηλός αριθμός αίματος).

Άλλοι τύποι γαστρεντερικών παθήσεων

Υπάρχουν πολλές άλλες γαστρεντερικές παθήσεις. Μερικά συζητούνται, άλλα δεν καλύπτονται εδώ. Άλλες λειτουργικές και δομικές ασθένειες περιλαμβάνουν πεπτικό έλκος, γαστρίτιδα, γαστρεντερίτιδα, κοιλιοκάκη, νόσο του Crohn, πέτρες στη χολή, ακράτεια κοπράνων, δυσανεξία στη λακτόζη, νόσος Hirschsprung, κοιλιακές συμφύσεις, οισοφάγος Barrett, σκωληκοειδίτιδα, ψευδοπεψία, δυσπεψία, δυσπεψία, δυσπεψία , σύνδρομο βραχέος εντέρου, νόσος Whipple, σύνδρομο Zollinger-Ellison, σύνδρομα δυσαπορρόφησης και ηπατίτιδα.