Τέτανος: συμπτώματα, αιτίες και θεραπεία

Ο τέτανος είναι μια σοβαρή λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο Clostridium tetani. Αυτό το βακτήριο παράγει μια τοξίνη που επηρεάζει τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, οδηγώντας σε δυσκαμψία των μυών.

Εάν τα σπόρια Clostridium tetani εναποτίθενται σε μια πληγή, η νευροτοξίνη παρεμβαίνει στα νεύρα που ελέγχουν την κίνηση των μυών.

Η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς μυϊκούς σπασμούς, σοβαρές αναπνευστικές δυσκολίες και τελικά μπορεί να αποβεί μοιραία. Αν και υπάρχει μέθοδος θεραπείας για τον τέτανο, δεν είναι ομοιόμορφα αποτελεσματική. Ο καλύτερος τρόπος προστασίας από τον τέτανο είναι να πάρετε το εμβόλιο.

Βασικά σημεία για τον τέτανο:

• Ο τέτανος προκαλείται από το βακτήριο Clostridium tetani
• Τα πρώτα συμπτώματα του τετάνου περιλαμβάνουν διάρροια, πυρετό και πονοκέφαλο.
• Η έγκαιρη διάγνωση προβλέπει καλύτερα αποτελέσματα

Αιτίες τετάνου

Τα βακτήρια του τετάνου βρίσκονται συνήθως στο έδαφος και στην κοπριά ζώων όπως τα άλογα και οι αγελάδες. Αυτά τα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα έξω από το σώμα.

Εάν τα βακτήρια εισέλθουν στο σώμα μέσω μιας πληγής, μπορούν να πολλαπλασιαστούν γρήγορα και να απελευθερώσουν μια τοξίνη που επηρεάζει τα νεύρα, προκαλώντας συμπτώματα όπως μυϊκή δυσκαμψία και σπασμούς

Τα βακτήρια μπορούν να εισέλθουν στο σώμα σας μέσω:

• πληγές
• εγκαύματα
• τσιμπήματα ζώων
• τρυπήματα σώματος, τατουάζ και ενέσεις
• τραυματισμοί στα μάτια
• ένεση μολυσμένων φαρμάκων

Ο τέτανος δεν μπορεί να εξαπλωθεί από άτομο σε άτομο.

Συμπτώματα τετάνου

Τα συμπτώματα του τετάνου συνήθως ξεκινούν περίπου 4 έως 21 ημέρες μετά τη μόλυνση. Κατά μέσο όρο, τα συμπτώματα ξεκινούν μετά από περίπου 10 ημέρες.

Τα κύρια συμπτώματα του τετάνου περιλαμβάνουν:

• δυσκαμψία στους μύες της γνάθου, γεγονός που μπορεί να δυσκολευτεί να ανοίξει το στόμα σας
• επώδυνοι μυϊκοί σπασμοί, οι οποίοι δυσκολεύουν την αναπνοή και την κατάποση
• υψηλή θερμοκρασία
• ιδρώνοντας
• ένα γρήγορο καρδιακό παλμό

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν τις επόμενες ημέρες.

Πότε πρέπει να λάβετε ιατρική συμβουλή;

Επικοινωνήστε ή πηγαίνετε για να δείτε έναν γιατρό εάν ανησυχείτε για μια πληγή, ιδιαίτερα όταν:

• είναι μια βαθιά πληγή
• υπάρχει βρωμιά ή κάτι μέσα στην πληγή
• δεν έχετε εμβολιαστεί πλήρως για τον τέτανο ή δεν είστε σίγουροι εάν έχετε εμβολιαστεί

Ένας γιατρός θα αξιολογήσει την πληγή και θα αποφασίσει εάν χρειάζεστε θεραπεία και εάν πρέπει να πάτε στο νοσοκομείο.

Θεραπεία του τετάνου

Οποιαδήποτε πληγή πρέπει να καθαριστεί σχολαστικά για να αποφευχθεί η μόλυνση. Μια επιρρεπής σε τετάνο πληγή πρέπει να αντιμετωπίζεται αμέσως από ιατρό.

Μια πληγή που ενδέχεται να αναπτύξει τετάνο ορίζεται ως:

• μια πληγή ή έγκαυμα που απαιτεί χειρουργική επέμβαση και καθυστερεί για πάνω από 6 ώρες
• μια πληγή ή έγκαυμα που έχει σημαντική ποσότητα αφαιρεθέντος ιστού
• οποιοδήποτε τραυματισμό τύπου παρακέντησης που έχει έρθει σε επαφή με κοπριά ή χώμα
• σοβαρά κατάγματα όπου το οστό εκτίθεται σε λοίμωξη, όπως σύνθετα κατάγματα
• τραύματα ή εγκαύματα σε ασθενείς με συστηματική σήψη

Οποιοσδήποτε ασθενής με μια πληγή που αναφέρεται παραπάνω πρέπει να λάβει ανοσοσφαιρίνη τετάνου (TIG) το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν έχουν εμβολιαστεί. Η ανοσοσφαιρίνη τετάνου περιέχει αντισώματα που σκοτώνουν το Clostridium tetani. Η ανοσοσφαιρίνη του τετάνου εγχύεται σε φλέβα και παρέχει άμεση βραχυπρόθεσμη προστασία έναντι του τετάνου.

Το TIG είναι απλώς βραχυπρόθεσμο και δεν αντικαθιστά τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του εμβολιασμού. Οι ειδικοί λένε ότι οι ενέσεις TIG μπορούν να χορηγηθούν με ασφάλεια σε έγκυες και θηλάζουσες μητέρες.

Οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν πενικιλλίνη ή μετρονιδαζόλη για θεραπεία τετάνου. Αυτά τα αντιβιοτικά εμποδίζουν το βακτήριο να πολλαπλασιαστεί και να παράγει τη νευροτοξίνη που προκαλεί μυϊκούς σπασμούς και δυσκαμψία.

Σε ασθενείς που είναι αλλεργικοί στην πενικιλλίνη ή στη μετρονιδαζόλη μπορεί να χορηγηθεί τετρακυκλίνη αντ ‘αυτού.

Κατά τη θεραπεία των μυϊκών σπασμών και της ακαμψίας, οι ασθενείς μπορεί να συνταγογραφούνται:

• Τα αντισπασμωδικά, όπως η διαζεπάμη (Valium), χαλαρώνουν τους μύες για να αποτρέψουν τους σπασμούς, να μειώσουν το άγχος και να λειτουργήσουν ως ηρεμιστικά.
• Τα μυοχαλαρωτικά, όπως το baclofen, καταστέλλουν τα νευρικά σήματα από τον εγκέφαλο στον νωτιαίο μυελό, με αποτέλεσμα τη μείωση της μυϊκής έντασης.
• Οι νευρομυϊκοί παράγοντες αποκλεισμού αποκλείουν τα σήματα από τα νεύρα στις μυϊκές ίνες και είναι χρήσιμοι στον έλεγχο των μυϊκών σπασμών. Περιλαμβάνουν το παγκουρόνιο και το βεκουρόνιο.

Χειρουργική επέμβαση

Εάν ο γιατρός πιστεύει ότι η πληγή με τάση τετάνου είναι πολύ μεγάλη, μπορεί χειρουργικά να αφαιρέσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον κατεστραμμένο και μολυσμένο μυ (απομάκρυνση).

Το Debridement είναι η αφαίρεση νεκρού ή μολυσμένου ιστού ή ξένου υλικού. Στην περίπτωση τραύματος επιρρεπής στον τετάνο, το ξένο υλικό μπορεί να είναι βρωμιά ή κοπριά.

Θρέψη

Ένας ασθενής με τετάνο απαιτεί υψηλή ημερήσια πρόσληψη θερμίδων λόγω της αυξημένης μυϊκής δραστηριότητας.

Εξαεριστήρας

Μερικοί ασθενείς μπορεί να χρειάζονται υποστήριξη αναπνευστήρα για να βοηθήσουν στην αναπνοή εάν επηρεαστούν οι φωνητικές χορδές ή οι αναπνευστικοί μύες τους.

Επιπλοκές από τετάνο

Εάν ο ασθενής δεν λάβει θεραπεία, ο κίνδυνος επιπλοκών που απειλούν τη ζωή είναι υψηλότερος και τα ποσοστά θνησιμότητας κυμαίνονται από 40% έως 76%.

Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Κατάγματα: Μερικές φορές, σε σοβαρές περιπτώσεις, οι μυϊκοί σπασμοί και οι σπασμοί μπορεί να οδηγήσουν σε κατάγματα των οστών.
• Πνευμονία από εισρόφηση: Εάν εισπνέονται εκκρίσεις ή περιεχόμενο του στομάχου, μπορεί να αναπτυχθεί λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, οδηγώντας σε πνευμονία.
• Λαρυγγόσπασμος: Το φωνητικό κουτί μπαίνει σε σπασμό που μπορεί να διαρκέσει έως και ένα λεπτό και προκαλεί δυσκολίες στην αναπνοή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να ασφυξήσει.
• Επιληπτικές κρίσεις τετάνου: Εάν η λοίμωξη εξαπλωθεί στον εγκέφαλο, το άτομο με τετάνο μπορεί να βιώσει σπασμούς.
• Πνευμονική εμβολή: Ένα αιμοφόρο αγγείο στον πνεύμονα μπορεί να μπλοκαριστεί και να επηρεάσει την αναπνοή και την κυκλοφορία. Ο ασθενής θα χρειαστεί επειγόντως θεραπεία οξυγόνου και φάρμακα κατά της πήξης.
• Σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια (οξεία νεφρική ανεπάρκεια): Οι σοβαροί μυϊκοί σπασμοί μπορούν να οδηγήσουν στην καταστροφή του σκελετικού μυός που μπορεί να προκαλέσει διαρροή μιας μυϊκής πρωτεΐνης στα ούρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια.