Σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου: Τι είναι, συμπεριφορικές θεραπείες

ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Πώς θα μπορούσε ένας ειδικός της συμπεριφορικής ιατρικής να με βοηθήσει με το γαστρεντερικό μου (GI) πρόβλημα;

Οι συνθήκες του άγχους και του στρες παρέχουν ένα απλό παράδειγμα. Το άγχος και το στρες είναι ψυχολογικά προβλήματα. Γνωρίζουμε ότι τα προβλήματα του γαστρεντερικού (GI) μπορούν να δημιουργήσουν άγχος και στρες. Γνωρίζουμε επίσης ότι το άγχος και το στρες μπορούν να επιδεινώσουν τα προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος. Έχει αποδειχθεί ότι οι τεχνικές ψυχολογικής θεραπείας μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση της γαστρεντερικής δυσφορίας ή τουλάχιστον να βοηθήσουν ένα άτομο να αντιμετωπίσει τα συμπτώματά του.

Οι ερευνητές μαθαίνουν όλο και περισσότερα για τη σύνδεση μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του νευρικού συστήματος του σώματός μας. Οι άνθρωποι είναι πιο εξοικειωμένοι με το κεντρικό νευρικό σύστημα του σώματος, το οποίο αποτελείται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Αυτό το δίκτυο νεύρων, νευρώνων (νευρικά κύτταρα) και νευροδιαβιβαστών (χημικές ουσίες που βοηθούν στη μετάδοση των σημάτων των νευρικών κυττάρων) εκτείνεται από τον εγκέφαλο σε όλα τα κύρια όργανα του σώματος.

Υπάρχει επίσης ένα λιγότερο γνωστό μέρος του νευρικού συστήματος του σώματός μας που βρίσκεται στο έντερο μας. Ονομάζεται το εντερικό νευρικό σύστημα. Το δίκτυο των νεύρων, των νευρώνων και των νευροδιαβιβαστών του εντερικού νευρικού συστήματος εκτείνεται κατά μήκος ολόκληρης της πεπτικής οδού – από τον οισοφάγο, μέσω του στομάχου και των εντέρων και μέχρι τον πρωκτό.

Επειδή το εντερικό νευρικό σύστημα βασίζεται στον ίδιο τύπο νευρώνων και νευροδιαβιβαστών που βρίσκονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ορισμένοι ιατροί ειδικοί το αποκαλούν «δεύτερο εγκέφαλό μας». Ο «δεύτερος εγκέφαλος» στο έντερο μας, σε επικοινωνία με τον εγκέφαλο στο κεφάλι μας, παίζει βασικό ρόλο σε ορισμένες ασθένειες στο σώμα μας και στη συνολική ψυχική μας υγεία.

Ενθουσιασμός στον τομέα της έρευνας εντέρου-εγκεφάλου

Αυτός ο «σταυρός» στην επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και του πεπτικού συστήματος ανοίγει νέους τρόπους σκέψης για ασθένειες. Όχι μόνο το έντερο και ο εγκέφαλος επικοινωνούν μέσω του νευρικού συστήματος, αλλά και μέσω των ορμονών και του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι μικροοργανισμοί στο έντερο βοηθούν στη ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού. Ιατρικοί ερευνητές που μελετούν τα συμπτώματα της κατάθλιψης, τη νόσο του Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ, τον αυτισμό, την αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τον πόνο, το άγχος και άλλες «νευροπαθείς» αρχίζουν να εξετάζουν τι συμβαίνει στα έντερα ενός ατόμου. Οι ερευνητές που ερευνούν τα έλκη, τη δυσκοιλιότητα και άλλες γαστρεντερικές παθήσεις έχουν επίσης τώρα έναν λόγο να επικεντρωθούν σε πτυχές της λειτουργίας του εγκεφάλου.

Ποια είναι μερικά παραδείγματα για το πώς το δίκτυο των νευρώνων στο έντερο και τον εγκέφαλό μας επικοινωνούν μεταξύ τους;

Υπάρχουν αρκετά γνωστά παραδείγματα. Όταν ένα άτομο αισθάνεται κίνδυνο, ενεργοποιείται η απόκριση «πάλης ή φυγής» του κεντρικού νευρικού συστήματος. Ταυτόχρονα, η απάντηση του εντερικού νευρικού συστήματος είναι να επιβραδύνει ή να σταματήσει την πέψη. Αυτό γίνεται έτσι ώστε περισσότερη από την ενέργεια του σώματος να μπορεί να εκτραπεί στην κατάσταση που προκαλεί την απειλή.

Ο φόβος της δημόσιας ομιλίας προκαλεί επίσης επιβράδυνση ή επιτάχυνση του πεπτικού συστήματος ανάλογα με τη διαταραχή του γαστρεντερικού συστήματος και μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό άλγος, διάρροια και άλλα συμπτώματα. Τα συναισθήματα, τα συναισθήματα ενθουσιασμού ή η νευρικότητα μπορεί να προκαλέσουν το γνωστό ανακάτεμα στο στομάχι – το λεγόμενο συναίσθημα «πεταλούδες στο στομάχι σου». Η σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις. Για παράδειγμα, τα προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος μπορεί να δημιουργήσουν άγχος και στρες.

Ποιοι τύποι ατόμων με διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος μπορεί να ωφεληθούν από την επίσκεψη σε έναν ειδικό συμπεριφορικής ιατρικής;

Άτομα με ένα ευρύ φάσμα παθήσεων του γαστρεντερικού συστήματος μπορούν να ωφεληθούν, όπως:

• Άτομα με μέτρια έως σοβαρά λειτουργικά συμπτώματα που δεν έχουν ανταποκριθεί στην ιατρική αντιμετώπιση. (Οι «λειτουργικές» παθήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα είναι συνεχή ή επαναλαμβανόμενα προβλήματα που παρεμβαίνουν στη λειτουργία του γαστρεντερικού σωλήνα. Οι «λειτουργικές» καταστάσεις δεν είναι όγκοι, μάζες ή χημικές ανωμαλίες.)
• Άτομα των οποίων το άγχος ή οι συναισθηματικοί παράγοντες επιδεινώνουν τα γαστρεντερικά τους συμπτώματα.
• Άτομα που ενδιαφέρονται για μη φαρμακευτική θεραπεία των λειτουργικών συμπτωμάτων του γαστρεντερικού τους συστήματος.
• Άτομα που διαγνώστηκαν πρόσφατα με χρόνιες γαστρεντερικές παθήσεις, όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα, η χρόνια παγκρεατίτιδα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ).
• Κάθε άτομο που χρειάζεται βοήθεια για την αντιμετώπιση χρόνιων, άβολων συμπτωμάτων του γαστρεντερικού συστήματος.

Ποιοι τύποι ατόμων με διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος ΔΕΝ πρέπει να παραπέμπονται σε ειδικό της συμπεριφορικής ιατρικής;

Τα άτομα που δεν είναι καλοί υποψήφιοι περιλαμβάνουν:

• Άτομα που έχουν σημαντικά ψυχολογικά συμπτώματα που δεν σχετίζονται με την πάθηση του γαστρεντερικού τους συστήματος.
• Άτομα που έχουν τρέχοντα σοβαρά ψυχιατρικά συμπτώματα (αυτοκτονικός ιδεασμός, ψυχωτική διαταραχή, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή).
• Άτομα που έχουν ενεργή διατροφική διαταραχή.
• Άτομα που έχουν ελάχιστη επίγνωση ή αποδοχή του ρόλου του άγχους στην πάθηση του γαστρεντερικού τους συστήματος.
• Άτομα που δεν έχουν ιδιαίτερα κίνητρα να δοκιμάσουν συμπεριφορική ιατρική.