Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια χρόνια και προοδευτική νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως την κίνηση. Αυτή η ασθένεια προκύπτει από τη σταδιακή απώλεια νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται substantia nigra. Η ντοπαμίνη διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο της κίνησης των μυών και του συντονισμού. Η μείωση των επιπέδων ντοπαμίνης διαταράσσει την κανονική επικοινωνία μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου, γεγονός που οδηγεί στα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου του Parkinson. Αν και η νόσος του Parkinson εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 60 ετών, μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν συμπτώματα πριν από την ηλικία των 50 ετών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αυτή η κατάσταση ονομάζεται ασθένεια του Parkinson πρώιμης έναρξης.
Η νόσος του Parkinson πρώιμης εκδήλωσης συχνά αναπτύσσεται λόγω συνδυασμού γενετικών προδιαθέσεων και περιβαλλοντικών παραγόντων. Αρκετά γονίδια όπως το Park2 (Parkin), το PINK1 και το LRRK2 έχουν συνδεθεί με περιπτώσεις πρώιμης έναρξης. Τα πρώιμα συμπτώματα συχνά εμφανίζονται ελαφρώς και προχωρούν αργά, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει τη διάγνωση. Η αναγνώριση και η κατανόηση των συμπτωμάτων της νόσου του Parkinson της πρώιμης έναρξης επιτρέπει την προηγούμενη διάγνωση και παρέμβαση.
Κινητικά συμπτώματα της νόσου του Parkinson πρώιμης έναρξης
Τρόμος
Ο τρόμος είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα συμπτώματα. Ο τρόμος συνήθως αρχίζει στη μία πλευρά του σώματος, συχνά στο ένα χέρι ή στα δάχτυλα. Το επηρεασμένο χέρι μπορεί να παρουσιάσει μια ρυθμική κίνηση ανακίνησης, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας. Αυτό το σύμπτωμα προκύπτει από τη διαταραγμένη σηματοδότηση εντός των κυκλωμάτων κινητήρα του εγκεφάλου, λόγω της μειωμένης δραστηριότητας της ντοπαμίνης στα βασικά γάγγλια.
Ο τρόμος εμφανίζεται σε περίπου 70% έως 80% των ατόμων με νόσο της Parkinson πρώιμης έναρξης. Ωστόσο, ο τρόμος μπορεί να παραμείνει ήπιος στα αρχικά στάδια. Δώστε προσοχή εάν ο τρόμος εμφανιστεί όταν το χέρι στηρίζεται και μειώνεται κατά τη διάρκεια της κίνησης. Αυτό το μοτίβο διακρίνει έναν τρόμο του Πάρκινσον από τον βασικό τρόμο.
Ο τρόμος μπορεί να παρεμβαίνει με λεπτές κινητικές δεξιότητες, όπως η γραφή ή η κουμπιά ενός πουκάμισου. Το άγχος και η κόπωση μπορούν να αυξήσουν τη σοβαρότητα του τρόμου, οπότε η διαχείριση του συναισθηματικού και φυσικού στρες είναι απαραίτητη.
Δυσκαμψία
Η δυσκαμψία των μυών προκαλεί αντίσταση στην κίνηση στα χέρια, τα πόδια, το λαιμό ή τον κορμό. Η δυσκαμψία των μυών αρχίζει συχνά από τη μία πλευρά και εξαπλώνεται και στις δύο πλευρές καθώς η νόσος εξελίσσεται. Η δυσκαμψία των μυών συμβαίνει επειδή η ανεπάρκεια ντοπαμίνης μειώνει την ικανότητα του εγκεφάλου να ρυθμίζει τον μυϊκό τόνο.
Η δυσκαμψία των μυών εμφανίζεται σε σχεδόν όλους τους ανθρώπους με νόσο του Πάρκινσον σε κάποιο σημείο. Αυτό το σύμπτωμα μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκό πόνο, δυσφορία των αρθρώσεων και ένα αίσθημα βαρύτητας. Στα πρώτα στάδια, η δυσκαμψία των μυών μπορεί να εμφανιστεί ως πόνος στον ώμο ή δυσκαμψία των αρθρώσεων που είναι λανθασμένες για αρθρίτιδα ή μυϊκή καταπόνηση.
Η δυσκαμψία των μυών μπορεί να βλάψει το περπάτημα και τη στάση του σώματος, οπότε λάβετε υπόψη εάν το σώμα αισθάνεται άκαμπτο ακόμη και σε ηρεμία. Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της δυσκαμψίας των μυών και στη διατήρηση της κινητικότητας.
Βραδύτητα της κίνησης
Η βραδύτητα της κίνησης είναι μια γενική μείωση των αυθόρμητων και εθελοντικών κινήσεων. Η βραδύτητα της κίνησης κάνει καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο, το περπάτημα ή το φαγητό, διαρκούν περισσότερο από το συνηθισμένο. Οι εκφράσεις του προσώπου μπορεί να εμφανίζονται μειωμένες, με αποτέλεσμα ένα σταθερό πρόσωπο.
Η βραδύτητα της κίνησης προκύπτει από τον μειωμένο συντονισμό μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που ελέγχουν τις εθελοντικές κινήσεις. Η μειωμένη σηματοδότηση ντοπαμίνης επιβραδύνει την έναρξη και την εκτέλεση της κίνησης.
Η βραδύτητα της κίνησης συμβαίνει σχεδόν σε κάθε άτομο με νόσο του Πάρκινσον. Η βραδύτητα μπορεί να μην είναι σταθερή και μπορεί να ποικίλει από μέρα σε μέρα. Παρακολουθήστε για μειωμένη ταλάντευση βραχίονα ενώ περπατάτε ή αυξημένο χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρώσετε τις εργασίες ρουτίνας.
Αυτό το σύμπτωμα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απογοήτευση. Τα προγράμματα άσκησης και η φυσική θεραπεία μπορεί να συμβάλουν στη βελτίωση της ταχύτητας και του συντονισμού της κίνησης.
Προβλήματα αστάθειας και ισορροπίας
Η αστάθεια της στάσης είναι μειωμένη ισορροπία και δυσκολία στη διατήρηση μιας όρθιας στάσης. Καθώς η νόσος του Πάρκινσον εξελίσσεται, αυτό το σύμπτωμα αυξάνει τον κίνδυνο πτώσης και τραυματισμών. Σε περιπτώσεις πρώιμης έναρξης, τα προβλήματα ισορροπίας ενδέχεται να μην εμφανίζονται αμέσως, αλλά μπορούν να αναπτυχθούν με την πάροδο του χρόνου.
Η ανεπάρκεια ντοπαμίνης διαταράσσει τον συντονισμό μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την ισορροπία και τα αντανακλαστικά. Ως αποτέλεσμα, το σώμα δεν μπορεί να κάνει γρήγορες προσαρμογές για να διατηρήσει την ισορροπία κατά τη διάρκεια του περπατήματος ή της περιστροφής.
Τα προβλήματα ισορροπίας εμφανίζονται σε περίπου 30% έως 50% των ατόμων στα αρχικά στάδια. Παρακολούθηση για ανεξήγητες πτώσεις, συχνή εμπιστοσύνη ή δυσκολία να στέκεστε από καθιστή θέση. Προσέξτε κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν άνιση εδάφους ή γρήγορες κινήσεις.
Μη κίνητρα συμπτώματα της νόσου του Parkinson πρώιμης έναρξης
Κατάθλιψη και άγχος
Η κατάθλιψη και το άγχος εμφανίζονται συχνά πριν ή παράλληλα με τα κινητικά συμπτώματα. Αυτά τα συμπτώματα προκύπτουν από χημικές ανισορροπίες στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα με ντοπαμίνη, σεροτονίνη και νορεπινεφρίνη.
Οι διαταραχές της διάθεσης εμφανίζονται στο 40% έως 50% των ατόμων με νόσο του Parkinson πρώιμης έναρξης. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίμονη θλίψη, ευερεθιστότητα, απώλεια ενδιαφέροντος και άγχος χωρίς προφανή αιτία.
Μην θεωρείτε αυτά τα συμπτώματα ως μόνο συναισθηματικές αντιδράσεις. Η κατάθλιψη και το άγχος μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και να επιδεινώσουν άλλα συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον. Αναζητήστε αξιολόγηση από έναν επαγγελματία υγειονομικής περίθαλψης εάν οι αλλαγές διάθεσης παραμένουν για περισσότερο από 2-3 εβδομάδες.
Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και η παροχή συμβουλών μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της διάθεσης. Η τακτική άσκηση και η κοινωνική αλληλεπίδραση μπορεί επίσης να παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη.
Διαταραχές ύπνου
Οι διαταραχές του ύπνου περιλαμβάνουν αϋπνία, ανήσυχα πόδια, έντονα όνειρα και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτά τα προβλήματα προκύπτουν από τις αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου λόγω απώλειας ντοπαμίνης και διακοπής των φυσιολογικών κιρκαδικών ρυθμών.
Περίπου το 60% έως 80% των ατόμων με νόσο του Parkinson βιώνει κάποια μορφή διαταραχής του ύπνου. Τα προβλήματα ύπνου μπορούν να αυξήσουν την κόπωση και να επιδεινώσουν άλλα συμπτώματα. Διατηρήστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου και αποφύγετε διεγερτικά όπως η καφεΐνη κοντά στον ύπνο. Συζητήστε τα επίμονα προβλήματα ύπνου με έναν νευρολόγο.
Απώλεια αίσθησης οσμής
Η απώλεια της ικανότητας μυρωδιάς συμβαίνει συχνά αρκετά χρόνια πριν από την έναρξη των κινητικών συμπτωμάτων. Αυτό το σύμπτωμα προκύπτει από τον πρώιμο εκφυλισμό των οσφρητικών οδών, οι οποίες βασίζονται επίσης σε ντοπαμίνη και άλλους νευροδιαβιβαστές.
Μέχρι το 90% των ατόμων με αναφορά νόσου του Parkinson μειώθηκε ή απουσιάζει την αίσθηση της οσμής. Μπορεί να μην παρατηρήσετε αυτό το σύμπτωμα εκτός εάν δοκιμάσετε ενεργά την ικανότητά σας να ανιχνεύσετε κοινές οσμές.
Παρόλο που η ανοσμία δεν είναι επικίνδυνη, αυτό το σύμπτωμα μπορεί να χρησιμεύσει ως σημάδι έγκαιρης προειδοποίησης όταν συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα. Αναφέρετε τυχόν αλλαγές στη μυρωδιά σε γιατρό, ειδικά όταν αναπτύσσονται άλλα συμπτώματα.
Δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα συμβαίνει λόγω της επιβραδυνόμενης γαστρεντερικής κίνησης. Το νευρικό σύστημα στο έντερο επηρεάζεται από την ίδια εκφυλιστική διαδικασία που παρατηρείται στον εγκέφαλο.
Η δυσκοιλιότητα εμφανίζεται σε περισσότερο από το 50% των ατόμων με νόσο της Parkinson πρώιμης εκδήλωσης. Αυτό το σύμπτωμα μπορεί να εμφανιστεί αρκετά χρόνια πριν αρχίσουν τα συμπτώματα της κινητικής.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσει κοιλιακή φούσκωμα, κοιλιακή δυσφορία και απώλεια όρεξης. Θα πρέπει να αυξήσετε την πρόσληψη νερού, την κατανάλωση ινών και τη σωματική δραστηριότητα για την προώθηση της αφαίρεσης. Ζητήστε ιατρικές συμβουλές εάν η δυσκοιλιότητα γίνει επίμονη ή σοβαρή.
Διάγνωση της νόσου του Parkinson
Η διάγνωση της νόσου του Parkinson βασίζεται στην κλινική αξιολόγηση και όχι στις εργαστηριακές εξετάσεις. Ένας νευρολόγος θα αξιολογήσει το ιατρικό ιστορικό, τα πρότυπα συμπτωμάτων, τα ευρήματα φυσικής εξέτασης και την ανταπόκριση στα ντοπαμινεργικά φάρμακα.
Μελέτες απεικόνισης όπως οι σαρώσεις μεταφορέα ντοπαμίνης (DAT) βοηθούν στην επιβεβαίωση της μειωμένης δραστικότητας ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Ωστόσο, αυτές οι σαρώσεις δεν επιβεβαιώνουν ειδικά τη νόσο του Parkinson και χρησιμεύουν για να υποστηρίξουν την κλινική διάγνωση.
Επειδή τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται σταδιακά και να μοιάζουν με συμπτώματα άλλων καταστάσεων, η διάγνωση μπορεί να χρειαστεί χρόνος. Διατηρήστε ένα λεπτομερές αρχείο όλων των συμπτωμάτων και αναφέρετε σαφώς κατά τη διάρκεια των ιατρικών διορισμών.
Θεραπεία της νόσου του Parkinson
Η θεραπεία επικεντρώνεται στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον προς το παρόν.
Φάρμακα:
Η Levodopa σε συνδυασμό με το Carbidopa παραμένει το πιο αποτελεσματικό φάρμακο. Αυτό το φάρμακο αυξάνει τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο και μειώνει τα κινητικά συμπτώματα. Τα φάρμακα αγωνιστών ντοπαμίνης, τα φάρμακα αναστολέα της οξειδάσης Β μονοαμίνης και τα φάρμακα αναστολής της κατεχολ-Ο-μεθυλοτρανσφεράσης ανακουφίζουν επίσης τα συμπτώματα.
Φυσικοθεραπεία:
Η φυσική θεραπεία βοηθά στη διατήρηση της κινητικότητας, της ισορροπίας και της ευελιξίας. Η τακτική άσκηση βελτιώνει τη μυϊκή δύναμη και μπορεί να επιβραδύνει τη λειτουργική μείωση.
Επαγγελματική και λογοθεραπεία:
Η επαγγελματική θεραπεία διδάσκει μέτρα για καθημερινή ζωή. Η λογοθεραπεία βοηθά τις αλλαγές φωνής και τις δυσκολίες κατάποσης.
Χειρουργική επιλογή:
Η βαθιά εγκεφαλική διέγερση μπορεί να ληφθεί υπόψη όταν τα φάρμακα δεν παρέχουν πλέον επαρκή όφελος. Αυτή η χειρουργική επέμβαση εκτελείται με την εμφύτευση ηλεκτροδίων σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου για τη ρύθμιση των μη φυσιολογικών σημάτων.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής:
Μια ισορροπημένη διατροφή, το τακτικό πρόγραμμα ύπνου, η μείωση του άγχους και η κοινωνική δέσμευση υποστηρίζουν τη γενική ευεξία.
Η έγκαιρη διάγνωση και η συνεπής θεραπεία θα βελτιώσουν σημαντικά τη ζωή ενός ατόμου με νόσο πρώιμης έναρξης του Parkinson.
Discussion about this post