Κατανόηση της σχιζοφρένειας

Συμπτώματα σχιζοφρένειας

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας κατηγοριοποιούνται με δύο τρόπους:

Θετικό: αντανακλά μια υπερβολή ή παραμόρφωση των φυσιολογικών λειτουργιών, όπως παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, ανοργάνωτη ομιλία και εξαιρετικά ανοργάνωτη ή κατατονική συμπεριφορά Αρνητική: αντικατοπτρίζει μειωμένη λειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της περιορισμένης συναισθηματικής έκφρασης, περιορισμένη παραγωγικότητα της σκέψης και του λόγου, καθώς και έλλειψη έναρξη συμπεριφοράς προσανατολισμένης προς τον στόχο Ένας μύθος για τη σχιζοφρένεια είναι ότι περιλαμβάνει διαχωρισμένες προσωπικότητες. Ενώ ο όρος σχιζοφρένεια σημαίνει «διχασμένο μυαλό», αναφέρεται σε συναισθήματα και διαδικασίες σκέψης, όχι σε προσωπικότητες.

Παρανοϊκή σχιζοφρένεια

Η παρανοϊκή σχιζοφρένεια περιλαμβάνει είτε αυταπάτες – λανθασμένες πεποιθήσεις που περιλαμβάνουν παρερμηνεία εμπειριών ή αντιλήψεων – είτε ακουστικές ψευδαισθήσεις – «φωνές» διαφορετικές από τις σκέψεις ενός ατόμου. Οι ψευδαισθήσεις είναι συχνά μεγαλοπρεπείς, ακολουθώντας ένα μόνο θέμα: διωγμός, ζήλια, θρησκεία κ.λπ. Μπορούν επίσης να παρουσιάσουν τα ακόλουθα:

• ανησυχία
• θυμός
• αποστασιοποιημένη ή επιχειρηματολογική συμπεριφορά
• Όσοι έχουν διωκτικές παραισθήσεις μπορεί επίσης να είναι βίαιοι ή αυτοκτονικοί, αλλά έχουν τη μεγαλύτερη ικανότητα να γίνονται λειτουργικά σταθεροί με την πάροδο του χρόνου.

Αποδιοργανωμένη σχιζοφρένεια

Η ανοργάνωτη σχιζοφρένεια, που παλαιότερα ονομαζόταν χεμπρεφική, περιλαμβάνει διαφορετικούς τύπους αποδιοργάνωσης στην ομιλία και τη συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο θα μπορούσε να μιλήσει σε κύκλους ή εκτός θέματος ή να δώσει απαντήσεις άσχετες με αυτό που ζητείται. Αυτή η συμπεριφορά επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες όπως προετοιμασία γευμάτων, ντους ή ντύσιμο.

Ένα άτομο με ανοργάνωτη σχιζοφρένεια θα έχει συχνά μια επίπεδη έκφραση ή θα συμπεριφέρεται ανάρμοστα σε κοινωνικές καταστάσεις. Το άτομο μπορεί να δείχνει περίεργη συμπεριφορά, όπως γκριμάτσες ή ανόητες ενέργειες και γέλιο σε ακατάλληλες στιγμές.

Κατατονική σχιζοφρένεια

Η κατατονική σχιζοφρένεια μπορεί να εμφανιστεί ως ακραία ακινησία και μη ανταπόκριση, ενώ άλλες φορές εκδηλώνεται ως συμπεριφορά τύπου αντιγραφής. Τα συμπτώματα σχετίζονται με ψυχοκινητικές διαταραχές, όπως ακινησία, αλαλία ή επίμονη άρνηση εντολών και οδηγιών χωρίς λόγο (αρνητισμός). Το άτομο, μερικές φορές, μπορεί να φαίνεται να είναι σε ηλίθιο.

Οι κατατονικοί σχιζοφρενείς μπορεί συχνά να επαναλαμβάνουν κάτι που μόλις είπε κάποιος (ηχολαλία) ή να επαναλάβουν τις ενέργειες κάποιου (ηχοπραξία).

Υπολειμματική & αδιαφοροποίητη σχιζοφρένεια

Η υπολειπόμενη σχιζοφρένεια αναφέρεται στο χρόνο μετά από ένα άτομο που είχε τουλάχιστον ένα σχιζοφρενικό επεισόδιο, αλλά δεν εμφανίζει πλέον κανένα σημαντικό θετικό σύμπτωμα. Ωστόσο, το άτομο εμφανίζει ορισμένα αρνητικά συμπτώματα όπως μιλάει λίγο, έχει ήπια ανοργάνωτη ομιλία ή έχει ανεξήγητες πεποιθήσεις.

Η αδιαφοροποίητη σχιζοφρένεια είναι μια ταξινόμηση που χρησιμοποιείται όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα από διαφορετικούς τύπους σχιζοφρένειας.

Σχιζοφρένεια σε παιδιά και ενήλικες

Η σχιζοφρένεια που ξεκινά από το παιδί εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 5 ετών και ακολουθεί τη φυσιολογική, εξειδικευμένη ηλικία. Η παιδική σχιζοφρένεια είναι σπάνια και μπορεί να είναι δύσκολο να διακριθεί από άλλες παιδικές διαταραχές ανάπτυξης, όπως ο αυτισμός.

Στους ενήλικες, τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συνήθως αρχίζουν να εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 45 ετών. Οι άνδρες εμφανίζουν συχνά συμπτώματα στην εφηβεία ή στα 20 τους, ενώ οι γυναίκες αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα στα 20 ή στα 30 τους. Τα ποσοστά περιστατικών κατανέμονται ομοιόμορφα μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Αιτίες σχιζοφρένειας & παράγοντες κινδύνου

Ενώ η έρευνα δεν έχει ακόμη προσδιορίσει τι προκαλεί τη σχιζοφρένεια, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει μερικές πιθανές εξηγήσεις και παράγοντες:

• γενετικούς παράγοντες
• μόλυνση κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης στη μήτρα
• σοβαρές λοιμώξεις κατά την πρώιμη παιδική ηλικία
• ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες

Δοκιμές & Διάγνωση Σχιζοφρένειας

Καμία ιατρική εξέταση δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τη σχιζοφρένεια, αλλά η αξονική τομογραφία (CT) χρησιμοποιείται συχνά για να αποκλείσει άλλες διαταραχές του εγκεφάλου. Οι ψυχίατροι ή οι ψυχολόγοι συνήθως κάνουν την τελική διάγνωση της σχιζοφρένειας με βάση τις πληροφορίες που δίνει ο ασθενής, η οικογένεια ή οι φίλοι. Αυτό περιλαμβάνει:

• χρονικά συμπτώματα (περισσότερο από έξι μήνες)
• αλλαγές στο επίπεδο λειτουργίας ενός ατόμου
• αναπτυξιακό υπόβαθρο
• ιατρικό ιστορικό
• οικογενειακό ιστορικό της ασθένειας
• απαντήσεις στα φάρμακα

Θεραπεία σχιζοφρένειας

Ένα μεγάλο εμπόδιο στη θεραπεία ενός ατόμου που πάσχει από σχιζοφρένεια είναι η προθυμία του να συμμορφωθεί.

Για να αποφευχθεί η υποτροπή, η σχιζοφρένεια απαιτεί δια βίου θεραπεία ακόμη και μετά τη μείωση των συμπτωμάτων. Κατά τη διάρκεια περιόδων όπου τα συμπτώματα είναι έντονα, μπορεί να απαιτείται νοσηλεία για να κρατηθεί ένα άτομο ασφαλές και να παρέχεται επαρκής φροντίδα.

Ενώ ένας ψυχολόγος ή ψυχίατρος κάνει μια επίσημη διάγνωση, η συντονισμένη περίθαλψη μπορεί να περιλαμβάνει κοινωνικούς λειτουργούς, διαχειριστές περιπτώσεων και ψυχιατρικούς νοσηλευτές ως μέρος της συνεχιζόμενης θεραπείας.

Φάρμακα για σχιζοφρένεια

Τα πιο συνηθισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη σχιζοφρένεια είναι τα αντιψυχωσικά λόγω της επίδρασής τους στους νευροδιαβιβαστές με χαμηλές παρενέργειες. Μερικά κοινά συνταγογραφούμενα αντιψυχωσικά περιλαμβάνουν:

• Aripiprazole (Abilify) – εγκεκριμένο για εφήβους
• Κλοζαπίνη (Clozaril)
• Ολανζαπίνη (Zyprexa)
• Παλιπεριδόνη (Invega)
• Κουετιαπίνη (Seroquel)
• Risperidone (Risperdal) – εγκεκριμένο για εφήβους
• Ziprasidone (Geodon)

Ζώντας με σχιζοφρένεια

Η πρόοδος στη φαρμακευτική αγωγή και άλλες θεραπείες βοηθούν τους σχιζοφρενείς καθημερινά, αλλά δεν υπάρχει θεραπεία. Πολλοί σχιζοφρενείς επωφελούνται επίσης από την αποκατάσταση ή την υποβοηθούμενη διαβίωση, η οποία βοηθά στην πρόληψη άλλων προβλημάτων όπως η κατάχρηση ουσιών, η αυτοτραυματισμός, η σωματική ασθένεια ή οι υποτροπές των συμπτωμάτων.

Η συνέχιση των θεραπειών σχιζοφρένειας είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποτρέψετε την επανεμφάνιση των συμπτωμάτων, αλλά η λήψη βοήθειας – για τον εαυτό σας ή για ένα αγαπημένο σας πρόσωπο – είναι η πιο σημαντική. Το να συνεχίζετε να μαθαίνετε για τη σχιζοφρένεια μπορεί να σας βοηθήσει να επιτύχετε τους θεραπευτικούς στόχους να ζήσετε μια λειτουργική και ευτυχισμένη ζωή.