Επιπλοκές πρόωρου τοκετού

Μια τυπική εγκυμοσύνη διαρκεί περίπου 40 εβδομάδες, ωστόσο ορισμένα μωρά έρχονται νωρίτερα. Πρόωρος τοκετός είναι ο τοκετός που πραγματοποιείται πριν από την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης.

Ενώ ορισμένα πρόωρα μωρά έχουν σοβαρές ιατρικές επιπλοκές ή μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, πολλά συνεχίζουν να ζουν κανονικά υγιή ζωή. Με τη σύγχρονη ιατρική και τις νέες τεχνολογίες, τα μωρά είναι συχνά σε θέση να επιβιώσουν όταν γεννιούνται νωρίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το αφοσιωμένο προσωπικό στις νοσοκομειακές μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών (NICU) και οι εξελίξεις στη νεογνική φροντίδα έχουν επίσης βελτιωμένα αποτελέσματα. Αυτές οι προόδους περιλαμβάνουν:

• προγράμματα ολοκληρωμένης οικογενειακής φροντίδας
• διαχείριση της διατροφής
• επαφή δέρμα με δέρμα με πρόωρα μωρά
• προσπάθειες για τη μείωση του αριθμού των λοιμώξεων σε πρόωρα μωρά

Ενώ τα αποτελέσματα έχουν βελτιωθεί για τα πρόωρα μωρά, μπορεί να παρουσιαστούν επιπλοκές. Οι παρακάτω επιπλοκές μπορεί να επηρεάσουν τα πρόωρα μωρά τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννηση.

Ο πιο κοινός τύπος ίκτερου στα πρόωρα μωρά είναι ο υπερβολικός, ο φυσιολογικός ίκτερος. Σε αυτή την κατάσταση, το συκώτι δεν μπορεί να απαλλάξει το σώμα από τη χολερυθρίνη. Αυτή η ουσία παράγεται κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής διάσπασης των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ως αποτέλεσμα, η χολερυθρίνη συσσωρεύεται στο αίμα του μωρού και εξαπλώνεται στους ιστούς. Επειδή η χολερυθρίνη είναι ένα κιτρινωπό χρώμα, το δέρμα του μωρού παίρνει μια κιτρινωπή απόχρωση.

Ο ίκτερος συνήθως δεν είναι σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, εάν το επίπεδο χολερυθρίνης είναι πολύ υψηλό, μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα χολερυθρίνης. Η ουσία μπορεί στη συνέχεια να συσσωρευτεί στον εγκέφαλο και να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη.

Ρωτήστε το γιατρό ή τη νοσοκόμα σας για το επίπεδο χολερυθρίνης του μωρού σας. Τα φυσιολογικά επίπεδα χολερυθρίνης σε ένα νεογέννητο πρέπει να είναι κάτω από 5 mg/dL. Πολλά πρόωρα μωρά, ωστόσο, έχουν επίπεδα χολερυθρίνης πάνω από αυτόν τον αριθμό. Τα επίπεδα χολερυθρίνης δεν είναι επικίνδυνα μέχρι να φτάσουν σε επίπεδα πάνω από 15-20 mg/dL, αλλά η φωτοθεραπεία γενικά ξεκινά πριν τα επίπεδα φτάσουν τόσο ψηλά.

Θεραπεία: Η τυπική θεραπεία για τον ίκτερο είναι η φωτοθεραπεία. Αυτό περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός μωρού κάτω από έντονα φώτα. Τα φώτα βοηθούν στη διάσπαση της χολερυθρίνης σε μια ουσία από την οποία το σώμα μπορεί να απαλλαγεί πιο εύκολα. Συνήθως χρειάζεται φωτοθεραπεία για λιγότερο από μία εβδομάδα. Μετά από αυτό, το συκώτι είναι αρκετά ώριμο για να απαλλαγεί από τη χολερυθρίνη από μόνο του.

Τα νεφρά ενός μωρού συνήθως ωριμάζουν γρήγορα μετά τη γέννηση, αλλά προβλήματα εξισορρόπησης των υγρών, των αλάτων και των αποβλήτων του σώματος μπορεί να εμφανιστούν κατά τις πρώτες τέσσερις έως πέντε ημέρες της ζωής του. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε μωρά ηλικίας μικρότερης των 28 εβδομάδων στην ανάπτυξη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα νεφρά ενός μωρού μπορεί να έχουν δυσκολία:

• φιλτράρισμα απορριμμάτωναπό το αίμα
• να απαλλαγούμε από τα απόβλητα χωρίς να αποβάλλουμε υπερβολικά υγρά
• που παράγει ούρα

Λόγω της πιθανότητας για νεφρικά προβλήματα, το προσωπικό της μονάδας εντατικής θεραπείας νεογνών (NICU) καταγράφει προσεκτικά την ποσότητα ούρων που παράγει ένα μωρό. Μπορούν επίσης να ελέγξουν το αίμα για επίπεδα καλίου, ουρίας και κρεατινίνης.

Το προσωπικό πρέπει επίσης να είναι προσεκτικό όταν χορηγεί φάρμακα, ειδικά αντιβιοτικά. Πρέπει να βεβαιωθούν ότι τα φάρμακα απεκκρίνονται από τον οργανισμό. Εάν προκύψουν προβλήματα με τη νεφρική λειτουργία, το προσωπικό μπορεί να χρειαστεί να περιορίσει την πρόσληψη υγρών από το μωρό ή να δώσει περισσότερα υγρά, έτσι ώστε οι ουσίες στο αίμα να μην είναι υπερβολικά συγκεντρωμένες.

Θεραπεία: Οι πιο κοινές βασικές θεραπείες είναι ο περιορισμός υγρών και ο περιορισμός αλατιού. Οι ανώριμοι νεφροί συνήθως βελτιώνονται και έχουν φυσιολογική λειτουργία μέσα σε λίγες μέρες.

Ένα πρόωρο μωρό μπορεί να αναπτύξει λοιμώξεις σχεδόν σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Ένα μωρό μπορεί να αποκτήσει λοίμωξη σε οποιοδήποτε στάδιο, που κυμαίνεται από τη μήτρα (ενώ βρίσκεται στη μήτρα), τη γέννηση μέσω της γεννητικής οδού έως μετά τη γέννηση, συμπεριλαμβανομένων των ημερών ή εβδομάδων στη ΜΕΘ.

Ανεξάρτητα από το πότε αποκτάται μια λοίμωξη, οι λοιμώξεις σε πρόωρα βρέφη είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν για δύο λόγους:

• Ένα πρόωρο μωρό έχει λιγότερο ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό σύστημα και λιγότερα αντισώματα από τη μητέρα από ένα τελειόμηνο μωρό. Το ανοσοποιητικό σύστημα και τα αντισώματα είναι η κύρια άμυνα του οργανισμού έναντι των λοιμώξεων.
• Ένα πρόωρο μωρό απαιτεί συχνά μια σειρά από ιατρικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής ενδοφλέβιας (IV) γραμμών, καθετήρων και ενδοτραχειακών σωλήνων και πιθανώς βοήθεια από αναπνευστήρα. Κάθε φορά που εκτελείται μια διαδικασία, υπάρχει πιθανότητα να εισαχθούν βακτήρια, ιοί ή μύκητες στο σύστημα του μωρού.

Εάν το μωρό σας έχει λοίμωξη, μπορεί να παρατηρήσετε μερικά ή όλα τα ακόλουθα σημάδια:

• έλλειψη εγρήγορσης ή δραστηριότητας
• δυσκολία ανοχής ταΐσματος
• κακός μυϊκός τόνος
• αδυναμία διατήρησης της θερμοκρασίας του σώματος
• χλωμό ή κηλιδωμένο χρώμα δέρματος ή κιτρινωπή απόχρωση στο δέρμα (ίκτερος)
• αργός καρδιακός ρυθμός
• άπνοια (περίοδοι που το μωρό σταματά να αναπνέει)

Αυτά τα σημάδια μπορεί να είναι ήπια ή δραματικά, ανάλογα με τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Μόλις υπάρξει οποιαδήποτε υποψία ότι το μωρό σας έχει λοίμωξη, το προσωπικό της ΜΕΘ λαμβάνει δείγματα αίματος και συχνά ούρων και υγρού νωτιαίου μυελού για να τα στείλει στο εργαστήριο για ανάλυση.

Θεραπεία: Εάν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης, το μωρό σας μπορεί να λάβει θεραπεία με αντιβιοτικά, ενδοφλέβια υγρά, οξυγόνο ή μηχανικό αερισμό (βοήθεια από αναπνευστικό μηχάνημα). Αν και ορισμένες λοιμώξεις μπορεί να είναι σοβαρές, τα περισσότερα μωρά ανταποκρίνονται καλά σε θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών εάν η λοίμωξη είναι βακτηριακή. Όσο νωρίτερα υποβληθεί σε θεραπεία το μωρό σας, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να καταπολεμήσει με επιτυχία τη μόλυνση.

Τα αναπνευστικά προβλήματα στα πρόωρα μωρά προκαλούνται από ανώριμο αναπνευστικό σύστημα. Οι ανώριμοι πνεύμονες σε πρόωρα μωρά συχνά στερούνται επιφανειοδραστικής ουσίας. Αυτή η ουσία είναι ένα υγρό που καλύπτει το εσωτερικό των πνευμόνων και τους βοηθά να παραμένουν ανοιχτοί. Χωρίς τασιενεργό, οι πνεύμονες ενός πρόωρου μωρού δεν μπορούν να διαστέλλονται και να συστέλλονται κανονικά. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας.

Μερικά πρόωρα μωρά αναπτύσσουν επίσης άπνοια και βιώνουν παύσεις στην αναπνοή τους που διαρκούν τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα.

Ορισμένα πρόωρα μωρά που δεν έχουν επιφανειοδραστική ουσία μπορεί να χρειαστεί να τοποθετηθούν σε αναπνευστήρα (αναπνευστικό μηχάνημα). Τα μωρά που βρίσκονται σε αναπνευστήρα για μεγάλο χρονικό διάστημα κινδυνεύουν να αναπτύξουν μια χρόνια πάθηση των πνευμόνων που ονομάζεται βρογχοπνευμονική δυσπλασία. Αυτή η κατάσταση προκαλεί τη συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες και αυξάνει την πιθανότητα βλάβης των πνευμόνων.

Θεραπεία: Ενώ η παρατεταμένη χρονική περίοδος σε αναπνευστήρα μπορεί να τραυματίσει τους πνεύμονες του μωρού, μπορεί να είναι ακόμα απαραίτητο για το μωρό να λάβει συνεχή οξυγονοθεραπεία και υποστήριξη αναπνευστήρα. Οι γιατροί μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν διουρητικά και εισπνεόμενα φάρμακα.

Η πιο κοινή καρδιακή πάθηση που επηρεάζει τα πρόωρα μωρά ονομάζεται αβατός αρτηριακός πόρος (PDA). Ο αρτηριακός πόρος είναι το άνοιγμα μεταξύ δύο μεγάλων αιμοφόρων αγγείων της καρδιάς. Στα πρόωρα μωρά, ο αρτηριακός πόρος μπορεί να παραμείνει ανοιχτός (ευρεσιτεχνικός) αντί να κλείνει όπως θα έπρεπε αμέσως μετά τη γέννηση. Εάν συμβεί αυτό, μπορεί να προκαλέσει την άντληση επιπλέον αίματος μέσω των πνευμόνων τις πρώτες ημέρες της ζωής. Μπορεί να συσσωρευτεί υγρό στους πνεύμονες και να αναπτυχθεί καρδιακή ανεπάρκεια.

Θεραπεία: Τα μωρά μπορούν να υποβληθούν σε θεραπεία με το φάρμακο ινδομεθακίνη, το οποίο προκαλεί το κλείσιμο του αρτηριακού πόρου. Εάν ο αρτηριακός πόρος παραμένει ανοιχτός και συμπτωματικός, μπορεί να απαιτηθεί επέμβαση για το κλείσιμο του πόρου.

Εγκεφαλικά προβλήματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε πρόωρα μωρά. Μερικά πρόωρα μωρά έχουν ενδοκοιλιακή αιμορραγία, η οποία είναι αιμορραγία στον εγκέφαλο. Η ήπια αιμορραγία συνήθως δεν προκαλεί μόνιμο εγκεφαλικό τραυματισμό. Ωστόσο, η έντονη αιμορραγία μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη εγκεφαλική βλάβη και να προκαλέσει τη συσσώρευση υγρού στον εγκέφαλο. Η σοβαρή αιμορραγία μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική και κινητική λειτουργία του μωρού.

Θεραπεία: Η θεραπεία για προβλήματα του εγκεφάλου μπορεί να κυμαίνεται από φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία έως χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος.

Ορισμένες επιπλοκές πρόωρου τοκετού είναι βραχυπρόθεσμες και υποχωρούν εντός του χρόνου. Άλλα είναι μακροπρόθεσμα ή μόνιμα. Οι μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Εγκεφαλική παράλυση

Η εγκεφαλική παράλυση είναι μια κινητική διαταραχή που επηρεάζει τον μυϊκό τόνο, τον συντονισμό των μυών, την κίνηση και την ισορροπία. Προκαλείται από μόλυνση, κακή ροή αίματος ή εγκεφαλική βλάβη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τη γέννηση. Συχνά, μια συγκεκριμένη αιτία δεν μπορεί να προσδιοριστεί.

Θεραπεία: Δεν υπάρχει θεραπεία για την εγκεφαλική παράλυση, αλλά οι θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση τυχόν περιορισμών. Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:

• βοηθητικά βοηθήματα όπως γυαλιά οράσεως, ακουστικά βαρηκοΐας και βοηθήματα βάδισης
• φάρμακα που βοηθούν στην πρόληψη των μυϊκών σπασμών, όπως η διαζεπάμη και η δαντρολένη
• χειρουργική επέμβαση για τη βελτίωση της κινητικότητας

Προβλήματα όρασης

Τα πρόωρα μωρά διατρέχουν κίνδυνο αμφιβληστροειδοπάθειας της προωρότητας. Σε αυτή την κατάσταση, τα αιμοφόρα αγγεία στο πίσω μέρος του ματιού πρήζονται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σταδιακές ουλές του αμφιβληστροειδούς και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, αυξάνοντας τους κινδύνους απώλειας όρασης ή τύφλωσης.

Θεραπεία: Εάν η αμφιβληστροειδοπάθεια είναι σοβαρή, μερικές από τις ακόλουθες θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν:

• κρυοχειρουργική, η οποία περιλαμβάνει κατάψυξη και καταστροφή μη φυσιολογικών αιμοφόρων αγγείων στον αμφιβληστροειδή

• θεραπεία με λέιζερ, η οποία χρησιμοποιεί ισχυρές ακτίνες φωτός για την καύση και την εξάλειψη των μη φυσιολογικών αγγείων

• υαλοειδεκτομή, η οποία είναι μια χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ουλώδους ιστού από το μάτι
• χειρουργική επέμβαση λυγισμού σκληρού χιτώνα, η οποία αποτελείται από την τοποθέτηση μιας εύκαμπτης ταινίας γύρω από το μάτι για την πρόληψη της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς

Προβλήματα ακοής

Μερικά πρόωρα μωρά παρουσιάζουν κάποια απώλεια ακοής. Η απώλεια ακοής μπορεί μερικές φορές να είναι ολική, προκαλώντας κώφωση. Πολλές φορές, η ακριβής αιτία απώλειας ακοής στα πρόωρα μωρά είναι άγνωστη.

Το μωρό σας θα υποβληθεί σε έλεγχο ακοής στο νοσοκομείο ή λίγο μετά το εξιτήριο. Μερικά από τα τελευταία σημάδια ότι το μωρό σας μπορεί να έχει απώλεια ακοής είναι:

• να μην τρομάζει από δυνατούς ήχους
• δεν μιμούνται ήχους μέχρι την ηλικία των έξι μηνών
• δεν φλυαρεί μέχρι την ηλικία του ενός έτους
• μη γυρίζοντας στο άκουσμα της φωνής σου

Θεραπεία: Ανάλογα με την αιτία της απώλειας ακοής στο μωρό σας, οι θεραπείες θα ποικίλλουν. Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν:

• χειρουργική επέμβαση
• σωλήνες αυτιών
• ακουστικό
• κοχλιακό εμφύτευμα

Οδοντιατρικά προβλήματα

Τα οδοντικά προβλήματα μπορούν να επηρεάσουν ένα πρόωρο μωρό αργότερα στη ζωή. Αυτά περιλαμβάνουν αποχρωματισμό των δοντιών, καθυστερημένη ανάπτυξη των δοντιών ή ακατάλληλη ευθυγράμμιση.

Θεραπεία: Ένας παιδοδοντίατρος μπορεί να βοηθήσει στη διόρθωση αυτών των προβλημάτων.

Προβλήματα συμπεριφοράς

Τα παιδιά που γεννιούνται πρόωρα είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα συμπεριφοράς ή ψυχολογικά προβλήματα. Αυτές περιλαμβάνουν τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής (ADD) και τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ADHD).

Θεραπεία: Η δημιουργία ενός δομημένου και συνεπούς προγράμματος συν φαρμακευτική αγωγή, όπως το Ritalin ή το Adderall, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με ΔΕΠΥ.

Διαταραχή της γνωστικής λειτουργίας

Τα πρόωρα μωρά διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο για μακροχρόνιες αναπηρίες, οι οποίες μπορεί να είναι διανοητικές, αναπτυξιακές ή και τα δύο. Αυτά τα παιδιά μπορεί να αναπτυχθούν με πιο αργό ρυθμό από τα μωρά που γεννιούνται τελειόμηνα.

Χρόνια προβλήματα υγείας

Επιπλέον, τα πρόωρα μωρά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για χρόνια προβλήματα υγείας. Είναι πιο ευαίσθητα σε λοιμώξεις και μπορεί να υποφέρουν από άλλα προβλήματα όπως άσθμα ή δυσκολία στη σίτιση. Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος συνδρόμου αιφνίδιου θανάτου βρεφών (SIDS) μεταξύ των πρόωρων βρεφών.

Τα τελευταία 25 χρόνια, το παγκόσμιο ποσοστό θνησιμότητας λόγω επιπλοκών πρόωρου τοκετού έχει μειωθεί σημαντικά. Το 1990, το ποσοστό θνησιμότητας λόγω επιπλοκών πρόωρου τοκετού ήταν 21,4 ανά 100.000 άτομα. Μέχρι το 2015, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 10,0 ανά 100.000 άτομα.

Όσο νωρίτερα γεννιέται ένα μωρό, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Αυτός ο πίνακας δείχνει το ποσοστό επιβίωσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης:

Οι προοπτικές για τα πρόωρα μωρά έχουν βελτιωθεί τρομερά με τα χρόνια. Τόσο στον ανεπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, τα ποσοστά θνησιμότητας για τα πρόωρα μωρά έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 25 χρόνια.

Ανάλογα με το πόσο νωρίς γεννιέται το μωρό σας και τυχόν επιπλοκές που θα προκύψουν, το μωρό σας μπορεί να μην μπορεί να έρθει αμέσως σπίτι μαζί σας. Η διάρκεια της παραμονής στο νοσοκομείο μπορεί να ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με τις ιατρικές ανάγκες του μωρού σας.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το πρόωρο μωρό σας μπορεί να μην ανταποκρίνεται στα ορόσημα ανάπτυξης ή ανάπτυξης με τον ίδιο ρυθμό όπως τα τελειόμηνα μωρά. Αυτό είναι φυσιολογικό. Τα πρόωρα μωρά συνήθως φτάνουν τα τελειόμηνα αναπτυξιακά μέχρι την ηλικία των δύο ετών.

Ορισμένες επιπλοκές πρόωρου τοκετού δεν μπορούν να προληφθούν. Ωστόσο, οι μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών έχουν σώσει πολλές ζωές και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι η ΜΕΘ του νοσοκομείου σας θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να φροντίσει το μωρό σας και να προσφέρει την υποστήριξη που χρειάζεστε.