Ένας αριθμός τηλεφώνου στην Καλιφόρνια εμφανίστηκε στην ταυτότητα καλούντος και μου έπεσε το στομάχι. Ήξερα ότι ήταν κακό. Ήξερα ότι έπρεπε να σχετίζεται με την Τζάκι. Χρειάζεται βοήθεια; Είναι χαμένη; Είναι νεκρή; Οι ερωτήσεις πέρασαν από το μυαλό μου καθώς απαντούσα στο τηλέφωνο. Και αμέσως άκουσα τη φωνή της.
«Κάθι, είναι η Τζάκι». Ακουγόταν φοβισμένη και πανικόβλητη. «Δεν ξέρω τι συνέβη. Λένε ότι μαχαίρωσα κάποιον. Είναι εντάξει. Μάλλον νόμιζα ότι με βίαζε. Δεν μπορώ να θυμηθώ. Δεν γνωρίζω. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι είμαι στη φυλακή. Είμαι στη φυλακή!»
Ο χτύπος της καρδιάς μου επιταχύνθηκε, ωστόσο προσπάθησα να παραμείνω ήρεμος. Παρά τα ανησυχητικά νέα, χάρηκα που άκουσα τη φωνή της. Ήμουν θλιμμένος που ήταν στη φυλακή, αλλά ανακουφίστηκα που ήταν ζωντανή. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι κάποιος τόσο ευγενικός και εύθραυστος όσο η Τζάκι θα μπορούσε ποτέ να βλάψει σωματικά κάποιον. Τουλάχιστον, όχι η Τζάκι που ήξερα… πριν αναπτυχθεί η σχιζοφρένεια.
Η τελευταία φορά που μίλησα με την Τζάκι πριν από αυτό το τηλεφώνημα ήταν δύο χρόνια νωρίτερα όταν παρευρέθηκε στο baby shower μου. Έμεινε μέχρι να τελειώσει το πάρτι, με αγκάλιασε αντίο, πήδηξε με το Hummer της γεμάτο ρούχα στην οροφή και ξεκίνησε την οδήγηση από το Ιλινόις στην Καλιφόρνια. Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα τα κατάφερνε εκεί, αλλά τα κατάφερε.
Τώρα, ήταν στην Καλιφόρνια και στη φυλακή. Προσπάθησα να την ηρεμήσω. «Τζάκι. Κόψτε ταχύτητα. Πες μου τι συμβαίνει. Είσαι άρρωστος. Καταλαβαίνεις ότι είσαι άρρωστος; Πήρατε δικηγόρο; Γνωρίζει ο δικηγόρος ότι είστε ψυχικά άρρωστος;»
Συνέχισα και της εξήγησα ότι λίγα χρόνια πριν φύγει για την Καλιφόρνια, είχε αρχίσει να δείχνει σημάδια σχιζοφρένειας. «Θυμάσαι που καθόσουν στο αυτοκίνητό σου και μου είπες ότι είδες τον διάβολο να περπατάει στο δρόμο; Θυμάστε να έχετε καλύψει όλα τα παράθυρα του διαμερίσματός σας με μαύρη ταινία; Θυμάσαι να πιστεύεις ότι το FBI σε ακολουθούσε; Θυμάστε να τρέχετε μέσα από μια απαγορευμένη περιοχή στο αεροδρόμιο O’Hare; Καταλαβαίνεις ότι είσαι άρρωστη, Τζάκι;»
Μέσα από σκόρπιες σκέψεις και ανακατεμένες λέξεις, η Τζάκι εξήγησε ότι ο δημόσιος υπερασπιστής της είπε ότι ήταν σχιζοφρενής και ότι κατά κάποιον τρόπο καταλάβαινε, αλλά μπορούσα να πω ότι ήταν μπερδεμένη και δεν καταλάβαινε ότι ζούσε με μια από τις πιο δύσκολες μορφές ψυχικής ασθένεια. Η ζωή της είχε αλλάξει για πάντα.
Δεμένο με την παιδική ηλικία
Η Τζάκι κι εγώ μεγαλώσαμε απέναντι ο ένας από τον άλλον. Ήμασταν άμεσοι φίλοι από τη στιγμή που συναντηθήκαμε για πρώτη φορά στη στάση του λεωφορείου στην πρώτη δημοτικού. Μείναμε κολλητοί σε όλη τη διάρκεια του δημοτικού και του γυμνασίου και αποφοιτήσαμε από το λύκειο μαζί. Ακόμη και όταν πήγαμε χωριστά για το κολέγιο, μείναμε σε επαφή και μετά μετακομίσαμε στο Σικάγο μέσα σε ένα χρόνο ο ένας από τον άλλο. Με τα χρόνια, μοιραστήκαμε μαζί περιπέτειες της επαγγελματικής μας ζωής και ιστορίες οικογενειακού δράματος, προβλήματα με τα αγόρια και ατυχίες στη μόδα. Η Τζάκι μου σύστησε μάλιστα τον συνάδελφό της, ο οποίος τελικά έγινε σύζυγός μου.
Αντιμετώπιση της αλλαγής
Στα είκοσί της, η Τζάκι άρχισε να συμπεριφέρεται παρανοϊκά και να επιδεικνύει ασυνήθιστη συμπεριφορά. Μου εμπιστεύτηκε και μοιράστηκε τις προβληματικές της σκέψεις. Την παρακάλεσα να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια, χωρίς επιτυχία. Ένιωθα τελείως αβοήθητος. Παρά το γεγονός ότι έχασα τους γονείς μου, έναν ανιψιό, τη θεία μου και τη γιαγιά μου μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών, το να βλέπω τον εαυτό της από την παιδική μου φίλη να χάνει τον εαυτό της από σχιζοφρένεια ήταν η πιο τρομακτική εμπειρία της ζωής μου.
Ήξερα ότι δεν μπορούσα να κάνω τίποτα για να κρατήσω τα αγαπημένα μου πρόσωπα στη ζωή – είχαν ανίατες ασθένειες – αλλά πάντα είχα την ελπίδα ότι με κάποιο τρόπο η υποστήριξη και η αγάπη μου για την Τζάκι θα τη βοηθούσαν να γίνει καλά. Άλλωστε, ως παιδιά, όποτε χρειαζόταν να ξεφύγει από τη θλίψη του σπιτιού της ή να εκφραστεί για μια ραγισμένη καρδιά, ήμουν εκεί με ένα ανοιχτό αυτί, ένα χωνάκι παγωτού και ένα-δυο αστεία.
Αυτή τη φορά όμως ήταν διαφορετική. Αυτή τη φορά ήμουν σε απώλεια.
Δυσκολίες και ελπίδα
Να τι ξέρω τώρα για την εξουθενωτική ασθένεια της Τζάκι, αν και υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν καταλαβαίνω. ο
Υπάρχουν διάφοροι τύποι σχιζοφρένειας, με την «παρανοϊκή» να είναι αυτή που έχει η Τζάκι. Η σχιζοφρένεια συχνά παρεξηγείται και σίγουρα στιγματίζεται, όπως και πολλές ψυχικές ασθένειες. Η ερευνητική ψυχολόγος Eleanor Longden έδωσε ένα απίστευτο TEDTalk περιγράφοντας λεπτομερώς πώς ανακάλυψε τη δική της σχιζοφρένεια, πώς αντέδρασαν αρνητικά οι φίλοι της και πώς κατέκτησε τελικά τις φωνές στο κεφάλι της. Η ιστορία της είναι μια ιστορία ελπίδας. Ελπίζω ότι θα ήθελα να υπάρχει για την Τζάκι.
Αντιμετωπίζοντας σκληρές πραγματικότητες
Μετά το συγκλονιστικό τηλεφώνημα από τη φυλακή, η Τζάκι καταδικάστηκε για επίθεση και καταδικάστηκε σε επτά χρόνια στο σωφρονιστικό σύστημα της Καλιφόρνια. Τρία χρόνια μετά, η Τζάκι μεταφέρθηκε σε μια μονάδα ψυχικής υγείας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, γράφαμε ο ένας στον άλλον και ο σύζυγός μου και εγώ αποφασίσαμε να την επισκεφτούμε. Η προσμονή να δει την Τζάκι ήταν απελπιστική. Δεν ήξερα αν θα μπορούσα να το περάσω ή αν θα άντεχα να τη δω σε αυτό το περιβάλλον. Αλλά ήξερα ότι έπρεπε να προσπαθήσω.
Καθώς ο σύζυγός μου και εγώ στεκόμασταν στην ουρά έξω από το κέντρο ψυχικής υγείας περιμένοντας να ανοίξουν οι πόρτες, το κεφάλι μου πλημμύρισε από χαρούμενες αναμνήσεις. Εγώ και η Τζάκι, παίζουμε χόπσκοτς στη στάση του λεωφορείου, περπατούσαμε μέχρι το γυμνάσιο μαζί, οδηγούσαμε στο λύκειο με το αμάξι της. Ο λαιμός μου έπνιξε. Τα πόδια μου έτρεμαν. Η ενοχή που την απέτυχα, που δεν μπορούσα να τη βοηθήσω, με κυρίευσε.
Κοίταξα το κουτί της πίτσας και τις σοκολάτες Fannie May στο χέρι μου και σκέφτηκα πόσο γελοίο ήταν να πιστεύεις ότι μπορούσαν να φωτίσουν τη μέρα της. Ήταν παγιδευμένη μέσα σε αυτό το μέρος και μέσα στο δικό της μυαλό. Για ένα δευτερόλεπτο, σκέφτηκα ότι θα ήταν πιο εύκολο να απομακρυνθώ. Θα ήταν πιο εύκολο να θυμηθούμε να γελάμε μαζί στο σχολικό λεωφορείο ή να την επευφημούμε ενώ βρισκόταν στο γήπεδο του γυμνασίου ή να ψωνίζουμε μαζί για μοντέρνα ρούχα σε μια μπουτίκ του Σικάγο. Θα ήταν πιο εύκολο να τη θυμάμαι πριν συμβούν όλα αυτά, ως ανέμελη, διασκεδαστική φίλη μου.
Αλλά αυτή δεν ήταν όλη η ιστορία της. Η σχιζοφρένεια και η φυλακή μαζί της ήταν πλέον μέρος της ζωής της. Όταν λοιπόν άνοιξαν οι πόρτες, πήρα μια τρανταχτή ανάσα, έσκαψα βαθιά και μπήκα μέσα.
Όταν η Τζάκι είδε εμένα και τον σύζυγό μου, μας χάρισε ένα τεράστιο χαμόγελο — το ίδιο εκπληκτικό χαμόγελο που θυμόμουν από όταν ήταν 5, 15 και 25 ετών. Ήταν ακόμα Τζάκι ό,τι κι αν της είχε συμβεί. Ήταν ακόμα η όμορφη φίλη μου.
Η επίσκεψή μας πέρασε πολύ γρήγορα. Της έδειξα φωτογραφίες του γιου και της κόρης μου, τους οποίους δεν είχε γνωρίσει ποτέ. Γελάσαμε για την ώρα που ένα πουλί έσκασε στο κεφάλι της καθώς περπατούσαμε στο σχολείο και για το πώς χορεύαμε μέχρι τις 4 το πρωί σε ένα πάρτι για την ημέρα του Αγίου Πατρικίου όταν ήμασταν 24 ετών. να δουλεύεις και να είσαι οικεία με τους άντρες.
Δεν θυμόταν ακόμα τίποτα για το περιστατικό που την οδήγησε στη φυλακή, αλλά ένιωθε βαθιά λύπη για αυτό που είχε κάνει. Μίλησε ανοιχτά για την ασθένειά της και είπε ότι τα φάρμακα και η θεραπεία βοηθούσαν. Κλαίγαμε για το γεγονός ότι μπορεί να μην ξαναδούμε ο ένας τον άλλον για πολύ καιρό. Ξαφνικά, ήταν σαν να είχε εξαφανιστεί ο φράχτης από συρματόπλεγμα έξω και να καθόμασταν πίσω στο Σικάγο σε μια καφετέρια λέγοντας ιστορίες. Δεν ήταν τέλειο, αλλά ήταν αληθινό.
Όταν ο σύζυγός μου και εγώ φύγαμε, οδηγήσαμε για σχεδόν μια ώρα σιωπηλοί πιασμένοι χέρι-χέρι. Ήταν μια σιωπή γεμάτη θλίψη αλλά και μια αχτίδα ελπίδας. Μισούσα την αποκαρδιωτική κατάσταση στην οποία βρισκόταν η Τζάκι. Αγανακτούσα για την αρρώστια που την είχε φέρει εκεί, αλλά αποφάσισα ότι, ενώ αυτό μπορεί να είναι μέρος της ζωής της Τζάκι τώρα, δεν θα την καθόριζε.
Για μένα, θα είναι πάντα αυτό το γλυκό κορίτσι που ανυπομονούσα να δω στη στάση του λεωφορείου κάθε μέρα.
Πόροι για βοήθεια ατόμων με σχιζοφρένεια
Εάν έχετε ένα φίλο ή μέλος της οικογένειας με σχιζοφρένεια, μπορείτε να βοηθήσετε ενθαρρύνοντάς τους να λάβουν θεραπεία και να την ακολουθήσουν. Εάν δεν ξέρετε πού να βρείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που θεραπεύει τη σχιζοφρένεια, ζητήστε από τον γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης να σας συστήσει έναν. Μπορείτε επίσης να απευθυνθείτε στο πρόγραμμα ασφάλισης υγείας του αγαπημένου σας προσώπου. Εάν προτιμάτε μια αναζήτηση στο Διαδίκτυο, η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία προσφέρει μια διαδικτυακή αναζήτηση ανά τοποθεσία και ειδικότητα.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας σάς προτρέπει να θυμάστε ότι η σχιζοφρένεια είναι μια βιολογική ασθένεια που το αγαπημένο σας πρόσωπο δεν μπορεί απλά να το σταματήσει. Προτείνουν ότι ο πιο χρήσιμος τρόπος για να απαντήσετε στο αγαπημένο σας πρόσωπο όταν λέει περίεργες ή ψευδείς δηλώσεις είναι να καταλάβετε ότι πιστεύουν πραγματικά τις σκέψεις και τις παραισθήσεις που έχουν.
Discussion about this post