Μεταστατικός καρκίνος: Τι είναι η μετάσταση;

Τι είναι η μετάσταση;

Η μετάσταση είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την εξάπλωση του καρκίνου. Σε αντίθεση με τα φυσιολογικά κύτταρα, τα καρκινικά κύτταρα έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται έξω από το μέρος του σώματος από το οποίο προήλθαν. Όταν συμβαίνει αυτό, ονομάζεται μεταστατικός καρκίνος. Σχεδόν όλοι οι τύποι καρκίνου έχουν την ικανότητα να δίνουν μεταστάσεις, αλλά το αν θα κάνουν εξαρτάται από διάφορους επιμέρους παράγοντες. Οι μεταστάσεις μπορούν να συμβούν με τρεις τρόπους:

1. Μπορούν να αναπτυχθούν απευθείας στον ιστό που περιβάλλει τον όγκο.
2. Τα κύτταρα μπορούν να ταξιδέψουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος σε απομακρυσμένες τοποθεσίες. ή
3. Τα κύτταρα μπορούν να ταξιδέψουν μέσω του λεμφικού συστήματος σε κοντινούς ή απομακρυσμένους λεμφαδένες.

Συχνές θέσεις μετάστασης

Οι πιο κοινές θέσεις για μετάσταση καρκίνου περιλαμβάνουν τον εγκέφαλο, τα οστά, τους πνεύμονες και το ήπαρ. Άλλα μέρη μπορεί να περιλαμβάνουν τα επινεφρίδια, τους λεμφαδένες, το δέρμα και άλλα όργανα

Μερικές φορές, μια μετάσταση θα βρεθεί χωρίς γνωστό πρωτοπαθή καρκίνο.

Σε αυτή την περίπτωση, γίνεται εκτεταμένη αναζήτηση για την αναζήτηση της πρωτογενούς πηγής καρκίνου. Εάν δεν βρεθεί κανένας, θεωρείται περίπτωση καρκίνου αγνώστου πρωτοπαθούς (CUPS).

Συμπτώματα καρκίνου

Μερικοί άνθρωποι δεν θα έχουν καθόλου ή θα έχουν ελάχιστα συμπτώματα μεταστατικού καρκίνου. Εάν υπάρχουν συμπτώματα καρκίνου, βασίζονται στη θέση της μετάστασης.

Εάν ένας όγκος έχει δώσει μετάσταση στον εγκέφαλο, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ζάλη, προβλήματα όρασης, προβλήματα ομιλίας, ναυτία, δυσκολία στο περπάτημα ή σύγχυση.

Οστική μετάσταση μπορεί να προκαλέσει πόνο ή όχι. Περιστασιακά, το πρώτο σημάδι οστικής μετάστασης είναι όταν ένα οστό σπάει με έναν μικρό τραυματισμό ή χωρίς τραυματισμό. *Ο έντονος πόνος στην πλάτη που συνοδεύεται από μούδιασμα στα πόδια ή δυσκολία στον έλεγχο του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης, πρέπει να αξιολογηθεί άμεσα από γιατρό.

Συμπτώματα καρκίνου μετάστασης στους πνεύμονες είναι συνήθως πολύ ασαφείς και μπορεί να σχετίζονται με άλλα προβλήματα που δεν σχετίζονται με τον καρκίνο. Μπορούν να περιλαμβάνουν βήχα (παραγωγικό ή μη), βήχα με αίμα, πόνο στο στήθος ή δύσπνοια.

Ηπατική μετάσταση μπορεί να προκαλέσει πόνο, απώλεια βάρους, ναυτία, απώλεια όρεξης, κοιλιακό υγρό (ασκίτης) ή ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών, σκούρα ούρα, ανοιχτόχρωμα κόπρανα).

Διάγνωση

Δεν υπάρχει κανένα τεστ για να ελέγξετε για μετάσταση. Διάφορες δοκιμές θα αποκαλύψουν διαφορετικά πράγματα. Οι εξετάσεις που γίνονται καθορίζονται από τον τύπο του πρωτοπαθούς καρκίνου ή/και τυχόν συμπτώματα που πρέπει να διερευνηθούν.

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

Οι συνήθεις εξετάσεις αίματος, όπως τα ηπατικά ένζυμα, μπορεί να είναι αυξημένες παρουσία ηπατικής μετάστασης. Ωστόσο, αυτές οι εξετάσεις αίματος είναι συχνά φυσιολογικές, ακόμη και σε άτομα με προχωρημένη νόσο.

Ογκικοί δείκτες:

Ορισμένοι καρκίνοι έχουν συγκεκριμένες αιματολογικές εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην παρακολούθηση της νόσου ΑΦΟΥ διαγνωστεί. Εάν αυτά τα επίπεδα αυξηθούν, μπορεί να είναι ένδειξη ότι η ασθένεια είναι ενεργή ή εξελισσόμενη. Μερικά παραδείγματα είναι:

• Καρκίνος του παχέος εντέρου: CEA (καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο)

• Καρκίνος ωοθηκών: CA-125

• Καρκίνος προστάτη: PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο)

• Καρκίνος όρχεων: AFP (άλφα-εμβρυϊκή πρωτεΐνη)

• HCG (ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη)

Υπάρχουν αρκετοί δείκτες όγκου που είναι λιγότερο συγκεκριμένοι και επομένως δεν χρησιμοποιούνται ως εργαλείο για τη διάγνωση της μετάστασης.

Απεικόνιση

Υπάρχουν πολλές δοκιμές που έχουν σχεδιαστεί για να «βγάζουν φωτογραφίες» από διάφορα μέρη του εσωτερικού του σώματος. Ο τύπος των εξετάσεων που θα γίνουν θα εξαρτηθεί από τα συμπτώματα ή/και τον τύπο του καρκίνου.

Υπέρηχος είναι ένας τρόπος αξιολόγησης της κοιλιάς εάν υπάρχει υποψία μάζας. Είναι ένα καλό εργαλείο για την αναγνώριση του υγρού στην κοιλιακή χώρα και είναι καλό στη διάκριση των γεμάτων υγρών κύστεων του ήπατος από πιο συμπαγείς, ύποπτες εμφανιζόμενες μάζες εντός του ήπατος ή της λεκάνης.

Η αξονική τομογραφία (αξονική τομογραφία) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σάρωση της κεφαλής, του λαιμού, του θώρακα, της κοιλιάς και της λεκάνης. Όταν γίνεται με αντίθεση, είναι ιδιαίτερα καλό στον εντοπισμό μαζών εντός των λεμφαδένων, των πνευμόνων, του ήπατος ή άλλων δομών.

Σάρωση οστών γίνεται με ραδιενεργό ιχνηθέτη που προσκολλάται σε κατεστραμμένα οστά και εμφανίζεται ως «καυτό σημείο» στη σάρωση. Είναι πιο χρήσιμο για την αξιολόγηση ολόκληρου του σώματος για ενδείξεις οστικής βλάβης που είναι ύποπτες για καρκίνο. Εάν υπάρχει ανησυχία για σπάσιμο οστού, μπορεί να γίνουν πρόσθετες απλές ακτινογραφίες για να προσδιοριστεί περαιτέρω η έκταση της βλάβης.

MRI (μαγνητική τομογραφία) είναι μια δοκιμή που χρησιμοποιεί ραδιοκύματα και μαγνήτες για τη δημιουργία μιας εικόνας. Η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιείται καλύτερα για τον προσδιορισμό πιθανής βλάβης στον νωτιαίο μυελό εάν υπάρχουν οστικές μεταστάσεις στον σπόνδυλο της πλάτης ή για τον χαρακτηρισμό εγκεφαλικών μεταστάσεων.

Σάρωση PET (τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων) δρα για τον εντοπισμό περιοχών υπερμεταβολικής δραστηριότητας οπουδήποτε στο σώμα. Μια ραδιενεργή ουσία χορηγείται στον ασθενή και αυτή προσκολλάται στη γλυκόζη, η οποία έλκεται από κύτταρα που είναι υπερμεταβολικά. Όταν ολοκληρωθεί η σάρωση, αυτές οι περιοχές “ανάβουν”. Συχνά, αλλά όχι πάντα, τα καρκινικά κύτταρα εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία των υπερμεταβολικών. Επιπλέον, ό,τι είναι υπερμεταβολικό δεν είναι καρκίνος.

Τα αποτελέσματα αυτών και άλλων δοκιμών ενδέχεται να μην παρέχουν οριστικές πληροφορίες. Τα ευρήματα πρέπει να συσχετίζονται μεταξύ τους, τη φυσική εξέταση, τα συμπτώματα και σε ορισμένες περιπτώσεις τη βιοψία.

Επιλογές θεραπείας

Η μετάσταση αντιμετωπίζεται κυρίως με βάση την αρχική θέση του καρκίνου. Για παράδειγμα, εάν ένα άτομο έχει καρκίνο του μαστού και ο καρκίνος εξαπλωθεί στο ήπαρ, εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με τα ίδια φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τον καρκίνο του μαστού – επειδή τα ίδια τα καρκινικά κύτταρα δεν έχουν αλλάξει, απλώς ζουν σε ένα νέο μέρος.

Σε ορισμένες κλινικές καταστάσεις, οι μεταστάσεις μπορεί να αντιμετωπιστούν με συγκεκριμένους τρόπους.

Εγκέφαλος

Ανάλογα με τον αριθμό των όγκων και την έκταση της νόσου στο υπόλοιπο σώμα, οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση (σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις), ακτινοθεραπεία, χειρουργική επέμβαση με μαχαίρι γάμμα, χημειοθεραπεία ή/και στεροειδή.

Οστό

Εάν οι οστικές μεταστάσεις δεν προκαλούν πόνο ή κίνδυνο θραύσης, μπορεί να παρακολουθούνται ή να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική θεραπεία. Εάν υπάρχει πόνος ή το οστό είναι εύθραυστο, μπορεί να δοθεί ακτινοβολία στη θέση της βλάβης.

Πνεύμονας

Η θεραπεία των πνευμονικών μεταστάσεων εξαρτάται από την έκταση των μεταστάσεων καθώς και από τον πρωτοπαθή καρκίνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, θα αντιμετωπιστεί με τον ίδιο τρόπο (με τα ίδια φάρμακα) όπως ο πρωτοπαθής καρκίνος. Εάν η μετάσταση προκαλεί το σχηματισμό υγρού γύρω από τον πνεύμονα, μπορεί να γίνει μια διαδικασία (θωρακοκέντηση) για να αφαιρεθεί το υγρό για να διευκολυνθεί η αναπνοή.

Συκώτι

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης των ηπατικών μεταστάσεων ανάλογα με τον τύπο και την έκταση του πρωτοπαθούς καρκίνου καθώς και τον αριθμό και το μέγεθος των ηπατικών μεταστάσεων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ηπατικές μεταστάσεις θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο (με τα ίδια φάρμακα) όπως ο πρωτοπαθής καρκίνος.

Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει περιορισμένη ασθένεια, τόσο πρωτοπαθής όσο και μεταστατική, υπάρχουν πολλές νέες προσεγγίσεις, όπως η χειρουργική επέμβαση και η αφαίρεση με ραδιοσυχνότητες (RFA), για παράδειγμα. Η μεταμόσχευση οργάνων γενικά ΔΕΝ αποτελεί επιλογή για μεταστατική νόσο.