Η έρευνα δείχνει ότι οι γάτες μπορεί να κάνουν τη ζωή μας πιο ευτυχισμένη και πιο υγιή.

Η 8η Αυγούστου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Γάτας. Η Κόρα μάλλον ξεκίνησε το πρωί όπως κάνει κάθε άλλο: σκαρφαλώνοντας στο στήθος μου και πατώντας τον ώμο μου, απαιτώντας προσοχή. Πιθανότατα σήκωσα νυσταγμένα το πάπλωμα και εκείνη στριμώχτηκε κάτω από αυτό, απλωμένη στο πλάι μου. Για την Cora — και άρα για μένα — κάθε μέρα είναι η Διεθνής Ημέρα της Γάτας.
Οι γάτες μπορεί να μας ξυπνήσουν στις 4 π.μ. και μπαρφάρουμε με ανησυχητική συχνότητα, ωστόσο κάπου μεταξύ 10 και 30 τοις εκατό από εμάς αποκαλούμε τους εαυτούς μας «ανθρώπους γάτας» – όχι σκύλους, ούτε καν λάτρεις γατών και σκύλων ίσων ευκαιριών. Γιατί λοιπόν επιλέγουμε να φέρουμε αυτά τα χνουδάκια στα σπίτια μας — και ξοδεύουμε πάνω από 1.000 $ ετησίως σε κάποιον που δεν είναι γενετικά συγγενής μαζί μας και ειλικρινά φαίνεται αχάριστος τις περισσότερες φορές;
Η απάντηση είναι προφανής για μένα – και πιθανώς για όλους τους γατόφιλους εκεί έξω, που δεν χρειάζονται επιστημονική έρευνα για να δικαιολογήσουν την άγρια αγάπη τους. Αλλά οι επιστήμονες το έχουν μελετήσει ούτως ή άλλως και ανακάλυψαν ότι, ενώ οι φίλοι μας με αιλουροειδείς μπορεί να μην είναι καλοί για τα έπιπλά μας, μπορεί να συμβάλλουν στη σωματική και ψυχική μας υγεία.
1. Ευημερία
Σύμφωνα με μια αυστραλιανή μελέτη, οι ιδιοκτήτες γατών έχουν καλύτερη ψυχολογική υγεία από τους ανθρώπους χωρίς κατοικίδια. Στα ερωτηματολόγια, ισχυρίζονται ότι αισθάνονται πιο χαρούμενοι, πιο σίγουροι και λιγότερο νευρικοί και ότι κοιμούνται, εστιάζουν και αντιμετωπίζουν καλύτερα προβλήματα στη ζωή τους.
Η υιοθεσία μιας γάτας θα μπορούσε να είναι καλή και για τα παιδιά σας: Σε μια έρευνα με περισσότερους από 2.200 νεαρούς Σκωτσέζους ηλικίας 11-15 ετών, τα παιδιά που είχαν ισχυρό δεσμό με τα γατάκια τους είχαν υψηλότερη ποιότητα ζωής. Όσο πιο προσκολλημένοι ήταν, τόσο περισσότερο ένιωθαν κατάλληλοι, ενεργητικοί και προσεκτικοί και λιγότερο λυπημένοι και μόνοι. και όσο περισσότερο απολάμβαναν τον χρόνο τους μόνοι, στον ελεύθερο χρόνο και στο σχολείο.
Με τις γελοιότητες που αψηφούν τη βαρύτητα και τις στάσεις ύπνου που θυμίζουν γιόγκα, οι γάτες μπορεί επίσης να μας εκνευρίσουν από την κακή μας διάθεση. Σε μια μελέτη, τα άτομα με γάτες ανέφεραν ότι βίωσαν λιγότερα αρνητικά συναισθήματα και συναισθήματα απομόνωσης από τα άτομα χωρίς γάτες. Στην πραγματικότητα, οι ελεύθεροι με γάτες ήταν σε κακή διάθεση λιγότερο συχνά από τους ανθρώπους με γάτα και ένας συνεργάτης. (Η γάτα σας δεν αργεί ποτέ για δείπνο, τελικά.)
Ακόμη και οι γάτες του Διαδικτύου μπορούν να μας κάνουν να χαμογελάμε. Οι άνθρωποι που παρακολουθούν βίντεο με γάτες στο διαδίκτυο λένε ότι αισθάνονται λιγότερα αρνητικά συναισθήματα μετά (λιγότερο άγχος, ενόχληση και θλίψη) και περισσότερα θετικά συναισθήματα (περισσότερη ελπίδα, ευτυχία και ικανοποίηση). Ομολογουμένως, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, αυτή η ευχαρίστηση γίνεται ένοχη εάν το κάνουμε με σκοπό την αναβλητικότητα. Αλλά το να βλέπουμε γάτες να ενοχλούν τους ανθρώπους τους ή να τυλίγονται με δώρα για τα Χριστούγεννα φαίνεται να μας βοηθά να νιώθουμε λιγότερο εξαντλημένοι και να ανακτήσουμε την ενέργειά μας για την επόμενη μέρα.
2. Στρες
Μπορώ να βεβαιώσω ότι μια ζεστή γάτα στην αγκαλιά σου, που δίνει στους μηρούς σου καλό ζύμωμα, είναι μια από τις καλύτερες μορφές ανακούφισης από το στρες. Ένα απόγευμα, νιώθοντας συγκλονισμένος, είπα δυνατά: «Μακάρι η Κόρα να καθόταν στην αγκαλιά μου». Ιδού, έπεσε πάνω μου και έπεσε πάνω μου λίγα δευτερόλεπτα αργότερα (αν και οι προσπάθειες να αναπαραχθεί αυτό το φαινόμενο ήταν ανεπιτυχείς).
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές επισκέφτηκαν 120 παντρεμένα ζευγάρια στα σπίτια τους για να παρατηρήσουν πώς θα αντιδρούσαν στο άγχος – και αν οι γάτες βοηθούσαν. Συνδεδεμένοι με συσκευές παρακολούθησης καρδιακού ρυθμού και αρτηριακής πίεσης, οι άνθρωποι υποβλήθηκαν σε ένα γάντι τρομακτικών εργασιών: αφαίρεση τριών επανειλημμένα από έναν τετραψήφιο αριθμό και μετά κρατώντας το χέρι τους σε παγωμένο νερό (κάτω από 40 βαθμούς Φαρενάιτ) για δύο λεπτά. Οι άνθρωποι είτε κάθονταν σε ένα δωμάτιο μόνοι τους, με το κατοικίδιο ζώο τους να περιφέρεται, με τον σύζυγό τους (που μπορούσε να προσφέρει ηθική υποστήριξη), είτε και τα δύο.
Πριν ξεκινήσουν οι αγχωτικές εργασίες, οι ιδιοκτήτες γατών είχαν χαμηλότερο καρδιακό ρυθμό και αρτηριακή πίεση σε ηρεμία από τους ανθρώπους που δεν είχαν κανένα κατοικίδιο. Και κατά τη διάρκεια των εργασιών, οι ιδιοκτήτες γατών τα κατάφεραν επίσης καλύτερα: Ήταν πιο πιθανό να αισθάνονται πρόκληση παρά απειλή, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή τους πίεση ήταν χαμηλότεροι και μάλιστα έκαναν λιγότερα μαθηματικά λάθη. Από όλα τα διάφορα σενάρια, οι ιδιοκτήτες γατών έδειχναν πιο ήρεμοι και έκαναν τα λιγότερα λάθη όταν η γάτα τους ήταν παρούσα. Γενικά, οι ιδιοκτήτες γατών ανέκαμψαν επίσης πιο γρήγορα φυσιολογικά.
Γιατί οι γάτες είναι τόσο ήρεμες; Οι γάτες δεν θα μας κρίνουν για τις κακές μας δεξιότητες στα μαθηματικά, ούτε θα στενοχωριούνται υπερβολικά όταν είμαστε στενοχωρημένοι – κάτι που εξηγεί γιατί οι γάτες ήταν στην πραγματικότητα πιο ηρεμιστική επιρροή από σημαντικές άλλες σε ορισμένες περιπτώσεις.
Όπως εξηγούν η Karin Stammbach και ο Dennis Turner από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, οι γάτες δεν είναι απλά μικρά όντα που εξαρτώνται από εμάς. Λαμβάνουμε επίσης παρηγοριά από αυτούς—υπάρχει μια ολόκληρη επιστημονική κλίμακα που μετρά τη συναισθηματική υποστήριξη που λαμβάνετε από τη γάτα σας, με βάση το πόσο πιθανό είναι να την αναζητήσετε σε διαφορετικές αγχωτικές καταστάσεις.
Οι γάτες προσφέρουν μια συνεχή παρουσία, χωρίς να επιβαρύνονται από τις φροντίδες του κόσμου, που μπορεί να κάνει όλες τις μικρές μας ανησυχίες και αγωνίες να φαίνονται περιττές. Όπως είπε η δημοσιογράφος Jane Pauley, «Δεν μπορείς να κοιτάς μια γάτα που κοιμάται και να νιώθεις ένταση».
3. Σχέσεις
Οι γάτες είναι όντα που νοιαζόμαστε και που νοιάζονται για εμάς (ή τουλάχιστον πιστεύουμε ότι φροντίζουν). Και οι άνθρωποι που επενδύουν σε αυτό το δέσιμο μεταξύ των ειδών μπορεί να δουν επίσης οφέλη στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπου και ανθρώπου.
Για παράδειγμα, η έρευνα διαπίστωσε ότι οι ιδιοκτήτες γατών είναι πιο ευαίσθητοι κοινωνικά, εμπιστεύονται περισσότερο τους άλλους ανθρώπους και τους αρέσουν περισσότερο από τους ανθρώπους που δεν έχουν κατοικίδια. Εάν αποκαλείτε τον εαυτό σας άτομο με γάτα, θα έχετε την τάση να πιστεύετε ότι σε άλλους αρέσει περισσότερο σε σύγκριση με κάποιον που δεν είναι ούτε γάτα ούτε σκύλος. Εν τω μεταξύ, ακόμη και οι άνθρωποι που παρακολουθούν βίντεο με γάτες αισθάνονται ότι υποστηρίζονται περισσότερο από άλλους παρά άτομα που δεν είναι τόσο μεγάλοι θαυμαστές των ψηφιακών μέσων για γάτες.
Αν και αυτοί οι συσχετισμοί μπορεί να φαίνονται περίπλοκοι, είναι λογικό αν θεωρείτε τις γάτες μόνο έναν κόμβο στο κοινωνικό σας δίκτυο.
«Τα θετικά συναισθήματα για τους σκύλους/γάτες μπορεί να προκαλέσουν θετικά συναισθήματα για τους ανθρώπους ή το αντίστροφο», γράφουν η Rose Perrine και η Hannah Osbourne του Πανεπιστημίου Eastern Kentucky.
Όταν κάποιος —άνθρωπος ή ζώο— μας κάνει να νιώθουμε καλά και συνδεδεμένοι, ενισχύει την ικανότητά μας για καλοσύνη και γενναιοδωρία προς τους άλλους. Όπως διαπίστωσε αυτή η μελέτη σε σκωτσέζους εφήβους, τα παιδιά που επικοινωνούν καλά με τον καλύτερο τους φίλο συνδέονται περισσότερο με τις γάτες τους, πιθανώς επειδή περνούν χρόνο παίζοντας ως τρίο.
«Τα κατοικίδια φαίνεται να λειτουργούν ως «κοινωνικοί καταλύτες», προκαλώντας κοινωνική επαφή μεταξύ των ανθρώπων», γράφουν ο Βρετανός ερευνητής Ferran Marsa-Sambola και οι συνεργάτες του. «Ένα κατοικίδιο μπορεί να είναι αποδεκτό, ανοιχτά στοργικό, συνεπές, πιστό και ειλικρινές, χαρακτηριστικά που μπορούν να ικανοποιήσουν τη βασική ανάγκη ενός ατόμου να αισθάνεται αυτοεκτίμηση και αγάπη».
4. Υγεία
Τέλος, παρά τα όσα μπορεί να έχετε ακούσει για τα παράσιτα του εγκεφάλου από γατάκι σε άνθρωπο, υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι οι γάτες θα μπορούσαν να είναι καλές για την υγεία μας.
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν 4.435 άτομα για 13 χρόνια. Τα άτομα που είχαν γάτες στο παρελθόν είχαν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου σε σύγκριση με άτομα που δεν είχαν ποτέ γάτες – ακόμα και όταν συνυπολογίζονταν άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως η αρτηριακή πίεση, η χοληστερόλη, το κάπνισμα και ο δείκτης μάζας σώματος.
Αυτό ίσχυε για τους ανθρώπους ακόμα κι αν δεν είχαν γάτες αυτήν τη στιγμή, εξηγούν οι ερευνητές, κάτι που υποδηλώνει ότι οι γάτες μοιάζουν περισσότερο με προληπτικό φάρμακο παρά με θεραπεία για μια συνεχιζόμενη ασθένεια.
Σε μια άλλη μελέτη, ο Τζέιμς Σέρπελ του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια παρακολούθησε δώδεκα άτομα που μόλις είχαν αποκτήσει γάτα. Ολοκλήρωσαν έρευνες μέσα σε μια ή δύο μέρες από τη στιγμή που έφεραν τη γάτα τους στο σπίτι και στη συνέχεια αρκετές φορές τους επόμενους 10 μήνες. Στο σημείο του ενός μήνα, οι άνθρωποι είχαν μειωμένα παράπονα για την υγεία τους, όπως πονοκεφάλους, πόνους στην πλάτη και κρυολογήματα – αν και (κατά μέσο όρο) αυτά τα οφέλη φαινόταν να εξασθενούν όσο περνούσε ο καιρός. Όπως εικάζει ο Serpell, είναι πιθανό οι άνθρωποι που έχουν καλή σχέση με τη γάτα τους να συνεχίσουν να βλέπουν οφέλη και οι άνθρωποι που δεν έχουν, καλά, όχι.
Μεγάλο μέρος αυτής της έρευνας για τις γάτες είναι συσχετιστική, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε αν οι γάτες είναι πράγματι ωφέλιμες ή αν οι γάτες είναι ήδη μια χαρούμενη και καλά προσαρμοσμένη ομάδα. Αλλά δυστυχώς για εμάς τους γατόφιλους, το τελευταίο δεν φαίνεται να ισχύει. Σε σύγκριση με τους λάτρεις των σκύλων, τουλάχιστον, τείνουμε να είμαστε πιο ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες (ακόμα κι αν οι σκανδαλώδεις γάτες μας δεν είναι). Αλλά είμαστε επίσης λιγότερο εξωστρεφείς, λιγότερο ζεστοί και φιλικοί και πιο νευρωτικοί. Βιώνουμε περισσότερα αρνητικά συναισθήματα και τα καταπιέζουμε περισσότερο, μια τεχνική που μας κάνει λιγότερο χαρούμενους και λιγότερο ικανοποιημένους από τη ζωή μας.
Από τη θετική πλευρά, αυτό σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό οι γάτες να μας φέρνουν στην πραγματικότητα τόση απόλαυση και χαρά όπως ισχυριζόμαστε ότι κάνουν, αν και η έρευνα απέχει πολύ από το να είναι πειστική. Στην πραγματικότητα, η συντριπτική πλειοψηφία της έρευνας για τα κατοικίδια επικεντρώνεται σε σκύλους, εν μέρει επειδή είναι πιο εύκολο να εκπαιδεύονται ως βοηθοί θεραπείας. «Οι γάτες έχουν μείνει λίγο πίσω από την έρευνα», λέει ο Serpell. Ακόμα ένα κόκαλο για να διαλέξετε με τους κυνικούς ομολόγους μας.
Ενώ περιμένουμε περισσότερα δεδομένα, θα συνεχίσω να αναβλύζω σε όλους όσους συναντώ για το πόσο χαρούμενος είμαι που έχω μια γάτα στη ζωή μου—και στο κρεβάτι μου, στο τραπέζι της τραπεζαρίας μου και να με παρακολουθεί να πηγαίνω στην τουαλέτα. Ό,τι χάνω στον ύπνο το αναπληρώνω με απαλή, γούνινη αγάπη.
Η Kira M. Newman είναι η διευθύνουσα σύνταξη του Το κοινό καλό. Είναι επίσης η δημιουργός του The Year of Happy, ενός μαθήματος που διαρκεί ένα χρόνο στην επιστήμη της ευτυχίας, και του CaféHappy, μιας συνάντησης με έδρα το Τορόντο. Ακολουθήστε την στο Twitter!
Discussion about this post