Σύνδρομο καψίματος: αιτίες και θεραπεία

Το σύνδρομο καψίματος είναι ο ιατρικός όρος για συνεχιζόμενη (χρόνια) ή υποτροπιάζουσα καύση στο στόμα χωρίς προφανή αιτία. Αυτή η δυσφορία μπορεί να επηρεάσει τη γλώσσα, τα ούλα, τα χείλη, μέσα στα μάγουλά σας, τον ουρανίσκο ή τις εκτεταμένες περιοχές ολόκληρου του στόματος. Η αίσθηση καψίματος μπορεί να είναι σοβαρή, σαν να ζεματίζετε το στόμα σας.

Το σύνδρομο καψίματος συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Δυστυχώς, η συγκεκριμένη αιτία συχνά δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Αν και η θεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη, η στενή συνεργασία με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε τα συμπτώματα.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του συνδρόμου καψίματος μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Μια αίσθηση καψίματος ή εγκαυμάτων που επηρεάζει συχνότερα τη γλώσσα σας, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει τα χείλη, τα ούλα, τον ουρανίσκο, το λαιμό ή ολόκληρο το στόμα
• Αίσθηση ξηροστομίας με αυξημένη δίψα
• Η γεύση αλλάζει στο στόμα σας, όπως μια πικρή ή μεταλλική γεύση
• Απώλεια γεύσης
• Μούδιασμα, τσούξιμο ή μούδιασμα στο στόμα σας

Η δυσφορία από το σύνδρομο καψίματος στο στόμα έχει συνήθως πολλά διαφορετικά πρότυπα. Μπορεί:

• Εμφανίζεται κάθε μέρα, με λίγη ταλαιπωρία όταν ξυπνάτε, αλλά χειροτερεύετε όσο προχωρά η μέρα
• Ξεκινήστε μόλις ξυπνήσετε και διαρκέσει όλη την ημέρα
• Ελα και φύγε

Ανεξάρτητα από το μοτίβο της δυσφορίας του στόματος, το σύνδρομο καψίματος μπορεί να διαρκέσει μήνες έως χρόνια. Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί ξαφνικά να εξαφανιστούν μόνα τους ή να γίνουν λιγότερο συχνά. Ορισμένες αισθήσεις μπορεί να ανακουφιστούν προσωρινά κατά τη διάρκεια του φαγητού ή του ποτού.

Το σύνδρομο καψίματος συνήθως δεν προκαλεί αισθητές φυσικές αλλαγές στη γλώσσα ή το στόμα σας.

Πότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό;

Εάν έχετε δυσφορία, κάψιμο ή πόνο στη γλώσσα, στα χείλη, στα ούλα ή σε άλλες περιοχές του στόματος σας, πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό ή τον οδοντίατρό σας. Μπορεί να χρειαστεί να συνεργαστούν για να εντοπίσουν μια αιτία και να αναπτύξουν ένα αποτελεσματικό σχέδιο θεραπείας.

Αιτίες του συνδρόμου καψίματος του στόματος

Η αιτία του συνδρόμου καψίματος μπορεί να χαρακτηριστεί είτε ως πρωτογενής είτε ως δευτερογενής.

Σύνδρομο πρωτογενούς καψίματος

Όταν δεν μπορούν να εντοπιστούν κλινικές ή εργαστηριακές ανωμαλίες, η πάθηση ονομάζεται σύνδρομο πρωτοπαθούς ή ιδιοπαθούς καύσου του στόματος. Μερικές έρευνες δείχνουν ότι το σύνδρομο πρωτογενούς καύσου του στόματος σχετίζεται με προβλήματα με τη γεύση και τα αισθητήρια νεύρα του περιφερειακού ή κεντρικού νευρικού συστήματος.

Σύνδρομο δευτερογενούς καψίματος

Μερικές φορές το σύνδρομο καψίματος προκαλείται από μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ονομάζεται σύνδρομο δευτερογενούς καύσου.

Τα υποκείμενα προβλήματα που μπορεί να σχετίζονται με το σύνδρομο δευτερογενούς καψίματος στο στόμα περιλαμβάνουν:

• Ξηρό στόμα (ξηροστομία), που μπορεί να προκληθούν από διάφορα φάρμακα, προβλήματα υγείας, προβλήματα με τη λειτουργία των σιελογόνων αδένων ή τις παρενέργειες της θεραπείας του καρκίνου
• Άλλες στοματικές παθήσεις, όπως μια μυκητιασική λοίμωξη του στόματος (στοματική τσίχλα), μια φλεγμονώδης κατάσταση που ονομάζεται στοματική λειχήνα ή μια κατάσταση που ονομάζεται γεωγραφική γλώσσα που δίνει στη γλώσσα μια χάρτης
• Διατροφικές ελλείψεις, όπως έλλειψη σιδήρου, ψευδαργύρου, φολικού οξέος (βιταμίνη Β-9), θειαμίνης (βιταμίνη Β-1), ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β-2), πυριδοξίνη (βιταμίνη Β-6) και κοβαλαμίνη (βιταμίνη Β-12)
• Αλλεργίες ή αντιδράσεις στα τρόφιμα, αρωματικές ύλες τροφίμων, άλλα πρόσθετα τροφίμων, αρώματα, βαφές ή οδοντιατρικές ουσίες
• Παλινδρόμηση οξέος του στομάχου (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή GERD) που εισέρχεται στο στόμα σας από το στομάχι σας
• Ορισμένα φάρμακα, ιδιαίτερα φάρμακα υψηλής αρτηριακής πίεσης
• Στοματικές συνήθειες, όπως η ώθηση της γλώσσας, το δάγκωμα της άκρης της γλώσσας και η άλεση των δοντιών (βρουξισμός)
• Ενδοκρινικές διαταραχές, όπως ο διαβήτης ή ο ανενεργός θυρεοειδής (υποθυρεοειδισμός)
• Υπερβολικός ερεθισμός του στόματος, που μπορεί να προκύψει από το υπερβολικό βούρτσισμα της γλώσσας σας, τη χρήση λειαντικών οδοντόκρεμων, την υπερβολική χρήση στοματικών πλυσίματος ή την υπερβολική κατανάλωση όξινων ποτών
• Ψυχολογικοί παράγοντες, όπως άγχος, κατάθλιψη ή άγχος

Η χρήση οδοντοστοιχιών, ακόμη και αν δεν ταιριάζουν καλά και προκαλεί ερεθισμό, δεν προκαλεί γενικά σύνδρομο καψίματος στο στόμα, αλλά οι οδοντοστοιχίες μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.

Παράγοντες κινδύνου

Το σύνδρομο καψίματος είναι ασυνήθιστο. Ωστόσο, ο κίνδυνος μπορεί να είναι μεγαλύτερος εάν:

• Είσαι γυναίκα
• Είστε εμμηνοπαυσιακή ή μετεμμηνοπαυσιακή
• Είστε άνω των 50 ετών

Το σύνδρομο καψίματος αρχίζει συνήθως αυθόρμητα, χωρίς παράγοντα ενεργοποίησης. Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου καψίματος στο στόμα, όπως:

• Πρόσφατη ασθένεια
• Μερικές χρόνιες ιατρικές διαταραχές όπως η ινομυαλγία, η νόσος του Πάρκινσον, οι αυτοάνοσες διαταραχές και η νευροπάθεια
• Προηγούμενες οδοντικές επεμβάσεις
• Αλλεργικές αντιδράσεις στα τρόφιμα
• Φάρμακα
• Τραυματικά γεγονότα ζωής
• Στρες
• Ανησυχία
• Κατάθλιψη

Επιπλοκές από το σύνδρομο καψίματος του στόματος

Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσουν ή σχετίζονται με το σύνδρομο καψίματος στο στόμα σχετίζονται κυρίως με δυσφορία. Περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στον ύπνο
• Δυσκολία στο φαγητό
• Κατάθλιψη
• Ανησυχία

Πρόληψη συνδρόμου καψίματος

Δεν υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί το σύνδρομο καψίματος. Αλλά αποφεύγοντας τον καπνό, τα όξινα τρόφιμα, τα πικάντικα τρόφιμα και τα ανθρακούχα ποτά και το υπερβολικό άγχος, μπορεί να είστε σε θέση να μειώσετε την ταλαιπωρία από το σύνδρομο καψίματος στο στόμα ή να αποτρέψετε την επιδείνωση της δυσφορίας σας.

Διάγνωση

Δεν υπάρχει κανένα τεστ που να μπορεί να προσδιορίσει εάν έχετε σύνδρομο καψίματος στο στόμα. Αντ ‘αυτού, ο γιατρός σας θα προσπαθήσει να αποκλείσει άλλα προβλήματα πριν διαγνώσει το σύνδρομο καψίματος.

Ο γιατρός ή ο οδοντίατρός σας:

• Ελέγξτε το ιατρικό ιστορικό και τα φάρμακά σας
• Εξετάστε το στόμα σας
• Ζητήστε σας να περιγράψετε τα συμπτώματά σας, τις στοματικές συνήθειες και τη ρουτίνα στοματικής φροντίδας

Επιπλέον, ο γιατρός σας πιθανότατα θα πραγματοποιήσει μια γενική ιατρική εξέταση, αναζητώντας σημάδια άλλων καταστάσεων. Μπορεί να έχετε μερικές από τις ακόλουθες δοκιμές:

• ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ. Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να ελέγξουν τον πλήρη αριθμό αίματος, το επίπεδο γλυκόζης, τη λειτουργία του θυρεοειδούς, τους διατροφικούς παράγοντες και την ανοσολογική λειτουργία, τα οποία μπορεί να παρέχουν ενδείξεις για την πηγή της δυσφορίας του στόματος σας.
• Στοματικές καλλιέργειες ή βιοψίες. Η λήψη και ανάλυση δειγμάτων από το στόμα σας μπορεί να καθορίσει εάν έχετε μυκητιακή, βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη.
• Δοκιμές αλλεργίας. Ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει δοκιμές αλλεργίας για να δείτε εάν μπορεί να είστε αλλεργικοί σε ορισμένα τρόφιμα, πρόσθετα ή ακόμη και σε ουσίες στην οδοντιατρική εργασία.
• Μετρήσεις σιέλου. Με σύνδρομο καψίματος στο στόμα, το στόμα σας μπορεί να αισθάνεται ξηρό. Οι δοκιμές σιελογόνων μπορούν να επιβεβαιώσουν εάν έχετε μειωμένη ροή σιελογόνων.
• Δοκιμές γαστρικής παλινδρόμησης. Αυτές οι δοκιμές μπορούν να προσδιορίσουν εάν έχετε GERD.
• Εικόνα. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μια μαγνητική τομογραφία, μια αξονική τομογραφία ή άλλες εξετάσεις απεικόνισης για να ελέγξετε για άλλα προβλήματα υγείας.
• Προσαρμογή φαρμάκων. Εάν παίρνετε ένα φάρμακο που μπορεί να συμβάλει στη δυσφορία στο στόμα, ο γιατρός σας μπορεί να αλλάξει τη δόση, να αλλάξει σε διαφορετικό φάρμακο ή να διακόψει προσωρινά το φάρμακο, εάν είναι δυνατόν, για να δει εάν η δυσφορία σας εξαφανίζεται. Μην το δοκιμάσετε μόνοι σας, γιατί μπορεί να είναι επικίνδυνο να σταματήσετε κάποια φάρμακα.
• Ψυχολογικά ερωτηματολόγια. Μπορεί να σας ζητηθεί να συμπληρώσετε ερωτηματολόγια που μπορούν να σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε εάν έχετε συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους ή άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας.

Θεραπεία του συνδρόμου καψίματος

Η θεραπεία εξαρτάται από το εάν έχετε σύνδρομο πρωτογενούς ή δευτερογενούς καψίματος.

Σύνδρομο δευτερογενούς καψίματος

Για το σύνδρομο δευτερογενούς καύσου στο στόμα, η θεραπεία εξαρτάται από τυχόν υποκείμενες καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν δυσφορία στο στόμα σας.

Για παράδειγμα, η θεραπεία μιας στοματικής λοίμωξης ή η λήψη συμπληρωμάτων για ανεπάρκεια βιταμινών μπορεί να ανακουφίσει την ταλαιπωρία σας. Γι ‘αυτό είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε την αιτία. Μόλις αντιμετωπιστούν τυχόν υποκείμενες αιτίες, τα συμπτώματα του συνδρόμου καψίματος στο στόμα σας θα βελτιωθούν.

Σύνδρομο πρωτογενούς καψίματος

Δεν υπάρχει θεραπεία για το σύνδρομο πρωτογενούς καψίματος στο στόμα και δεν υπάρχει κανένας τρόπος να το θεραπεύσει. Λείπει σταθερή έρευνα σχετικά με τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους. Η θεραπεία εξαρτάται από τα συγκεκριμένα συμπτώματά σας και στοχεύει στον έλεγχο τους. Ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε αρκετές μεθόδους θεραπείας προτού βρείτε μια ή έναν συνδυασμό που βοηθά στη μείωση της δυσφορίας στο στόμα σας. Και μπορεί να χρειαστεί χρόνος για τις θεραπείες για τη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Οι επιλογές θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Προϊόντα αντικατάστασης σάλιο
• Ειδικά στοματικά ξεπλύματα ή λιδοκαΐνη
• Η καψαϊκίνη, ένα παυσίπονο που προέρχεται από πιπεριές τσίλι
• Ένα αντισπασμωδικό φάρμακο που ονομάζεται κλοναζεπάμη (Klonopin)
• Ορισμένα αντικαταθλιπτικά
• Φάρμακα που εμποδίζουν τον πόνο των νεύρων
• Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία για την ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης και την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου

Στο σπίτι

Εκτός από την ιατρική θεραπεία και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, αυτά τα μέτρα αυτοβοήθειας μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματά σας και την ενόχληση του στόματος σας:

• Πίνετε άφθονα υγρά για να διευκολύνετε την αίσθηση της ξηροστομίας ή να πιπιλίζετε παγωτά.
• Αποφύγετε όξινα τρόφιμα και υγρά, όπως ντομάτα, χυμό πορτοκάλι, ανθρακούχα ποτά και καφέ.
• Αποφύγετε το αλκοόλ και τα προϊόντα με αλκοόλ, καθώς μπορεί να ερεθίσουν την επένδυση του στόματος σας.
• Μην χρησιμοποιείτε προϊόντα καπνού.
• Αποφύγετε τα πικάντικα ζεστά τρόφιμα.
• Αποφύγετε προϊόντα με κανέλα ή μέντα.
• Δοκιμάστε διαφορετικές ήπιες ή χωρίς γεύσεις οδοντόκρεμες, όπως μία για ευαίσθητα δόντια ή μία χωρίς μέντα ή κανέλα.
• Λάβετε μέτρα για να μειώσετε το άγχος.

Το σύνδρομο καψίματος μπορεί να είναι δυσάρεστο και απογοητευτικό. Μπορεί να μειώσει την ποιότητα ζωής σας εάν δεν λάβετε μέτρα για να παραμείνετε θετικοί και αισιόδοξοι.

Εξετάστε μερικές από αυτές τις τεχνικές για να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τη χρόνια δυσφορία του συνδρόμου καύσου του στόματος:

• Εξασκηθείτε σε ασκήσεις χαλάρωσης, όπως η γιόγκα.
• Συμμετέχετε σε ευχάριστες δραστηριότητες, όπως σωματικές δραστηριότητες ή χόμπι, ειδικά όταν αισθάνεστε ανήσυχοι.
• Προσπαθήστε να παραμείνετε ενεργά κοινωνικά συνδέοντας με την κατανόηση της οικογένειας και των φίλων σας.
• Γίνετε μέλος μιας ομάδας υποστήριξης χρόνιου πόνου.
• Συζητήστε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για στρατηγικές που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε.

Πηγαίνοντας να δω έναν γιατρό

Επειδή το σύνδρομο καψίματος του στόματος σχετίζεται με μια τόσο μεγάλη ποικιλία άλλων ιατρικών παθήσεων, ο γιατρός ή ο οδοντίατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε άλλο ειδικό, όπως γιατρό δερματολόγου, γιατρό αυτιού, μύτης και λαιμού (ENT) ή άλλου τύπου του γιατρού.

Τι μπορείς να κάνεις

Ακολουθούν ορισμένες πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε για το ραντεβού σας:

• Ρωτήστε αν υπάρχει κάτι που πρέπει να κάνετε πριν από το ραντεβού, όπως να περιορίσετε τη διατροφή σας.
• Δημιουργήστε μια λίστα με τα συμπτώματά σας, συμπεριλαμβανομένων οποιωνδήποτε που μπορεί να φαίνονται άσχετα με την ενόχληση στο στόμα σας.
• Δημιουργήστε μια λίστα με βασικά προσωπικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων τυχόν σημαντικών στρες ή πρόσφατων αλλαγών στη ζωή.
• Δημιουργήστε μια λίστα με όλα τα φάρμακα, βιταμίνες, βότανα ή άλλα συμπληρώματα που παίρνετε και τις δόσεις.
• Φέρτε ένα αντίγραφο όλων των προηγούμενων διαβουλεύσεων και δοκιμών είχατε αυτό το πρόβλημα.
• Πάρτε μαζί σας ένα μέλος της οικογένειας ή έναν φίλο σας, αν είναι δυνατόν, για υποστήριξη και για να σας βοηθήσουμε να θυμάστε τα πάντα.
• Προετοιμάστε ερωτήσεις εκ των προτέρων να ρωτήσετε τον γιατρό σας.

Οι ερωτήσεις που πρέπει να ρωτήσετε ο γιατρός σας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Τι μπορεί να προκαλέσει τα συμπτώματα ή την κατάστασή μου;
• Εκτός από την πιο πιθανή αιτία, ποιες είναι άλλες πιθανές αιτίες;
• Τι είδους δοκιμές χρειάζομαι;
• Η δυσφορία στο στόμα μου είναι προσωρινή ή χρόνια;
• Ποια είναι η καλύτερη πορεία δράσης;
• Ποιες είναι οι εναλλακτικές λύσεις για την κύρια προσέγγιση που προτείνετε;
• Έχω αυτές τις άλλες συνθήκες υγείας. Πώς μπορώ να τα διαχειριστώ καλύτερα;
• Υπάρχουν περιορισμοί που πρέπει να ακολουθήσω;
• Πρέπει να δω έναν ειδικό;
• Υπάρχει μια γενική εναλλακτική λύση για το φάρμακο που συνταγογραφείτε;
• Υπάρχουν έντυπα υλικά που μπορώ να έχω; Τι ιστότοπους προτείνετε;

Μην διστάσετε να κάνετε επιπλέον ερωτήσεις κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας.

Τι μπορεί να ρωτήσει ο γιατρός σας

• Πότε αρχίσατε να εμφανίζετε συμπτώματα;
• Τα συμπτώματά σας ήταν συνεχή ή περιστασιακά;
• Πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματά σας;
• Τι, αν μη τι άλλο, φαίνεται να βελτιώνει τα συμπτώματά σας;
• Τι, αν μη τι άλλο, φαίνεται να επιδεινώνει τα συμπτώματά σας;
• Χρησιμοποιείτε καπνό ή πίνετε αλκοόλ;
• Τρώτε συχνά όξινα ή πικάντικα τρόφιμα;
• Φοράτε οδοντοστοιχίες;

Ο γιατρός σας θα υποβάλει επιπλέον ερωτήσεις με βάση τις απαντήσεις, τα συμπτώματα και τις ανάγκες σας. Η προετοιμασία και η πρόβλεψη ερωτήσεων θα σας βοηθήσουν να αξιοποιήσετε στο έπακρο τον χρόνο σας.