Πώς γίνεται η διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας;

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΣΚΠ;

Το ΚΝΣ λειτουργεί ως το κέντρο επικοινωνίας στο σώμα σας. Στέλνει σήματα στους μύες σας για να τους κάνει να κινηθούν και το σώμα μεταδίδει σήματα πίσω για να τα ερμηνεύσει το ΚΝΣ. Αυτά τα σήματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μηνύματα σχετικά με αυτό που βλέπετε ή αισθάνεστε, όπως το να αγγίξετε μια καυτή επιφάνεια.

Στο εξωτερικό των νευρικών ινών που μεταφέρουν σήματα υπάρχει ένα προστατευτικό περίβλημα που ονομάζεται μυελίνη (MY-uh-lin). Η μυελίνη διευκολύνει τις νευρικές ίνες να μεταδώσουν μηνύματα. Είναι παρόμοιο με το πώς ένα καλώδιο οπτικών ινών μπορεί να μεταφέρει μηνύματα πιο γρήγορα από το παραδοσιακό καλώδιο.

Όταν έχετε ΣΚΠ, το σώμα σας επιτίθεται στη μυελίνη και στα κύτταρα που παράγουν τη μυελίνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σώμα σας επιτίθεται ακόμη και στα νευρικά κύτταρα.

Τα συμπτώματα της ΣΚΠ διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μερικές φορές, τα συμπτώματα έρχονται και φεύγουν.

Οι γιατροί συσχετίζουν ορισμένα συμπτώματα ως πιο συχνά σε άτομα που ζουν με σκλήρυνση κατά πλάκας. Αυτά περιλαμβάνουν:

• δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης και του εντέρου
• κατάθλιψη
• δυσκολία στη σκέψη, όπως επηρεασμένη μνήμη και προβλήματα εστίασης
• δυσκολία στο περπάτημα, όπως απώλεια ισορροπίας
• ζάλη
• κούραση
• μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα του προσώπου ή του σώματος
• πόνος
• μυϊκή σπαστικότητα
• προβλήματα όρασης, συμπεριλαμβανομένης της θολής όρασης και του πόνου με την κίνηση των ματιών
• αδυναμία, ιδιαίτερα μυϊκή αδυναμία

Τα λιγότερο κοινά συμπτώματα της ΣΚΠ περιλαμβάνουν:

• αναπνευστικά προβλήματα
• πονοκέφαλο
• απώλεια ακοής
• φαγούρα
• προβλήματα κατάποσης
• επιληπτικές κρίσεις
• δυσκολίες ομιλίας, όπως μπερδεμένη ομιλία
• σεισμικές δονήσεις

Εάν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, μιλήστε με το γιατρό σας.

Ποια είναι η διαδικασία για τη διάγνωση της ΣΚΠ;

Η ΣΚΠ δεν είναι η μόνη πάθηση που προκύπτει από κατεστραμμένη μυελίνη. Υπάρχουν άλλες ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να εξετάσει ο γιατρός σας κατά τη διάγνωση της ΣΚΠ που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:

• αυτοάνοσες διαταραχές, όπως η αγγειακή νόσος του κολλαγόνου

• έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες
• Σύνδρομο Guillain-Barré
• κληρονομικές διαταραχές
• ιογενής λοίμωξη
• ανεπάρκεια βιταμίνης Β-12

Ο γιατρός σας θα ξεκινήσει ζητώντας το ιατρικό ιστορικό σας και εξετάζοντας τα συμπτώματά σας. Θα κάνουν επίσης εξετάσεις που μπορούν να τους βοηθήσουν να αξιολογήσουν τη νευρολογική σας λειτουργία. Η νευρολογική σας αξιολόγηση θα περιλαμβάνει:

• δοκιμάζοντας την ισορροπία σας
• βλέποντάς σε να περπατάς
• αξιολογώντας τα αντανακλαστικά σας
• δοκιμάζοντας την όρασή σας

Εξέταση αίματος

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει εξετάσεις αίματος. Αυτό γίνεται για να αποκλειστούν άλλες ιατρικές καταστάσεις και ανεπάρκειες βιταμινών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα συμπτώματά σας.

Προκλητά πιθανά τεστ

Τα τεστ προκλητικού δυναμικού (EP) είναι αυτά που μετρούν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Εάν το τεστ δείχνει σημάδια επιβράδυνσης της εγκεφαλικής δραστηριότητας, αυτό θα μπορούσε να υποδεικνύει σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η δοκιμή EP περιλαμβάνει την τοποθέτηση συρμάτων στο τριχωτό της κεφαλής σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου σας. Στη συνέχεια, θα εκτεθείτε σε φως, ήχους ή άλλες αισθήσεις, ενώ ένας εξεταστής μετρά τα κύματα του εγκεφάλου σας. Αυτή η εξέταση είναι ανώδυνη.

Ενώ υπάρχουν πολλές διαφορετικές μετρήσεις EP, η πιο αποδεκτή έκδοση είναι η οπτική EP. Αυτό περιλαμβάνει να σας ζητηθεί να δείτε μια οθόνη που εμφανίζει ένα εναλλασσόμενο μοτίβο σκακιέρας, ενώ ο γιατρός μετρά την απόκριση του εγκεφάλου σας.

Απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI)

Η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να δείξει μη φυσιολογικές βλάβες στον εγκέφαλο ή στο νωτιαίο μυελό που είναι χαρακτηριστικές μιας διάγνωσης της ΣΚΠ. Στις μαγνητικές τομογραφίες, αυτές οι βλάβες θα φαίνονται έντονα λευκές ή πολύ σκούρες.

Επειδή μπορεί να έχετε βλάβες στον εγκέφαλο για άλλους λόγους, όπως μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, ο γιατρός σας πρέπει να αποκλείσει αυτές τις αιτίες πριν κάνει τη διάγνωση της ΣΚΠ.

Η μαγνητική τομογραφία δεν περιλαμβάνει έκθεση σε ακτινοβολία και δεν είναι επώδυνη. Η σάρωση χρησιμοποιεί ένα μαγνητικό πεδίο για να μετρήσει την ποσότητα νερού στον ιστό. Συνήθως η μυελίνη απωθεί το νερό. Εάν ένα άτομο με ΣΚΠ έχει καταστρέψει τη μυελίνη, θα εμφανιστεί περισσότερο νερό στη σάρωση.

Οσφυϊκή παρακέντηση (νωτιαία βρύση)

Αυτή η διαδικασία δεν χρησιμοποιείται πάντα για τη διάγνωση της ΣΚΠ. Αλλά είναι μια από τις πιθανές διαγνωστικές διαδικασίες. Η οσφυονωτιαία παρακέντηση περιλαμβάνει την εισαγωγή μιας βελόνας στον νωτιαίο σωλήνα για την απομάκρυνση του υγρού.

Ένας επαγγελματίας εργαστηρίου ελέγχει το νωτιαίο υγρό για την παρουσία ορισμένων αντισωμάτων που τείνουν να έχουν τα άτομα με ΣΚΠ. Το υγρό μπορεί επίσης να ελεγχθεί για μόλυνση, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τον γιατρό σας να αποκλείσει την ΠΣ.

Διαγνωστικά κριτήρια

Οι γιατροί μπορεί να χρειαστεί να επαναλάβουν τις διαγνωστικές εξετάσεις για ΣΚΠ αρκετές φορές προτού μπορέσουν να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση. Αυτό συμβαίνει επειδή τα συμπτώματα της ΣΚΠ μπορεί να αλλάξουν. Μπορεί να διαγνώσουν κάποιο άτομο με σκλήρυνση κατά πλάκας εάν η εξέταση δείχνει τα ακόλουθα κριτήρια:

• Τα σημεία και τα συμπτώματα δείχνουν ότι υπάρχει βλάβη στη μυελίνη στο ΚΝΣ.
• Ο γιατρός έχει εντοπίσει τουλάχιστον δύο ή περισσότερες βλάβες σε δύο ή περισσότερα μέρη του ΚΝΣ μέσω μαγνητικής τομογραφίας.
• Υπάρχουν στοιχεία που βασίζονται σε φυσική εξέταση ότι το ΚΝΣ έχει επηρεαστεί.
• Ένα άτομο είχε δύο ή περισσότερα επεισόδια επηρεασμένης νευρολογικής λειτουργίας για τουλάχιστον μία ημέρα και εμφανίστηκαν με διαφορά ενός μήνα. Ή, τα συμπτώματα ενός ατόμου έχουν προχωρήσει κατά τη διάρκεια ενός έτους.
• Ο γιατρός δεν μπορεί να βρει άλλη εξήγηση για τα συμπτώματα του ατόμου.

Τα διαγνωστικά κριτήρια έχουν αλλάξει με τα χρόνια και πιθανότατα θα συνεχίσουν να αλλάζουν καθώς έρχονται νέα τεχνολογία και έρευνα.

Τα πιο πρόσφατα αποδεκτά κριτήρια δημοσιεύθηκαν το 2017 ως αναθεωρημένα Κριτήρια McDonald. Η Διεθνής Ομάδα για τη Διάγνωση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης δημοσίευσε αυτά τα κριτήρια.

Μία από τις πιο πρόσφατες καινοτομίες στη διάγνωση της ΣΚΠ είναι ένα εργαλείο που ονομάζεται οπτική τομογραφία συνοχής (OCT). Αυτό το εργαλείο επιτρέπει σε έναν γιατρό να λάβει εικόνες του οπτικού νεύρου ενός ατόμου. Η εξέταση είναι ανώδυνη και μοιάζει πολύ με τη λήψη φωτογραφίας του ματιού σας.

Οι γιατροί γνωρίζουν ότι τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας τείνουν να έχουν οπτικά νεύρα που φαίνονται διαφορετικά από τα άτομα που δεν έχουν τη νόσο. Το OCT επιτρέπει επίσης σε έναν γιατρό να παρακολουθεί την υγεία των ματιών ενός ατόμου κοιτάζοντας το οπτικό νεύρο.

Είναι διαφορετική η διαγνωστική διαδικασία για κάθε τύπο ΣΚΠ;

Οι γιατροί έχουν εντοπίσει έναν αριθμό τύπων ΣΚΠ. Το 2013, το Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Κλινικές Δοκιμές της ΣΚΠ αναθεώρησε τις περιγραφές αυτών των τύπων με βάση νέα έρευνα και ενημερωμένη τεχνολογία απεικόνισης.

Αν και η διάγνωση της ΣΚΠ έχει αρχικά κριτήρια, ο προσδιορισμός του τύπου ΠΣ έχει ένα άτομο είναι θέμα παρακολούθησης των συμπτωμάτων της ΣΚΠ ενός ατόμου με την πάροδο του χρόνου. Για να προσδιορίσουν τον τύπο της ΣΚΠ που έχει ένα άτομο, οι γιατροί αναζητούν

• Δραστηριότητα ΣΚΠ
• Άφεση
• εξέλιξη της κατάστασης

Οι τύποι ΣΚΠ περιλαμβάνουν:

Υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΣΚΠ

Υπολογίζεται ότι το 85 τοις εκατό των ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας διαγιγνώσκεται αρχικά με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας, η οποία χαρακτηρίζεται από υποτροπές. Αυτό σημαίνει ότι εμφανίζονται νέα συμπτώματα ΣΚΠ και ακολουθούνται από ύφεση των συμπτωμάτων.

Περίπου τα μισά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των υποτροπών αφήνουν κάποια παρατεταμένα προβλήματα, αλλά αυτά μπορεί να είναι πολύ μικρά. Κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης, η κατάσταση ενός ατόμου δεν επιδεινώνεται.

Πρωτοπαθής προϊούσα ΣΚΠ

Η Εθνική Εταιρεία ΣΚΠ εκτιμά ότι το 15 τοις εκατό των ατόμων με ΣΚΠ έχουν πρωτοπαθή προοδευτική ΣΚΠ. Όσοι πάσχουν από αυτόν τον τύπο βιώνουν μια σταθερή επιδείνωση των συμπτωμάτων, συνήθως με λιγότερες υποτροπές και υφέσεις νωρίς στη διάγνωσή τους.

Δευτεροπαθής προϊούσα ΣΚΠ

Τα άτομα με αυτόν τον τύπο ΣΚΠ έχουν πρώιμες περιπτώσεις υποτροπής και ύφεσης και τα συμπτώματα επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Κλινικά απομονωμένο σύνδρομο (CIS)

Ένας γιατρός μπορεί να διαγνώσει ένα άτομο με κλινικά απομονωμένο σύνδρομο (CIS) εάν έχει ένα επεισόδιο νευρολογικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με σκλήρυνση κατά πλάκας που διαρκεί τουλάχιστον 24 ώρες. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν φλεγμονή και βλάβη στη μυελίνη.

Έχοντας μόνο ένα επεισόδιο εμφάνισης ενός συμπτώματος που σχετίζεται με τη σκλήρυνση κατά πλάκας δεν σημαίνει ότι ένα άτομο θα συνεχίσει να αναπτύσσει ΣΚΠ.

Ωστόσο, εάν τα αποτελέσματα της μαγνητικής τομογραφίας ενός ατόμου με CIS δείξουν ότι μπορεί να διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ΣΚΠ, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν την έναρξη θεραπείας τροποποίησης της νόσου.

Πάρε μακριά

Σύμφωνα με την National MS Society, αυτές οι οδηγίες έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την εμφάνιση της ΣΚΠ σε άτομα των οποίων τα συμπτώματα ανιχνεύονται σε πολύ πρώιμα στάδια.