Μπορείτε να ξεπεράσετε τη ΔΕΠΥ;

Τι ακριβώς είναι η ΔΕΠΥ;

Η ΔΕΠΥ είναι μια κατάσταση που προκαλεί διαφορές στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται τις πληροφορίες σε σύγκριση με αυτό που θεωρείται «νευροτυπική» επεξεργασία. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζονται ότι έχουν ΔΕΠΥ όταν είναι παιδιά, επειδή τα διαγνωστικά κριτήρια αναφέρονται σε συμπτώματα που πρέπει να παρατηρηθούν πριν το παιδί φτάσει τα 12 έως τα 16 έτη.

Σύμφωνα με το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5), τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ συμπεριφέρονται με τρόπους που μπορεί να θεωρηθούν απρόσεκτοι, υπερκινητικοί και παρορμητικοί. Αυτές οι συμπεριφορές τείνουν επίσης να διαταράσσουν τις καθημερινές λειτουργίες ενός ατόμου ή να μην ευθυγραμμίζονται με τυπικά ορόσημα ανάπτυξης.

Αλλά δεν υπάρχει ένας ενιαίος ορισμός για το πώς φαίνεται η ΔΕΠΥ. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να διαφέρουν πολύ μεταξύ των ανθρώπων και να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου καθώς ένα άτομο μεγαλώνει ή βιώνει διαφορετικές εμπειρίες γεγονότα ή περιβάλλοντα κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Οι ενήλικες και τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να φαίνονται εξαιρετικά ανήσυχοι και να βαριούνται εύκολα, ειδικά σε περιβάλλοντα όπου επιβάλλεται σταθερά η σιωπή, η ατομική εργασία ή η συλλογική εργασία, όπως οι τάξεις ή οι χώροι εργασίας.

Τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί επίσης να φαίνεται ότι δυσκολεύονται να δώσουν συνεχή προσοχή σε εργασίες, ειδικά σε εργασίες που θεωρούνται συνηθισμένες ή ρουτίνας, όπως οι εργασίες για το σπίτι ή οι δουλειές του σπιτιού. Τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί επίσης να φαίνεται ότι έχουν δυσκολία να παρακολουθούν αντικείμενα και φαίνονται πιο ξεχασιά από τα άτομα που συμπεριφέρονται με συμβατικά νευροτυπικούς τρόπους.

Τι προκαλεί τη ΔΕΠΥ;

Οι κύριες αιτίες της ΔΕΠΥ εξακολουθούν να είναι υπό έρευνα. Οι πιθανοί σύνδεσμοι περιλαμβάνουν:

• έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες
• έκθεση στον καπνό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• χαμηλό βάρος γέννησης
• γενετικό ή οικογενειακό ιστορικό

Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για ΔΕΠΥ;

Τα αγόρια είναι πιο πιθανό από τα κορίτσια να διαγνωστούν με ΔΕΠΥ. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα αγόρια έχουν πιο τυπικά ΔΕΠΥ. Σε πολλές περιπτώσεις, οι κοινωνικές προσδοκίες μπορούν να ενθαρρύνουν τα αγόρια να εκδηλώσουν συμπεριφορές που ορίζονται πιο εύκολα από τα διαγνωστικά κριτήρια της ΔΕΠΥ.

Μπορείτε να ξεπεράσετε τη ΔΕΠΥ;

Η ΔΕΠΥ δεν είναι απαραίτητα κάτι που ξεπερνάτε. Οι συμπεριφορές ΔΕΠΥ συνδέονται με τα τυπικά στάδια ανάπτυξης της νεότητας, της εφηβείας και της ενηλικίωσης.

Όπως η συμπεριφορά ενός παιδιού αλλάζει καθώς μεγαλώνει και μαθαίνει διαφορετικές συμπεριφορές κατάλληλες για διαφορετικά περιβάλλοντα, έτσι και οι εξωτερικές συμπεριφορές που σχετίζονται με τη ΔΕΠ-Υ αλλάζουν ως απόκριση σε νέα ερεθίσματα.

Είναι επίσης πιθανό να μην πληροίτε πλέον τα κριτήρια για επίσημη διάγνωση ΔΕΠΥ καθώς μεγαλώνετε. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πάντα ότι όλες οι συμπεριφορές σας που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ θα εξαφανιστούν. Και σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μην λάβετε διάγνωση ΔΕΠΥ παρά αργότερα στη ζωή σας ή να μην λάβετε ποτέ.

Παιδιά

Τα παιδιά τείνουν να λαμβάνουν διάγνωση ΔΕΠΥ γύρω στην ηλικία των 7 ετών.

Οι συμπεριφορές που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ τείνουν να γίνονται αισθητές κατά τη διάρκεια των ετών του δημοτικού σχολείου και περιλαμβάνουν:

• αδυναμία εστίασης
• δυσκολία παραμονής στην εργασία
• σωματική ανησυχία

Τα χρόνια του δημοτικού σχολείου τείνουν επίσης να είναι όταν τα παιδιά είναι τα πιο ανήσυχα και δυσκολεύονται να εστιάσουν ακόμη και χωρίς ΔΕΠΥ, ειδικά καθώς μεταβαίνουν από το οικιακό περιβάλλον σε ένα ομαδικό περιβάλλον όπως μια τάξη.

Ορισμένες φυσιολογικές διαφορές έχουν επίσης σημειωθεί σε παιδιά με ΔΕΠΥ.

Ο προμετωπιαίος φλοιός, ένα μέρος του εγκεφάλου σας που σας βοηθά να σχεδιάζετε και να δίνετε προσοχή, έχει αποδειχθεί να είναι μικρότερος σε τουλάχιστον μία μελέτη παιδιών με ΔΕΠΥ. Αλλά ο προμετωπιαίος φλοιός δεν έχει βρεθεί να είναι μικρότερος σε ενήλικες με ΔΕΠΥ.

Αυτό πιστεύεται ότι προκύπτει από τα παιδιά με ΔΕΠΥ που έχουν αναπτυξιακό προμετωπιαίο φλοιό 2 με 3 χρόνια πίσω από τους συνομηλίκους τους. Καθώς όμως τα παιδιά μεγαλώνουν, ο προμετωπιαίος φλοιός ωριμάζει. Περίπου στην ηλικία των 25 ετών, ο προμετωπιαίος φλοιός είναι τυπικά πλήρως αναπτυγμένος.

Αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατό για τα άτομα με ΔΕΠ-Υ να «φτάσουν» αναπτυξιακά μόλις ενηλικιωθούν. Αυτό θα μπορούσε εν μέρει να εξηγήσει γιατί οι συμπεριφορές ΔΕΠΥ μπορεί να φαίνονται λιγότερο αισθητές για τους ανθρώπους καθώς γερνούν.

Ενήλικες

Καθώς μεγαλώνετε, μπορεί να διαπιστώσετε ότι οι συμπεριφορές σας που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ δεν είναι τόσο αισθητές. Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στην ανάπτυξη μηχανισμοί αντιμετώπισης που «καλύπτουν» τις συμπεριφορές σας.

Ο έλεγχος της παρόρμησής σας, η ανησυχία και η ικανότητά σας να εστιάσετε θα βελτιώνονται επίσης συνήθως καθώς μεγαλώνετε ως αποτέλεσμα της εκμάθησης των κανόνων και των δομών διαφορετικών περιβαλλόντων. Αυτό μπορεί επίσης να υποβαθμίσει την παρουσία συμπεριφορών ΔΕΠΥ.

Αλλά ακόμα κι αν οι συμπεριφορές σας είναι πιο δύσκολο να παρατηρήσουν οι άλλοι, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν βιώνετε πλέον οι ίδιοι τα εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ. Οι ερευνητές αυξάνονται ανακαλύπτοντας ότι οι συμπεριφορές ΔΕΠΥ μπορούν να συνεχιστούν και στην ενήλικη ζωή, ακόμα κι αν μερικές φορές είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν καθώς ένα άτομο μεγαλώνει.

Και ενώ φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι βιώνουν λιγότερες αντιξοότητες που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ καθώς γερνούν, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί πώς η ΔΕΠΥ επηρεάζει τον εγκέφαλο των ενηλίκων.

Πώς μπορώ να διαγνωστώ με ΔΕΠΥ ως ενήλικας;

Τα άτομα που πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για τη ΔΕΠΥ ως ενήλικες μπορεί να έχουν συμπεριφορές που γίνονται πιο εμφανής λόγω των προκλήσεων των σχέσεων των ενηλίκων, των εργασιακών δεσμεύσεων ή άλλων στρεσογόνων παραγόντων όπως τα οικονομικά ή οι περιβαλλοντικές αλλαγές, όπως η μετακόμιση σε νέο σπίτι.

Εάν έχετε διαγνωστεί με ΔΕΠΥ ως ενήλικας, είναι πιθανό να είχατε την πάθηση για τη ζωή σας, αλλά δεν διαγνώστηκε ποτέ επίσημα. Μπορεί επίσης να φαίνεται λιγότερο πιθανό ότι θα «απομακρυνθείτε» από ορισμένες συμπεριφορές που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ, εάν είναι αρκετά αισθητές ώστε να λάβετε διάγνωση ως ενήλικας.

Για να διαγνωστεί κανείς ως ενήλικας, πρέπει να παρουσιάσει τουλάχιστον πέντε Διαγνωστικά κριτήρια ΔΕΠΥ σε δύο διαφορετικές ρυθμίσεις (για παράδειγμα, στο σπίτι και στο χώρο εργασίας σας).

Εάν οι συμπεριφορές σας είναι αρκετά αξιοσημείωτες ώστε να αξίζουν μια επίσημη διάγνωση ως ενήλικας, η εστίαση θα είναι στη συμπεριφορική διαχείριση χωρίς την προσδοκία ότι θα «απομακρυνθείτε» από την πάθηση.

Πώς αντιμετωπίζεται η ΔΕΠΥ;

Οι θεραπείες για τη ΔΕΠΥ μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία σας και τις ατομικές ανάγκες υποστήριξης.

Θεραπεία της ΔΕΠΥ στα παιδιά

Ρεύμα καθοδήγηση CDC για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ στα παιδιά περιλαμβάνει:

• Συμπεριφορική θεραπεία από επαγγελματία για τη διαχείριση των συμπτωμάτων. Αυτές οι θεραπείες είναι θεραπείες πρώτης γραμμής για παιδιά 6 ετών και κάτω, στα οποία οι παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων δεν έχουν ακόμη μελετηθεί καλά.
• Εκπαίδευση γονέων σε παρεμβάσεις ADHD-συμπεριφοράς, ώστε οι γονείς να μάθουν να είναι δεκτικοί στις ανάγκες υποστήριξης των παιδιών τους.
• Υποστήριξη από επαγγελματίες της εκπαίδευσηςόπως ο δάσκαλος ενός παιδιού, για να παρέχει καταλύματα με ΔΕΠΥ σε αίθουσες διδασκαλίας ή άλλα περιβάλλοντα.
• Διεγερτικά φάρμακαόπως το Adderall και η Dexedrine, που ρυθμίζουν τις ορμόνες ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη για να αυξήσουν τη συγκέντρωση.
• Μη διεγερτικά φάρμακαόπως το Guanfacine, για την αντιμετώπιση προβλημάτων μνήμης ή ενοχλητικών συμπεριφορών.

Οι συστάσεις δοσολογίας και οι παρενέργειες διαφέρουν μεταξύ παιδιών και ενηλίκων.

Αντιμετώπιση ΔΕΠΥ σε Ενήλικες

Η διαχείριση των συμπτωμάτων ΔΕΠΥ φαίνεται διαφορετική όταν είσαι ενήλικας. Χρησιμοποιούνται πολλές από τις ίδιες στρατηγικές, όπως διεγερτικά ή μη διεγερτικά φάρμακα.

Μπορεί επίσης να συνιστώνται συμπεριφορικές παρεμβάσεις, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.

Επειδή οι γονείς ή το προσωπικό υποστήριξης της τάξης δεν είναι συνήθως παρόντες για να ενισχύσουν συμπεριφορικές παρεμβάσεις ή θεραπείες, μπορείτε να επιλέξετε να ζήσετε με ένα άτομο υποστήριξης. Αυτό το άτομο δεν είναι συνήθως επαγγελματίας ιατρικής αλλά μάλλον ένα άτομο που εμπιστεύεστε και ζει μαζί σας για να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε καθημερινές εργασίες.

Ποιες είναι οι συμβουλές για τη διαχείριση της ΔΕΠΥ;

Οποιεσδήποτε ιατρικές θεραπείες για παιδιά ή ενήλικες για ΔΕΠΥ θα πρέπει να επιβλέπονται από επαγγελματία ιατρό ή εξουσιοδοτημένο επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Μιλήστε με έναν γιατρό εάν θέλετε να δοκιμάσετε άλλες τεχνικές διαχείρισης της ΔΕΠΥ και θέλετε να μάθετε πώς μπορεί να λειτουργήσουν για εσάς. Οι πιθανές θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Αλλάζοντας τη διατροφή σας. Μερικοί άνθρωποι αναφέρουν ότι η εξάλειψη των πρόσθετων τροφίμων, όπως τα τεχνητά συντηρητικά και η μείωση των γλυκαντικών, συμβάλλουν στη μείωση της διαταραχής των συμπεριφορών της ΔΕΠΥ.
• Προσθήκη συμπληρωμάτων. Μερικά άτομα με ΔΕΠ-Υ αναφέρουν επίσης ότι τα από του στόματος διατροφικά συμπληρώματα όπως ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στη διαχείριση των διαταρακτικών συμπεριφορών.
• Τακτική αερόβια άσκησημπορεί να βοηθήσει παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ να διαχειριστούν συμπεριφορές.
• Εξάσκηση επίγνωση και διαλογισμό μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της εστίασης ή στη μείωση των συναισθημάτων ανησυχίας.

Το takeaway

Οι συμπεριφορές που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ τείνουν να αλλάζουν καθώς μεγαλώνετε. Για πολλούς ανθρώπους, οι συμπεριφορές γίνονται πιο διαχειρίσιμες και έχουν λιγότερο ανασταλτικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή.

Οι μηχανισμοί αντιμετώπισης, τα σχέδια θεραπείας και η απομάκρυνση από ένα δομημένο περιβάλλον τάξης θα μπορούσαν όλα να εξηγήσουν γιατί η ΔΕΠΥ φαίνεται λιγότερο αισθητή σε πολλούς ενήλικες. Μερικοί άνθρωποι συνεχίζουν να παρουσιάζουν συμπεριφορές ΔΕΠΥ στην ενήλικη ζωή και άλλοι δεν διαγιγνώσκονται μέχρι να γίνουν ενήλικες.

Μιλήστε με έναν γιατρό για ένα σχέδιο θεραπείας για τη διαχείριση της ΔΕΠΥ στην ενήλικη ζωή και προσαρμόστε αυτό το σχέδιο καθώς μεγαλώνετε.