Μανία

Τι προκαλεί τη μανία;

Το οικογενειακό ιστορικό μπορεί να παίξει έναν παράγοντα μανίας. Άτομα των οποίων οι γονείς ή τα αδέρφια έχουν την πάθηση είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μανιακό επεισόδιο (Εθνική Συμμαχία για την Ψυχική Ασθένεια). Ωστόσο, το να έχεις ένα μέλος της οικογένειας με μανιακά επεισόδια δεν σημαίνει ότι ένα άτομο θα τα βιώσει σίγουρα.

Μερικοί άνθρωποι είναι επιρρεπείς σε μανία ή μανιακά επεισόδια λόγω μιας υποκείμενης ιατρικής πάθησης ή ψυχιατρικής ασθένειας, όπως η διπολική διαταραχή. Ένα έναυσμα ή ένας συνδυασμός πυροδοτών μπορεί να προκαλέσει μανία σε αυτά τα άτομα.

Σαρώσεις εγκεφάλου για να δείξουν ότι ορισμένοι ασθενείς με μανία έχουν ελαφρώς διαφορετικές εγκεφαλικές δομές ή δραστηριότητα. Οι γιατροί δεν χρησιμοποιούν σαρώσεις εγκεφάλου για τη διάγνωση μανίας ή διπολικής διαταραχής.

Οι περιβαλλοντικές αλλαγές μπορούν να πυροδοτήσουν μανία. Τα στρεσογόνα γεγονότα της ζωής, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, μπορούν να συμβάλουν στη μανία. Το οικονομικό άγχος, οι σχέσεις και οι ασθένειες μπορούν επίσης να προκαλέσουν μανιακά επεισόδια. Καταστάσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός μπορούν επίσης να συμβάλουν σε μανιακά επεισόδια.

Ποια είναι τα συμπτώματα της μανίας;

Οι ασθενείς με μανία παρουσιάζουν ακραίο ενθουσιασμό και ευφορία, καθώς και άλλες έντονες διαθέσεις. Είναι υπερκινητικά και μπορεί να εμφανίσουν παραισθήσεις ή παραισθήσεις. Μερικοί ασθενείς αισθάνονται πηδηχτοί και εξαιρετικά ανήσυχοι. Η διάθεση ενός μανιακού ατόμου μπορεί γρήγορα να αλλάξει από μανιακή σε καταθλιπτική, με εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα ενέργειας (Mayo Clinic, 2012).

Τα μανιακά επεισόδια κάνουν ένα άτομο να αισθάνεται σαν να έχει τεράστια ποσότητα ενέργειας. Μπορούν να προκαλέσουν επιτάχυνση των συστημάτων του σώματος, σαν όλα στον κόσμο να κινούνται πιο γρήγορα.

Τα άτομα με μανία μπορεί να έχουν αγωνιστικές σκέψεις και γρήγορη ομιλία. Η μανία μπορεί να εμποδίσει τον ύπνο ή να προκαλέσει κακή απόδοση στην εργασία. Τα άτομα με μανία μπορεί να γίνουν παραληρηματικά. Μπορεί να ερεθίζονται εύκολα ή να αποσπούν την προσοχή τους, να εμφανίζουν επικίνδυνη συμπεριφορά και να συνεχίζουν να ξοδεύουν.

Τα άτομα με μανία μπορεί να έχουν επιθετική συμπεριφορά. Η κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ είναι ένα άλλο σύμπτωμα μανίας.

Μια πιο ήπια μορφή μανίας ονομάζεται υπομανία. Η υπομανία σχετίζεται με τα προηγούμενα συμπτώματα, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Τα επεισόδια υπομανίας διαρκούν επίσης μικρότερο χρονικό διάστημα από τα μανιακά επεισόδια.

Πώς γίνεται η διάγνωση της μανίας;

Ένας γιατρός ή ψυχίατρος μπορεί να αξιολογήσει έναν ασθενή για μανία κάνοντας ερωτήσεις και συζητώντας τα συμπτώματα. Οι άμεσες παρατηρήσεις μπορούν να υποδείξουν ότι ένας ασθενής έχει μανιακό επεισόδιο.

Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM), από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, περιγράφει κριτήρια για ένα μανιακό επεισόδιο. Το επεισόδιο πρέπει να συμβεί για μία εβδομάδα ή λιγότερο από μία εβδομάδα εάν ο ασθενής νοσηλευτεί. Εκτός από μια διαταραγμένη διάθεση, οι ασθενείς πρέπει να εμφανίσουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Αποσπάται εύκολα η προσοχή του.
• Συμμετέχει σε επικίνδυνη ή παρορμητική συμπεριφορά. Αυτό περιλαμβάνει ξεφαντώματα δαπανών, επιχειρηματικές επενδύσεις ή επικίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές.
• Αυτός ή αυτή έχει αγωνιστικές σκέψεις.
• Έχει μειωμένη ανάγκη για ύπνο.
• Αυτός ή αυτή έχει εμμονικές σκέψεις.

Ένα μανιακό επεισόδιο διαταράσσει τη ζωή ενός ατόμου και επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις, καθώς και την εργασία ή το σχολείο. Πολλά μανιακά επεισόδια απαιτούν νοσηλεία για να σταθεροποιηθεί η διάθεση του ασθενούς και να αποτραπεί ο αυτοτραυματισμός.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ψευδαισθήσεις ή οι αυταπάτες αποτελούν μέρος των μανιακών επεισοδίων. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να πιστεύει ότι είναι διάσημος ή έχει υπερδυνάμεις.

Για να θεωρηθεί η κατάσταση του ατόμου ως μανιακό επεισόδιο, τα συμπτώματα δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα εξωτερικών επιρροών, όπως η κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ.

Πώς αντιμετωπίζεται η μανία;

Η νοσηλεία μπορεί να είναι απαραίτητη εάν η μανία του ασθενούς είναι σοβαρή ή συνοδεύεται από ψύχωση. Η νοσηλεία μπορεί να βοηθήσει έναν ασθενή να μην αυτοτραυματιστεί.

Φάρμακα

Τα φάρμακα είναι συνήθως η πρώτη γραμμή θεραπείας της μανίας. Αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται για να εξισορροπήσουν τη διάθεση του ασθενούς και να μειώσουν τον κίνδυνο αυτοτραυματισμού.

Τα φάρμακα περιλαμβάνουν:

• Λίθιο (Cibalith-S, Eskalith, Lithane)
• Αντιψυχωσικά όπως αριπιπραζόλη (Abilify), ολανζαπίνη (Zyprexa), κουετιαπίνη (Seroquel) και ρισπεριδίνη (Risperdal).
• Αντισπασμωδικά όπως το βαλπροϊκό οξύ (Depakene, Stavzor), το divalproex (Depakote) ή η λαμοτριγίνη (Lamictal).
• Βενζοδιαζεπίνες όπως αλπραζολάμη (Niravam, Xanax), χλωροδιαζεποξείδιο (Librium), κλοναζεπάμη (Klonopin), διαζεπάμη (Valium) ή λοραζεπάμη (Ativan).

Τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όπως συνταγογραφούνται από ιατρό.

Ψυχοθεραπεία

Οι συνεδρίες ψυχοθεραπείας μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή να αναγνωρίσει τα αίτια της μανίας. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους ασθενείς να διαχειριστούν το άγχος. Η οικογενειακή ή ομαδική θεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει.

Τι είναι το Outlook για τη Mania;

Υπολογίζεται ότι το 90 τοις εκατό των ασθενών που εμφανίζουν ένα μανιακό επεισόδιο θα βιώσουν ένα άλλο (Kaplan, et al., 2008). Εάν η μανία είναι αποτέλεσμα διπολικής διαταραχής ή άλλων ψυχολογικών καταστάσεων, οι ασθενείς πρέπει να ασκούν δια βίου θεραπεία για την πρόληψη επεισοδίων μανίας.

Πρόληψη της Μανίας

Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη μανιακών επεισοδίων. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να ωφεληθούν από ψυχοθεραπεία ή ομαδική θεραπεία. Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να αναγνωρίσουν την έναρξη ενός μανιακού επεισοδίου, ώστε να μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια.