Διαταραχή Απεικονισμένης Κοινωνικής Δέσμευσης (DSED): Συμπτώματα, Θεραπεία και άλλα

Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), τα παιδιά πρέπει να έχουν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα για να διαγνωστούν με DSED:

• έντονος ενθουσιασμός ή έλλειψη αναστολής για τη συνάντηση ή την αλληλεπίδραση με αγνώστους ή άγνωστους ενήλικες
• συμπεριφορές με αγνώστους που είναι υπερβολικά φιλικές, ομιλητικές ή σωματικές και δεν είναι κατάλληλες για την ηλικία ή πολιτισμικά αποδεκτές
• προθυμία ή επιθυμία να εγκαταλείψει ένα ασφαλές μέρος ή κατάσταση με έναν άγνωστο
• έλλειψη επιθυμίας ή ενδιαφέροντος για check-in με έναν έμπιστο ενήλικα πριν φύγει από ένα ασφαλές μέρος ή σε μια κατάσταση που φαίνεται ξένη, παράξενη ή απειλητική

Τα παιδιά με DSED διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο βλάβης από άλλους λόγω της προθυμίας τους να συνδεθούν με αγνώστους. Δυσκολεύονται να δημιουργήσουν σχέσεις αγάπης με άλλα παιδιά και ενήλικες.

Το DSED μπορεί να προκληθεί από έναν ή περισσότερους παράγοντες. Οι περιπτώσεις περιλαμβάνουν συνήθως την απουσία ενός σταθερού, μακροχρόνιου φροντιστή. Φροντιστής είναι κάποιος που:

• ικανοποιεί τις ανάγκες του παιδιού
• αφιερώνει χρόνο διδάσκοντας το παιδί
• ταΐζει, στεγάζει και παρέχει συναισθηματική υποστήριξη στο παιδί

Μερικά παιδιά που έχουν διαγνωστεί με DSED προέρχονται από ιδρυματοποιημένα περιβάλλοντα με υψηλή αναλογία φροντιστών προς παιδί, όπως ορφανοτροφεία. Τα παιδιά σε ανάδοχη φροντίδα που μεταφέρονται επανειλημμένα μεταξύ των νοικοκυριών ή που δεν υιοθετούνται ποτέ μπορεί επίσης να έχουν DSED.

Το τραύμα της παιδικής ηλικίας, η ακραία κακοποίηση ή η παραμέληση θέτουν επίσης τα παιδιά σε κίνδυνο εάν το παιδί δεν έχει έναν ενήλικα που φροντίζει για να κάνει τις εμπειρίες λιγότερο τραυματικές.

Οι καταστάσεις που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός παιδιού είναι:

• ο θάνατος του ενός ή και των δύο γονέων
• μεγάλωσε από έναν απόντα γονέα ή από κάποιον με ιστορικό κατάχρησης ουσιών
• πρώιμη σεξουαλική κακοποίηση

Διάκριση από την κανονική συμπεριφορά

Δεν έχει κάθε παιδί που επιθυμεί να έρθει σε επαφή με αγνώστους. Τα τυπικά αναπτυσσόμενα νήπια πετυχαίνουν ορόσημα με βάση την ανεξαρτησία και τον σωματικό χωρισμό από τους γονείς. Αυτά τα παιδιά μπορεί να εξερευνούν μακριά από τους φροντιστές τους και να έλκονται προς τους άλλους. Μερικά παιδιά έχουν εκ φύσεως εξωστρεφείς προσωπικότητες και μπορεί να προσεγγίζουν άλλους ενήλικες με υπερβολικά ενθουσιώδη τρόπο.

Και στις δύο περιπτώσεις, μπορείτε να παρατηρήσετε το παιδί σας να σας αναζητά και να βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε κοντά καθώς εξερευνά τον κόσμο των άλλων ανθρώπων. Είναι ο δεσμός που έχουν τα παιδιά με τους φροντιστές τους και η γνώση ότι υπάρχει κάποιος που δεσμεύεται να τα κρατά ασφαλή που επιτρέπει αυτό το είδος εξερεύνησης. Με αυτόν τον τρόπο, τα τυπικά εξερχόμενα παιδιά διαφέρουν από αυτά με DSED.

Πότε να δείτε γιατρό

Μιλήστε με τον παιδίατρο ή τον σχολικό σύμβουλο του παιδιού σας εάν τακτικά:

• δεν δείχνουν υγιή φόβο για τους ξένους
• δεν έχουν καμία αναστολή να φύγουν από ένα ασφαλές μέρος
• συνδεθείτε με αγνώστους

Η διάγνωση γίνεται συνήθως από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, όπως ένας θεραπευτής ή ψυχίατρος. Ο γιατρός θα κάνει ολοκληρωμένη ψυχιατρική αξιολόγηση σε αρκετές επισκέψεις. Αυτές οι επισκέψεις μπορεί να πραγματοποιηθούν σε μία ή περισσότερες τοποθεσίες. Ο γιατρός θα κάνει ερωτήσεις σε εσάς και στο παιδί για να αξιολογήσει το παιδί:

• συναισθηματική ανάπτυξη
• ψυχολογική κατάσταση
• τρέχουσα λειτουργία
• ιατρικό ιστορικό
• ιστορία της ζωής

Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει παιχνίδια, όπως λούτρινα ζωάκια, μαριονέτες ή χαρτί και κραγιόνια, ως μέσα επικοινωνίας.

Εάν το παιδί διαγνωστεί με DSED, ο γιατρός θα δημιουργήσει ένα εξαιρετικά εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας. Το σχέδιο θα προσανατολιστεί προς την επούλωση του τραύματος του παιδιού και την υποστήριξη της ικανότητάς του να σχηματίζει ουσιαστικές, στενές σχέσεις με τους άλλους.

Η θεραπεία για το DSED συνήθως περιλαμβάνει ολόκληρη την οικογενειακή μονάδα του παιδιού. Η θεραπεία ομιλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί ατομικά και ομαδικά. Οι ψυχοθεραπευτικές θεραπείες που έχουν σκοπό να κάνουν το παιδί να χαλαρώσει μπορεί να περιλαμβάνουν παιγνιοθεραπεία και θεραπεία τέχνης.

Στους ενήλικες που φροντίζουν το παιδί θα δοθούν εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να βελτιώσουν τις καθημερινές τους αλληλεπιδράσεις και να βοηθήσουν το παιδί να νιώθει ότι το φροντίζουν και το ασφαλίζουν. Η εκμάθηση του φροντιστή πώς να βοηθά το παιδί να νιώθει ασφάλεια είναι απαραίτητη για να δημιουργηθούν υγιείς προσκολλήσεις.

Οι βελτιώσεις μπορεί να παρατηρηθούν σταδιακά ή γρήγορα, ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση του παιδιού. Ακόμα κι αν η βελτίωση φαίνεται γρήγορη, να θυμάστε ότι δεν υπάρχει γρήγορη λύση. Τα παιδιά συχνά υποχωρούν στη συμπεριφορά τους και εμφανίζουν καταπιεσμένα συναισθήματα θυμού ή άλλων συναισθημάτων. Είναι σημαντικό να εφαρμόζετε με συνέπεια εργαλεία θεραπείας, διατηρώντας παράλληλα μια θεραπευτική σχέση φροντίδας.

Το DSED είναι μια σοβαρή κατάσταση, αλλά η ανάρρωση είναι δυνατή με θεραπεία. Αυτή η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί από μόνη της. Η μακροχρόνια, συνεπής θεραπεία, μια σχέση φροντίδας και η επιθυμία να παρέχουμε στο παιδί ένα σταθερό, ασφαλές περιβάλλον, είναι το κλειδί.

Ε: Οι παιδικοί σταθμοί ή οι αίθουσες διδασκαλίας με υψηλή αναλογία μαθητών/δασκάλων αυξάνουν τον κίνδυνο DSED;

ΕΝΑ: Δεν υπάρχει έρευνα που να υποδηλώνει ότι αυτό είναι ένα ζήτημα. Θυμηθείτε ότι αυτές οι διαταραχές αφορούν το πώς δένεται το παιδί με τον φροντιστή. Ενώ το παιδί μπορεί να είναι ανήσυχο σε καταστάσεις με αγνώστους που εμπλέκονται στον παιδικό σταθμό και στο σχολείο, εάν το παιδί έχει αναπτύξει έναν καλό δεσμό με τον κύριο φροντιστή του, τότε αυτός είναι ο δεσμός που δίνει στο παιδί την αίσθηση της ασφάλειας που χρειάζεται. Ενώ ο παιδικός σταθμός ή η έξοδος στο σχολείο μπορεί να είναι αγχωτικό για το παιδί, σύντομα θα μάθουν ότι ο φροντιστής φεύγει μερικές φορές, αλλά επιστρέφει και παραμένει σταθερή υποστήριξη της ανατροφής. — Timothy J. Legg, PhD, CRNP