Είναι η σχιζοφρένεια κληρονομική;

Σχιζοφρένεια και κληρονομικότητα

Η ύπαρξη συγγενούς πρώτου βαθμού (FDR) με σχιζοφρένεια είναι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη διαταραχή.

Ενώ ο κίνδυνος είναι 1 τοις εκατό στο γενικό πληθυσμό, η ύπαρξη ενός FDR όπως ένας γονέας ή ένας αδερφός με σχιζοφρένεια αυξάνει τον κίνδυνο στο 10 τοις εκατό.

Ο κίνδυνος αυξάνεται στο 50 τοις εκατό εάν και οι δύο γονείς έχουν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια, ενώ ο κίνδυνος είναι 40 έως 65 τοις εκατό εάν ένα πανομοιότυπο δίδυμο έχει διαγνωστεί με πάθηση.

Μια μελέτη του 2017 από τη Δανία βασισμένη σε δεδομένα σε εθνικό επίπεδο για περισσότερα από 30.000 δίδυμα υπολογίζει την κληρονομικότητα της σχιζοφρένειας στο 79%.

Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, με βάση τον κίνδυνο 33 τοις εκατό για τα πανομοιότυπα δίδυμα, η ευπάθεια για σχιζοφρένεια δεν βασίζεται αποκλειστικά σε γενετικούς παράγοντες.

Αν και ο κίνδυνος σχιζοφρένειας είναι υψηλότερος για τα μέλη της οικογένειας, το Genetics Home Reference δείχνει ότι τα περισσότερα άτομα με στενό συγγενή με σχιζοφρένεια δεν θα αναπτύξουν οι ίδιοι τη διαταραχή.

Άλλες αιτίες σχιζοφρένειας

Μαζί με τη γενετική, άλλες πιθανές αιτίες της σχιζοφρένειας περιλαμβάνουν:

• Το περιβάλλον. Η έκθεση σε ιούς ή τοξίνες ή ο υποσιτισμός πριν από τη γέννηση, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σχιζοφρένειας.
• Χημεία του εγκεφάλου. Ζητήματα με χημικές ουσίες του εγκεφάλου, όπως οι νευροδιαβιβαστές ντοπαμίνη και γλουταμικό, μπορεί να συμβάλλουν στη σχιζοφρένεια.
• Χρήση ουσιών. Η χρήση φαρμάκων (ψυχοδραστικών ή ψυχοτρόπων) που αλλάζουν το μυαλό από εφήβους και νεαρούς ενήλικες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σχιζοφρένειας.
• Ενεργοποίηση ανοσοποιητικού συστήματος. Η σχιζοφρένεια μπορεί επίσης να συνδεθεί με αυτοάνοσα νοσήματα ή φλεγμονές.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι σχιζοφρένειας;

Πριν από το 2013, η σχιζοφρένεια χωριζόταν σε πέντε υποτύπους ως ξεχωριστές διαγνωστικές κατηγορίες. Η σχιζοφρένεια είναι πλέον μια διάγνωση.

Αν και οι υπότυποι δεν χρησιμοποιούνται πλέον στην κλινική διάγνωση, τα ονόματα των υποτύπων μπορεί να είναι γνωστά για άτομα που έχουν διαγνωστεί πριν από το DSM-5 (το 2013). Αυτοί οι κλασικοί υποτύποι περιλάμβαναν:

• παρανοϊκό, με συμπτώματα όπως αυταπάτες, παραισθήσεις και αποδιοργανωμένη ομιλία

• υπεφρενικός ή αποδιοργανωμένος, με συμπτώματα όπως επίπεδο συναίσθημα, διαταραχές ομιλίας και αποδιοργανωμένη σκέψη
• αδιαφοροποίητο, με συμπτώματα που εμφανίζουν συμπεριφορές που ισχύουν για περισσότερους από έναν τύπους
• υπολειπόμενη, με συμπτώματα που έχουν μειωθεί σε ένταση από προηγούμενη διάγνωση

• κατατονικό, με συμπτώματα ακινησίας, αλαλίας ή λήθαργου

Πώς γίνεται η διάγνωση της σχιζοφρένειας;

Σύμφωνα με το DSM-5, για να διαγνωστεί κανείς με σχιζοφρένεια, δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα πρέπει να υπάρχουν κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 1 μηνός.

Τουλάχιστον ένας πρέπει να είναι οι αριθμοί 1, 2 ή 3 στη λίστα:

1. αυταπάτες
2. παραισθήσεις
3. αποδιοργανωμένος λόγος
4. κατάφωρα αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά
5. αρνητικά συμπτώματα (μειωμένη συναισθηματική έκφραση ή κίνητρο)

Το DSM-5 είναι το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών IV, ο οδηγός που εκδόθηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και χρησιμοποιείται από επαγγελματίες υγείας για τη διάγνωση ψυχικών διαταραχών.

Έρευνες έχουν δείξει ότι η κληρονομικότητα ή η γενετική μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην ανάπτυξη της σχιζοφρένειας.

Αν και η ακριβής αιτία αυτής της πολύπλοκης διαταραχής είναι άγνωστη, τα άτομα που έχουν συγγενείς με σχιζοφρένεια τείνουν να έχουν υψηλότερο κίνδυνο να την αναπτύξουν.