Συμπτώματα ίκτερου στα παιδιά: Αιτίες, θεραπεία και οικιακές θεραπείες

Στα νεογέννητα, ο ίκτερος εμφανίζεται συνήθως επειδή το συκώτι ενός βρέφους δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο ώστε να διασπαστεί και να εκκρίνει σωστά τη χολερυθρίνη. Ο ίκτερος όμως στα μεγαλύτερα παιδιά έχει άλλες αιτίες. Μπορούν γενικά να χωριστούν σε τρεις τύπους:

• αποφρακτικός ίκτερος, που προκύπτει από απόφραξη του χοληδόχου πόρου μεταξύ του παγκρέατος και του ήπατος
• ηπατοκυτταρικός ίκτερος, που εμφανίζεται εάν υπάρχει ηπατική νόσο ή βλάβη
• αιμολυτικό ίκτερο, η οποία αναπτύσσεται όταν υπάρχει ανώμαλη διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων, που οδηγεί σε υπερβολικά επίπεδα χολερυθρίνης στο αίμα

Τα πιο εμφανή σημάδια του ίκτερου είναι το κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών. Ο ίκτερος μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλαγές χρώματος στα σωματικά υγρά, όπως ωχρά κόπρανα και σκούρα ούρα.

Εάν ο ίκτερος του παιδιού σας σχετίζεται με μια σοβαρή ιατρική κατάσταση, όπως η ηπατίτιδα, μπορεί να έχει άλλα συμπτώματα, όπως:

• πυρετός
• κοιλιακό άλγος
• ναυτία
• κούραση

Τα συμπτώματα του ίκτερου πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, αλλά εάν συνοδεύονται από άλλα σημάδια αγωνίας, πηγαίνετε το παιδί σας σε ένα δωμάτιο έκτακτης ανάγκης ή σε μια κλινική το συντομότερο δυνατό.

Ο ίκτερος έχει μια σειρά από διάφορες πιθανές αιτίες. Η γνώση της προέλευσης του ίκτερου του παιδιού σας είναι κρίσιμη για να βεβαιωθείτε ότι έχει τεθεί σε εφαρμογή το σωστό σχέδιο θεραπείας. Μεταξύ των πιο κοινών αιτιών ίκτερου είναι:

Ηπατίτιδα

Υπάρχουν πέντε βασικοί τύποι μεταδοτικής ηπατίτιδας, ο καθένας από τους οποίους προκαλείται από διαφορετικό ιό.

• Η ηπατίτιδα Α είναι συχνά το αποτέλεσμα της κατανάλωσης μολυσμένου νερού ή τροφής.

• Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται μέσω των σωματικών υγρών. Μια μητέρα με ηπατίτιδα Β μπορεί να μεταδώσει τον ιό στο μωρό της κατά τη γέννηση.

• Η ηπατίτιδα C συνήθως μεταδίδεται μέσω μολυσμένου αίματος ή βελόνων φαρμάκων, επομένως μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να είναι αιτία ίκτερου σε μικρά παιδιά.

• Η ηπατίτιδα D αναπτύσσεται συχνά σε άτομα που έχουν ήδη τον ιό της ηπατίτιδας Β.

• Η ηπατίτιδα Ε είναι συνήθως απομονωμένη σε αναπτυσσόμενες περιοχές του κόσμου.

Η ηπατίτιδα Α και η ηπατίτιδα Β μπορούν να προληφθούν με εμβόλια. Ένας άλλος τύπος ηπατίτιδας, γνωστός ως αυτοάνοση ηπατίτιδα, εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται κατά λάθος σε υγιή κύτταρα στο ήπαρ.

Όλες οι μορφές ηπατίτιδας περιλαμβάνουν φλεγμονή του ήπατος. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στη λειτουργία του ήπατος.

Ιός Epstein-Barr (EBV)

Το EBV είναι α πολύ κοινό ιού, που επηρεάζει παιδιά και ενήλικες. Τείνει να μεταδίδεται μέσω σωματικών υγρών, όπως το σάλιο.

Ένα παιδί που μοιράζεται μια οδοντόβουρτσα ή ένα ποτήρι με κάποιον που έχει EBV είναι ευάλωτο. Εσείς ή το παιδί σας μπορεί να έχετε EBV και να μην παρουσιάσετε συμπτώματα ή μόνιμα προβλήματα υγείας. Αλλά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει ίκτερος, πυρετός, μεγεθυντικοί λεμφαδένες και άλλα σημεία.

Πέτρες στη χολή

Οι χολόλιθοι είναι μικρές, σκληρυμένες εναποθέσεις χολής, ενός πεπτικού υγρού. Οι εναποθέσεις σχηματίζονται στη χοληδόχο κύστη, ένα μικρό όργανο που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το ήπαρ.

Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο γιατί αναπτύσσονται πέτρες στη χολή, αλλά μπορεί να οφείλεται σε αφθονία χολής στη χοληστερόλη του παιδιού σας ή σε υπερβολική χολερυθρίνη στη χολή. Εάν η χοληδόχος κύστη δεν αδειάσει σωστά από τη χολή, το υγρό μπορεί να συσσωρευτεί και να σχηματίσει χολόλιθους.

Καρκίνος

Οι καρκίνοι του παγκρέατος και του ήπατος μπορεί να προκαλέσουν ίκτερο, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων. Ωστόσο, αυτά είναι σπάνια στα παιδιά.

Αιμολυτική αναιμία

Υπάρχουν διάφοροι τύποι αιμολυτικής αναιμίας, αλλά όλοι προκαλούν την καταστροφή και την απομάκρυνση των ερυθρών αιμοσφαιρίων με ταχύτερο ρυθμό από ότι είναι υγιής και φυσιολογικός. Η αιμολυτική αναιμία μπορεί να είναι μια κληρονομική πάθηση, που μεταδίδεται από τον έναν ή και τους δύο γονείς, ή μπορεί να οφείλεται σε μόλυνση ή αυτοάνοσο νόσημα, μεταξύ άλλων.

Η αρχική διάγνωση του ίκτερου μπορεί να γίνει με φυσική εξέταση και παρατήρηση του δέρματος και των ματιών του παιδιού σας. Ο προσδιορισμός της αιτίας του ίκτερου μπορεί να είναι πιο δύσκολος.

Ο γιατρός του παιδιού σας μπορεί να αναζητήσει σημάδια ηπατικής νόσου ελέγχοντας για ασυνήθιστους μώλωπες ή για αγγειώματα αράχνης, τα οποία είναι μικρές, μη φυσιολογικές συστάδες αιμοφόρων αγγείων ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Εάν τα δάχτυλα και η παλάμη του χεριού αποκτήσουν κοκκινωπό χρώμα (παλαμιαία ερύθημα), αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι ηπατικής νόσου. Θα γίνει επίσης φυσική εξέταση για τον έλεγχο της διόγκωσης του ήπατος.

Μια εξέταση αίματος και η ανάλυση ούρων μπορεί να αποκαλύψει υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης στο σώμα μαζί με προβλήματα με τη λειτουργία του ήπατος και την αναιμία. Οι εξετάσεις αίματος μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη διάγνωση παθήσεων όπως η ηπατίτιδα και το Epstein-Barr.

Εάν το παιδί σας έχει αναιμία εκτός από ίκτερο, ο γιατρός του παιδιού σας μπορεί επίσης να ζητήσει μια εξέταση γνωστή ως τεστ Coombs για να επιβεβαιώσει ή να αποκλείσει εάν τα αντισώματα επιτίθενται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι μια αυτοάνοση ασθένεια βρίσκεται στη ρίζα του ίκτερου του παιδιού σας.

Η κατάλληλη θεραπεία για τον ίκτερο εξαρτάται από την υποκείμενη πάθηση. Ο ίκτερος στα νεογνά που προκύπτει από αυξημένα επίπεδα χολερυθρίνης μπορεί να αντιμετωπιστεί με φωτοθεραπεία. Με αυτή τη θεραπεία, το παιδί σας εκτίθεται σε ένα ειδικό μπλε φως για να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων χολερυθρίνης.

Εάν το πρόβλημα σχετίζεται με επιταχυνόμενη καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μεταγγίσεις αίματος, ορισμένα φάρμακα ή πλασμαφαίρεση, μια διαδικασία που διαχωρίζει το πλάσμα από τα κύτταρα του αίματος.

Για νεογνά με πολύ υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης, η μετάγγιση ανταλλαγής αίματος μπορεί να είναι χρήσιμη. Κατά τη διάρκεια αυτής της θεραπείας, μικρές ποσότητες αίματος λαμβάνονται και δίνονται στο παιδί σας για να βοηθήσουν στην ενίσχυση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη μείωση των επιπέδων χολερυθρίνης.

Οι θεραπείες για την ηπατίτιδα ποικίλλουν, ανάλογα με τον τύπο του ιού. Η ηπατίτιδα Α, για παράδειγμα, συνήθως αφήνει το σώμα χωρίς θεραπεία, αν και μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες. Η ηπατίτιδα Β και C απαιτούν αντιιικά φάρμακα.

Το EBV δεν έχει αντιική θεραπεία εκτός από το χρόνο. Για τον EBV και ορισμένες άλλες αιτίες ίκτερου, οι θεραπείες τείνουν να επικεντρώνονται στη διαχείριση άλλων συμπτωμάτων, όπως η ναυτία και ο πυρετός.

Εάν η ηπατική νόσος, η ηπατίτιδα ή άλλο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα προκαλεί ίκτερο, πρέπει να ακολουθήσετε τις συστάσεις του γιατρού σας για θεραπεία.

Οι ήπιες περιπτώσεις ίκτερου στα παιδιά μπορεί μερικές φορές να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία μόλις λυθεί η αιτία, όπως συμβαίνει συχνά με τα βρέφη.

Το να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει τακτικές κενώσεις του εντέρου μπορεί επίσης να βοηθήσει να απαλλάξει το σώμα πιο γρήγορα από τη χολερυθρίνη. Συμβουλές για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας και την καθιέρωση τακτικών κενώσεων περιλαμβάνουν να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας:

• είναι καλά ενυδατωμένο
• έχει τακτική σωματική δραστηριότητα
• παίρνει αρκετές διαιτητικές ίνες, οι οποίες μπορούν να βρεθούν στα φρούτα, τα φασόλια και τα δημητριακά με πίτουρο

Μια ήπια περίπτωση ίκτερου συνήθως εξαφανίζεται από μόνη της. Μόλις αντιμετωπιστεί μια υποκείμενη αιτία, όπως η ηπατίτιδα ή η αιμολυτική αναιμία, ο ίκτερος και άλλα συμπτώματα θα εξαφανιστούν επίσης.

Η πρόληψη του ίκτερου δεν είναι πάντα δυνατή, ειδικά εάν το παιδί σας έχει μια κληρονομική πάθηση ή μια αυτοάνοση πάθηση που προκαλεί τη συσσώρευση χολερυθρίνης. Ωστόσο, η καλή υγιεινή και η αποφυγή της κοινής χρήσης φλιτζανιών και άλλων αντικειμένων που μπορεί να φέρουν ιό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καταστάσεων όπως ο EBV. Δύο από τους πιο συνηθισμένους τύπους ηπατίτιδας μπορούν να προληφθούν με εμβόλια.