Πώς μπορώ να βοηθήσω το αγαπημένο μου πρόσωπο να πάρει πιο ενημερωμένες αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον;

Φάρμακα ντοπαμίνης

Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν έλλειψη ντοπαμίνης, η οποία είναι μια χημική ουσία του εγκεφάλου που βοηθά στη διατήρηση ομαλών κινήσεων. Αυτός είναι ο λόγος που τα άτομα με την πάθηση περπατούν αργά και έχουν άκαμπτους μύες. Τα κύρια φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της δράσης του Πάρκινσον αυξάνοντας την ποσότητα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.

Καρβιντόπα-λεβοντόπα

Ένα φάρμακο που ονομάζεται λεβοντόπα, ή L-DOPA, είναι η κύρια θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Συνεχίζει να είναι το πιο αποτελεσματικό φάρμακο επειδή αντικαθιστά την έλλειψη ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.

Τα περισσότερα άτομα με νόσο του Πάρκινσον θα πάρουν λεβοντόπα κάποιο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους. Η λεβοντόπα μετατρέπεται σε ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.

Πολλά φάρμακα συνδυάζουν τη λεβοντόπα με την καρβιντόπα. Η καρβιντόπα εμποδίζει τη λεβοντόπα να διασπαστεί στο έντερο ή σε άλλα μέρη του σώματος και τη μετατρέπει σε ντοπαμίνη πριν φτάσει στον εγκέφαλο. Η προσθήκη καρβιντόπα βοηθά επίσης στην πρόληψη παρενεργειών όπως ναυτία και έμετο.

Η καρβιντόπα-λεβοντόπα διατίθεται σε μερικές διαφορετικές μορφές:

• δισκίο (Parcopa, Sinemet)
• δισκίο που απελευθερώνεται αργά, ώστε τα αποτελέσματά του να διαρκούν περισσότερο (Rytary, Sinemet CR)
• έγχυση που χορηγείται στο έντερο μέσω ενός σωλήνα (Duopa)
• εισπνεόμενη σκόνη (Inbrija)

Οι παρενέργειες από αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν:

• ναυτία
• ζάλη
• ζάλη κατά την όρθια στάση (ορθοστατική υπόταση)
• ανησυχία
• τικ ή άλλες ασυνήθιστες μυϊκές κινήσεις (δυσκινησία)
• σύγχυση
• βλέποντας ή ακούτε πράγματα που δεν είναι αληθινά (παραισθήσεις)
• υπνηλία

Αγωνιστές ντοπαμίνης

Αυτά τα φάρμακα δεν μετατρέπονται σε ντοπαμίνη στον εγκέφαλο. Αντίθετα, ενεργούν σαν ντοπαμίνη. Μερικοί άνθρωποι παίρνουν αγωνιστές ντοπαμίνης μαζί με λεβοντόπα για να αποτρέψουν την επανεμφάνιση των συμπτωμάτων τους κατά τις περιόδους που η λεβοντόπα υποχωρεί.

Οι αγωνιστές ντοπαμίνης περιλαμβάνουν:

• πραμιπεξόλη (Mirapex, Mirapex ER), δισκίο και δισκίο παρατεταμένης αποδέσμευσης
• ροπινιρόλη (Requip, Requip XL), δισκίο και δισκίο παρατεταμένης αποδέσμευσης
• απομορφίνη (Apokyn), ένεση βραχείας δράσης
• ροτιγοτίνη (Neupro), έμπλαστρο

Αυτά τα φάρμακα προκαλούν μερικές από τις ίδιες παρενέργειες με την καρβιντόπα-λεβοντόπα, όπως ναυτία, ζάλη και υπνηλία. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, όπως ο τζόγος και η υπερφαγία.

Αναστολείς ΜΑΟ Β

Αυτή η ομάδα φαρμάκων λειτουργεί διαφορετικά από τη λεβοντόπα για να αυξήσει τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Μπλοκάρουν ένα ένζυμο που διασπά την ντοπαμίνη, η οποία επιμηκύνει τις επιδράσεις της ντοπαμίνης στο σώμα.

Οι αναστολείς ΜΑΟ Β περιλαμβάνουν:

• σελεγιλίνη (Zelapar)
• ρασαγιλίνη (Azilect)
• σαφιναμίδη (Xadago)

Αυτά τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες όπως:

• δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία)
• ζάλη
• ναυτία
• δυσκοιλιότητα
• στομαχική ανακατοσούρα
• ασυνήθιστες κινήσεις (δυσκινησία)
• παραισθήσεις
• σύγχυση
• πονοκέφαλο

Οι αναστολείς ΜΑΟ Β μπορεί να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα:

• τρόφιμα
• φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή
• συνταγογραφούμενα φάρμακα
• συμπληρώματα

Φροντίστε να μιλήσετε με το γιατρό σας για όλα τα φάρμακα και τα συμπληρώματα που παίρνει το αγαπημένο σας πρόσωπο.

αναστολείς COMT

Τα φάρμακα εντακοπίνη (Comtan) και τολκαπόνη (Tasmar) μπλοκάρουν επίσης ένα ένζυμο που διασπά την ντοπαμίνη στον εγκέφαλο. Το Stalevo είναι ένα φάρμακο συνδυασμού που περιλαμβάνει τόσο καρβιντόπα-λεβοντόπα όσο και αναστολέα COMT.

Οι αναστολείς COMT προκαλούν πολλές από τις ίδιες παρενέργειες με την καρβιντόπα-λεβοντόπα. Μπορούν επίσης να βλάψουν το συκώτι.

Άλλα φάρμακα για το Πάρκινσον

Αν και τα φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης είναι τα βασικά στοιχεία της θεραπείας του Πάρκινσον, μερικά άλλα φάρμακα βοηθούν επίσης στον έλεγχο των συμπτωμάτων.

Αντιχολινεργικά

Το τριεξυφαινιδύλιο (Artane) και η βενζτροπίνη (Cogentin) μειώνουν τον τρόμο από τη νόσο του Πάρκινσον. Οι παρενέργειές τους περιλαμβάνουν:

• ξηρά μάτια και στόμα
• δυσκοιλιότητα
• δυσκολία στην απελευθέρωση ούρων
• προβλήματα μνήμης
• κατάθλιψη
• παραισθήσεις

Αμανταδίνη

Αυτό το φάρμακο μπορεί να βοηθήσει άτομα με πρώιμο στάδιο της νόσου του Πάρκινσον που έχουν μόνο ήπια συμπτώματα. Μπορεί επίσης να συνδυαστεί με θεραπεία καρβιντόπα-λεβοντόπα στα τελευταία στάδια της νόσου.

Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• πρήξιμο στα πόδια
• ζάλη
• κηλίδες στο δέρμα
• σύγχυση
• ξηρά μάτια και στόμα
• δυσκοιλιότητα
• υπνηλία

Τηρώντας το πρόγραμμα θεραπείας

Η έγκαιρη θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον ακολουθεί μια αρκετά εύκολη ρουτίνα. Το αγαπημένο σας πρόσωπο θα παίρνει carbidopa-levodopa μερικές φορές την ημέρα με καθορισμένο πρόγραμμα.

Μετά από μερικά χρόνια θεραπείας, τα εγκεφαλικά κύτταρα χάνουν την ικανότητά τους να αποθηκεύουν ντοπαμίνη και γίνονται πιο ευαίσθητα στο φάρμακο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή της δράσης της πρώτης δόσης του φαρμάκου πριν έρθει η ώρα της επόμενης δόσης, η οποία ονομάζεται «φόρτιση».

Όταν συμβεί αυτό, ο γιατρός του αγαπημένου σας προσώπου θα συνεργαστεί μαζί του για να προσαρμόσει τη δόση του φαρμάκου ή να προσθέσει ένα άλλο φάρμακο για να αποτρέψει τις περιόδους “off”. Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος και υπομονή για να λάβετε σωστά τον τύπο και τη δόση του φαρμάκου.

Άτομα με νόσο του Πάρκινσον που λαμβάνουν λεβοντόπα για αρκετά χρόνια μπορεί επίσης να αναπτύξουν δυσκινησία, η οποία προκαλεί ακούσιες κινήσεις. Οι γιατροί μπορούν να προσαρμόσουν τα φάρμακα για να μειώσουν τη δυσκινησία.

Ο χρόνος είναι κρίσιμος όταν πρόκειται για τη λήψη φαρμάκων για το Πάρκινσον. Για να ελέγξετε τα συμπτώματα, το αγαπημένο σας πρόσωπο πρέπει να παίρνει τα φάρμακά του στη σωστή δόση και τη σωστή ώρα κάθε μέρα. Μπορείτε να βοηθήσετε κατά τις αλλαγές φαρμάκων, υπενθυμίζοντάς τους να παίρνουν το χάπι τους σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα ή αγοράζοντας τους έναν αυτοματοποιημένο διανομέα χαπιών για να διευκολύνετε τη δοσολογία.

Τι συμβαίνει όταν τα φάρμακα για το Πάρκινσον σταματήσουν να δρουν

Σήμερα, οι γιατροί έχουν πολλά διαφορετικά φάρμακα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων του Πάρκινσον. Είναι πιθανό το αγαπημένο σας πρόσωπο να βρει ένα φάρμακο – ή έναν συνδυασμό φαρμάκων – που λειτουργεί.

Άλλοι τύποι θεραπειών είναι επίσης διαθέσιμοι, συμπεριλαμβανομένης της εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης (DBS). Σε αυτή τη θεραπεία, ένα σύρμα που ονομάζεται ηλεκτρόδιο τοποθετείται χειρουργικά σε ένα μέρος του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση. Το καλώδιο είναι συνδεδεμένο σε μια συσκευή που μοιάζει με βηματοδότη που ονομάζεται γεννήτρια παλμών που εμφυτεύεται κάτω από την κλείδα. Η συσκευή στέλνει ηλεκτρικούς παλμούς για να διεγείρει τον εγκέφαλο και να σταματήσει τις μη φυσιολογικές εγκεφαλικές ώσεις που προκαλούν τα συμπτώματα του Πάρκινσον.

Οι θεραπείες για το Πάρκινσον είναι πολύ καλές στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Οι τύποι φαρμάκων και οι δόσεις που παίρνει το αγαπημένο σας πρόσωπο μπορεί να χρειαστεί να προσαρμοστούν με τα χρόνια. Μπορείτε να βοηθήσετε σε αυτή τη διαδικασία μαθαίνοντας για τα διαθέσιμα φάρμακα και παρέχοντας υποστήριξη για να βοηθήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να τηρήσει τη ρουτίνα θεραπείας του/της.