Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της όψιμης δυσκινησίας και άλλων κινητικών διαταραχών; Οι συχνές ερωτήσεις σας

Το σύνδρομο Tourette ταξινομείται ως διαταραχή τικ, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ανεξέλεγκτων, γρήγορων και επαναλαμβανόμενων κινήσεων και ήχων γνωστών ως «τικ».

Διαθέτει απλά τικ (σύντομα, επαναλαμβανόμενους ήχους ή κινήσεις σε μικρές μυϊκές ομάδες) και πολύπλοκα τικ (συντονισμένους ήχους και κινήσεις) που συνδέονται μεταξύ τους σε διάφορα μέρη του σώματος.

Συμπτώματα

Τόσο το σύνδρομο Tourette όσο και το TD μπορεί να περιλαμβάνουν τικ. Στο σύνδρομο Tourette, τα τικ είναι πρωταρχικό διαγνωστικό χαρακτηριστικό. Στην TD, τα τικ είναι ένας πιθανός τρόπος εμφάνισης ακούσιων κινήσεων.

Τα τικ στην TD είναι επίσης πιθανό να περιορίζονται στο πρόσωπο, το κεφάλι και τον λαιμό, αν και μπορεί να επηρεαστούν και τα άκρα.

Αιτίες

Το σύνδρομο Tourette είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και επηρεάζει τα αγόρια πιο συχνά παρά κορίτσια. Τα ακριβή αίτια της είναι άγνωστα, αλλά θεωρείται ότι παίζουν ρόλο η γενετική, οι αλλαγές στη λειτουργία και τη δομή του εγκεφάλου και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Η TD προκαλείται ειδικά από τη χρήση ανταγωνιστών των υποδοχέων ντοπαμίνης, φαρμάκων που μπλοκάρουν τους υποδοχείς ντοπαμίνης στο σώμα. Το επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες παρά τους άνδρες και είναι πιο συχνή με την ηλικία.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει θεραπεία για το σύνδρομο Tourette ή το TD, αλλά η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των συμπτωμάτων σε κάθε πάθηση. Το σύνδρομο Tourette αντιμετωπίζεται με μια ποικιλία φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων που μπλοκάρουν την ντοπαμίνη.

Η κύρια θεραπεία για την TD είναι η διακοπή των φαρμάκων που προκάλεσαν την πάθηση. Φάρμακα, όπως η δευτετραβεναζίνη (Austedo), μπορούν να βοηθήσουν στα συμπτώματα της TD.

Υποστηρικτικές θεραπείες, όπως εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση (DBS), φυσικοθεραπεία και συμπλήρωμα Ginkgo biloba, μπορούν επίσης να ληφθούν υπόψη.

Άλλες διαταραχές τικ περιλαμβάνουν παροδική διαταραχή τικ και χρόνια κινητική ή φωνητική διαταραχή τικ.

Στην παροδική διαταραχή τικ, γνωστή και ως προσωρινή διαταραχή τικ, τα τικ συνήθως αναπτύσσονται στην παιδική ηλικία και υποχωρούν εντός 12 μηνών χωρίς θεραπεία.

Η χρόνια κινητική ή φωνητική διαταραχή τικ έχει επίσης έναρξη στην παιδική ηλικία. Αλλά διαθέτει μόνο κινητικά ή φωνητικά τικ — όχι και τα δύο, όπως στο σύνδρομο Tourette.

Η TD παραμένει μια διάγνωση ξεχωριστή από αυτές τις διαταραχές τικ για τους ίδιους λόγους που είναι ξεχωριστή από το σύνδρομο Tourette.

Τα όψιμα σύνδρομα (TDS) είναι κινητικές διαταραχές που προκαλούνται από τη χρήση φαρμάκων που αναστέλλουν τους υποδοχείς ντοπαμίνης. Η λέξη «όψιμος» στα ονόματά τους υποδηλώνει μια καθολική καθυστερημένη έναρξη των συμπτωμάτων.

Το TDS περιλαμβάνει:

• Όψιμη στερεοτυπία: Σκόπιμες, ρυθμικές κινήσεις του κεφαλιού, του λαιμού, του κορμού, της λεκάνης και των άκρων.
• Όψιμη ακαθησία: Η ανησυχία ή ο καταναγκασμός για κίνηση που συνήθως επηρεάζει τα πόδια ή τον κορμό του σώματος.
• Όψιμη δυστονία: Συνεχείς ή επαναλαμβανόμενες μυϊκές συσπάσεις στο πρόσωπο, το λαιμό, τον κορμό και τα χέρια. Συχνά προκαλεί ασυνήθιστη, στριμμένη στάση.
• Όψιμα τικ: Επαναλαμβανόμενες, σύντομες κινήσεις ή φωνές που συχνά συνοδεύονται από παρορμήσεις για την εκτέλεση αυτής της συγκεκριμένης κίνησης ή ήχου.
• Όψιμος μυόκλωνος: Γρήγορες, σπασμωδικές κινήσεις που μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε μυ. Ιδιαίτερα αισθητή στα χέρια, τα πόδια και τα δάχτυλα.
• Όψιμος τρόμος: Χαρακτηρίζεται από τίναγμα κινήσεων που συνήθως επηρεάζουν τα χέρια και τα μπράτσα, αλλά μπορούν να φανούν σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος.
• Όψιμο βάδισμα: Ασυνήθιστες κινήσεις περπατήματος.
• Όψιμη δυσκινησία: Τυχαίες, επαναλαμβανόμενες μυϊκές κινήσεις κυρίως του προσώπου, αλλά μπορούν επίσης να παρατηρηθούν στα χέρια, τα πόδια, τα δάχτυλα των χεριών, τα δάχτυλα των ποδιών και τη λεκάνη.

Όψιμη δυσκινησία θεωρήθηκε κάποτε συνώνυμο του TDS λόγω της ποικιλίας των πιθανών συμπτωμάτων στην παρουσίασή του. Η TD μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα όπως τικ και τρόμο, για παράδειγμα, καθώς και άλλες μη ειδικές ακούσιες κινήσεις.

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί έχουν απομακρυνθεί από τη χρήση της TD ως ευρείας διάγνωσης, αποκαλώντας την «κλασική όψιμη δυσκινησία». Αυτό αναφέρεται συγκεκριμένα σε ακούσιες, πολύπλοκες κινήσεις του προσώπου και του στόματος με κάποια συμμετοχή των άκρων, του κορμού και της πυέλου.

Ανάμεικτοι ορισμοί της TD εξακολουθούν να υπάρχουν στην τρέχουσα βιβλιογραφία, συμβάλλοντας σε κάποια ασάφεια στην ταξινόμησή της.

Άλλα TDS είναι συγκεκριμένα ως προς τα συμπτώματά τους. Τα όψιμα τικ, για παράδειγμα, περιλαμβάνουν μόνο τικ. Ομοίως, ο όψιμος τρόμος περιλαμβάνει μόνο κινήσεις ανακίνησης. Ανεξάρτητα από την αβεβαιότητα στον καθορισμό των συμπτωμάτων TD, άλλα TDS είναι πιο διακριτά.

Παρά τις διαφορές στα συμπτώματα, η TD και η TDS μοιράζονται τις υποκείμενες αιτίες και τις θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Ο παρκινσονισμός είναι ένα κινητικό σύνδρομο, μια συλλογή σχετικών συμπτωμάτων που επηρεάζουν την κίνηση και την ευλυγισία των μυών. Πήρε το όνομά του από την ομοιότητα των συμπτωμάτων του με εκείνα με τη νόσο του Πάρκινσον. Στην πραγματικότητα, η νόσος του Πάρκινσον είναι η κύρια αιτία Παρκινσονισμού.

Συμπτώματα

Τόσο ο παρκινσονισμός όσο και η διαταραχή της νόσου, ειδικά η ΣΔ υπό τον ευρύ ορισμό της, μπορεί να χαρακτηρίζουν επαναλαμβανόμενες και ασυνήθιστες μυϊκές κινήσεις, όπως:

• σεισμικές δονήσεις
• μυϊκή ακαμψία
• διαταραγμένο βάδισμα

Ο παρκινσονισμός, ωστόσο, σχετίζεται επίσης με αργές ή καθυστερημένες κινήσεις, σε αντίθεση με τις γρήγορες, γρήγορες κινήσεις που παρατηρούνται συχνά στην TD.

Η έναρξη των συμπτωμάτων στον Παρκινσονισμό ποικίλλει ευρέως και εξαρτάται από την υποκείμενη πάθηση που προκαλεί το σύνδρομο. Η έναρξη μπορεί να είναι άμεση, όπως σε εγκεφαλική βλάβη, ή μπορεί να αναπτυχθεί αργά σε νευροεκφυλιστικές καταστάσεις.

Η ανάπτυξη των συμπτωμάτων TD είναι πάντα καθυστερημένη. Εμφανίζεται μετά από μακροχρόνια χρήση φαρμάκων.

Αιτίες

Πολλές διαφορετικές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν παρκινσονισμό, αλλά μπορεί επίσης να προκληθεί από τη χρήση φαρμάκων όπως η TD. Αυτή η μορφή παρκινσονισμού ονομάζεται παρκινσονισμός που προκαλείται από φάρμακα ή DIP.

Σύμφωνα με α κριτική 2018, η έναρξη των συμπτωμάτων DIP είναι συχνά πολύ νωρίτερα από την TD, και εμφανίζεται εντός ωρών ή εβδομάδων από την έναρξη ενός φαρμάκου. Η έναρξη της TD είναι πιο καθυστερημένη, συχνά χρειάζονται αρκετούς μήνες ή περισσότερο για να εμφανιστεί.

Θεραπεία

Ορισμένες μορφές παρκινσονισμού μπορούν να θεραπευτούν. Το DIP, για παράδειγμα, συνήθως υποχωρεί μόλις διακοπεί η υπεύθυνη φαρμακευτική αγωγή.

Η TD δεν υποχωρεί μετά τη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής. Σύμφωνα με το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5η έκδοση, αναθεώρηση κειμένου (DSM-5-TR), ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της TD είναι ότι τα συμπτώματα επιμένουν περισσότερο από 4 εβδομάδες μετά τη διακοπή του φαρμάκου.

Η δυστονία είναι μια νευρολογική διαταραχή καθώς και χαρακτηριστικό σε άλλες καταστάσεις. Τα συμπτώματά του περιλαμβάνουν ακούσιες μυϊκές συσπάσεις που στρέψουν το σώμα και τα μέρη του σε ασυνήθιστες θέσεις και κινήσεις.

Συμπτώματα

Η δυστονία μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Η TD επηρεάζει κυρίως το πρόσωπο, ιδιαίτερα την περιοχή του στόματος, αν και μπορεί να παρατηρηθεί στα άκρα, τον κορμό ή τη λεκάνη.

Αιτίες

Όπως πολλές διαταραχές κίνησης, οι ακριβείς αιτίες της δυστονίας δεν είναι πλήρως κατανοητές. Τα συμπτώματά του προέρχονται από δυσλειτουργία στα βασικά γάγγλια του εγκεφάλου, μια περιοχή που εμπλέκεται στον έλεγχο της κίνησης και του συντονισμού.

Μπορεί να εμπλέκονται εγκεφαλική βλάβη, γενετικοί και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, αλλά πολλοί άνθρωποι δεν έχουν αναγνωρίσιμη αιτία δυστονίας.

Η όψιμη δυστονία εμπίπτει στην κατηγορία των όψιμων συνδρόμων. Μερικοί το θεωρούν μια μορφή TD, αλλά διαφοροποιείται από τη σοβαρότητα των ακούσιων κινήσεων.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει θεραπεία για δυστονία ή TD. Και οι δύο περιλαμβάνουν υποστηρικτική φροντίδα που στοχεύει στη διαχείριση συμπτωμάτων, όπως ενέσεις DBS και αλλαντοτοξίνης (Botox).

Τα φάρμακα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία τόσο της TD όσο και της δυστονίας.

Η όψιμη δυσκινησία είναι μια κινητική διαταραχή που προκαλείται από τη μακροχρόνια χρήση ορισμένων φαρμάκων. Μοιράζεται μια ποικιλία συμπτωμάτων με άλλες κινητικές διαταραχές, όπως ο παρκινσονισμός και το σύνδρομο Tourette.

Υπάρχει κάποια ασάφεια στον ορισμό της TD, αλλά παραμένει μια ξεχωριστή διάγνωση από άλλες παρόμοιες καταστάσεις με βάση τις διαφορές στην παρουσίαση των συμπτωμάτων, τις υποκείμενες αιτίες και τις επιλογές θεραπείας.

Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το TD και παρόμοιες συνθήκες, μπορείτε να επισκεφθείτε:

• Εθνικός Οργανισμός για Σπάνιες Διαταραχές
• Εθνική Συμμαχία για την Ψυχική Ασθένεια
• Συζήτηση για το TD