Συνεξάρτηση: Πώς η συναισθηματική παραμέληση μας μετατρέπει σε ανθρώπους που ευχαριστούν

Δεν μπορείς να αλλάξεις αυτό που σου συνέβη, αλλά μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που μεγαλώνεις από αυτό.

Όλοι μας μάθαμε πώς να δεσμευόμαστε με τους φίλους, την οικογένεια και τους αγαπημένους μας μεγαλώνοντας — αλλά δεν μάθαμε όλοι εξίσου υγιείς τρόπους σχέσης με τους ανθρώπους.

Τα οικογενειακά συστήματα στα οποία μεγαλώσαμε μας έδειξαν πώς να σχηματίζουμε δεσμούς.

Ενώ μερικοί άνθρωποι έμαθαν πώς να έχουν υγιείς δεσμούς με τους ανθρώπους στη ζωή μας, άλλοι έμαθαν τη συνεξάρτηση με βάση το πώς τους φέρθηκαν και τους φρόντισαν ή τους παραμελούσαν. Αυτό είναι που οι ψυχολόγοι αναφέρουν ως θεωρία προσκόλλησης.

Εάν οι φροντιστές απουσίαζαν, απέρριπταν τα συναισθήματά σας ή σας έμαθαν ότι έπρεπε να ενεργήσετε με έναν συγκεκριμένο τρόπο για να κερδίσετε αγάπη και έγκριση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είστε συνεξαρτημένοι στις σχέσεις σας.

«Τα παιδιά που μεγαλώνουν ως συνεξαρτώμενα τείνουν να μεγαλώνουν σε οικογένειες όπου όντως είχαν μια ορισμένη καλή επαφή αγάπης: αγκαλιές, φιλιά, λίκνισμα και κράτημα από έναν γονέα. Ωστόσο, σε άλλες στιγμές, ο γονέας δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμος σε αυτούς», εξηγεί η Gabrielle Usatynski, MA, LPC, ψυχοθεραπεύτρια.

«Με άλλα λόγια, το παιδί θα ένιωθε συναισθηματικά εγκαταλελειμμένο από τον γονέα κατά καιρούς. Αυτό φυσικά προκαλεί πολύ άγχος γύρω από τον φόβο της εγκατάλειψης όταν αυτό το παιδί ενηλικιωθεί».

Επομένως, τα συνεξαρτώμενα άτομα μαθαίνουν να βάζουν τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές τους και θα θυσιάσουν τις ανάγκες και τις αρχές τους για να διατηρήσουν σχέσεις.

Τα άτομα που είναι συνεξαρτημένα αισθάνονται μια ισχυρή έλξη προς την επικύρωση και την αυτοεκτίμηση από τους άλλους.

Οι θεραπευτές που μίλησαν στο Healthline συμφωνούν ότι το καλύτερο είδος σχέσης που πρέπει να στοχεύσετε είναι η αλληλεξάρτηση, όπου και οι δύο σύντροφοι εκτιμούν τον συναισθηματικό δεσμό και τα οφέλη της σχέσης, αλλά μπορούν να διατηρήσουν μια ξεχωριστή αίσθηση του εαυτού και της προσωπικής ευτυχίας.

Το να μάθετε απλά πώς να είστε πιο ανεξάρτητοι δεν είναι τόσο απλό όσο το να αποφασίσετε να αλλάξετε τα είδη των σχέσεων που έχετε.

Η συνεξάρτηση μπορεί να εξαρτηθεί από το τραύμα της προσκόλλησης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο να αναρωτηθεί εάν είναι αγαπητό και άξιο, εάν οι άλλοι είναι και μπορούν να είναι διαθέσιμοι και να ανταποκρίνονται σε αυτούς και εάν ο κόσμος είναι ασφαλής για αυτούς.

Αυτά τα συναισθήματα προκαλούνται ακόμη περισσότερο από το συνηθισμένο αυτή τη στιγμή λόγω της πανδημίας, σύμφωνα με τον Ουσατίνσκι.

«Το να χρησιμοποιείς τον σύντροφό σου ως τρόπο για να αποκτήσεις ταυτότητα είναι μια ανθυγιεινή μορφή εξάρτησης», λέει στο Healthline η Τζούντι Χο, PhD, κλινική και ιατροδικαστική νευροψυχολόγος. «Αν ο σύντροφός σου ευημερεί, το ίδιο κι εσύ. Εάν ο σύντροφός σας αποτύχει, τότε το κάνετε και εσείς».

Εξηγεί περαιτέρω, «Κάνεις τα πάντα για να προσπαθήσεις να κρατήσεις τον σύντροφό σου χαρούμενο. Συνεχίζεις να τους σώζεις από αυτοκαταστροφικές πράξεις ή να καθαρίζεις όλα τα χάλια τους για να προσπαθήσεις να τους κάνεις να παραμείνουν στη σχέση».

Αυτή η αυτοθυσιαστική φύση είναι τυπική της συνεξάρτησης και μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά ζητήματα σχέσεων.

«Φοβάσαι τόσο πολύ μήπως χάσεις τον σύντροφό σου που θα ανεχτείς τρομερές, ακόμη και καταχρηστικές, συμπεριφορές από αυτόν μόνο και μόνο για να τον κρατήσεις στη ζωή σου», εξηγεί ο Χο.

Εκεί εμφανίζεται το τραύμα της προσκόλλησης. Δείτε πώς μπορεί να εμφανίζεται για εσάς:

Στυλ προσκόλλησης	Πώς εμφανίζεσαι	Παραδείγματα
Απορριπτικο-αποφευκτικό	Τείνεις να είσαι απόμακρος από τους άλλους για να κρύψεις τα αληθινά σου συναισθήματα και να αποφύγεις την απόρριψη.	να θάβετε τον εαυτό σας στη δουλειά σας για να δημιουργήσετε απόσταση μεταξύ σας και των άλλων. αποσυρθείτε από τις σχέσεις σας όταν προκύψει σύγκρουση
Ανήσυχο-απασχολημένος	Έχετε την τάση να αισθάνεστε πιο ανασφαλείς στις σχέσεις, φοβισμένοι να μείνετε μόνοι.	γίνεσαι «κολλητός» όταν τα πράγματα είναι δύσκολα με έναν σύντροφο. υποθέτοντας ότι το χειρότερο, όπως ένα αγαπημένο πρόσωπο μπορεί να είναι άρρωστο ή είναι πιθανό να φύγει
Ανήσυχο-αποφευκτικό	Λαχταράτε την εγγύτητα με τους άλλους, αλλά αποσύρεστε όταν τα πράγματα γίνονται σοβαρά ή οικεία.	Το να απομακρύνεις τους ανθρώπους όταν προσπαθούν να σε φροντίσουν, δοκιμάζοντας την πίστη τους. είναι υπερβολικά επικριτική με τους εταίρους για να δικαιολογήσει την αποχώρηση

Το να βιώνετε συνεξάρτηση και ανθυγιεινά στυλ προσκόλλησης δεν σημαίνει ότι είστε χαμένη υπόθεση.

Εσύ πραγματικά μπορώ ξεμάθουν αυτά τα μοτίβα. Ξεκινά με την οικοδόμηση της αντίληψης του εαυτού σας έξω και χώρια από τους άλλους. Για μερικούς από εμάς (ειδικά εκείνους με αποτρεπτικά-αποφευκτικά χαρακτηριστικά), αυτό σημαίνει επίσης ότι ξεμπερδεύουμε την αίσθηση της αυτοεκτίμησής μας από την καριέρα μας.

Για να μπορέσουμε να έχουμε υγιείς, αμοιβαία αγαπητικές σχέσεις, πρέπει να είμαστε σε θέση να χαλαρώσουμε τα μέρη του εγκεφάλου μας που αναζητούν ασφάλεια, καλλιεργώντας αυτήν την ασφάλεια μέσα μας και όχι εξωτερικά.

«Το να κάνεις αυτοστοχασμό και να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου αναπτύσσοντας χόμπι και κάνοντας πράγματα ανεξάρτητα είναι πραγματικά χρήσιμο για αυτό», λέει ο Χο.

Μόλις γνωρίσετε καλύτερα τον εαυτό σας, μπορείτε να μάθετε να είστε παρόντες με τον εαυτό σας και να εμπιστεύεστε τον εαυτό σας να φροντίζει και να φροντίζει τις δικές σας ανάγκες.

Πώς φαίνεται λοιπόν ένα ασφαλές στυλ προσκόλλησης;

Σύμφωνα με τον Usatynski, ένα από τα χαρακτηριστικά της ασφαλούς προσάρτησης είναι ένα «άθικτο σύστημα απόκρισης σήματος». Αυτό σημαίνει ότι ο Συνεργάτης Α μπορεί να σηματοδοτήσει μια ανάγκη που έχει και ο Συνεργάτης Β θα ανταποκριθεί σε αυτήν την ανάγκη εγκαίρως, χωρίς να αισθάνεται ότι του «χρωστάει» κάτι σε αντάλλαγμα.

Για να είναι η σχέση ασφαλής ή να συνδεθεί με ασφάλεια, αυτό το σύστημα απόκρισης πρέπει να είναι αμοιβαίο.

Η συνεξάρτηση, από την άλλη, λειτουργεί μονοκατευθυντικά, με τον συνεξαρτημένο σύντροφο να καλύπτει τις ανάγκες του συντρόφου του, χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται.

Αυτό από μόνο του μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω τραύμα προσκόλλησης, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι σύντροφοι να εργαστούν για να αντιμετωπίσουν τις δικές τους ιστορίες προσκόλλησης.

Το τραύμα της προσκόλλησης μπορεί να είναι μια βαθιά πληγή που, αν το έχετε μαζί σας σε όλη τη ζωή, μπορεί να γίνει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, εξηγεί ο Χο. Πώς μπορείτε να αρχίσετε να το θεραπεύετε;

Το να επιστρέψετε στα νεότερα σας χρόνια και να ξαναγράψετε την «ιστορία εγκατάλειψης» σας μπορεί να σας βοηθήσει να θεραπεύσετε από πληγές προσκόλλησης, συμπεριλαμβανομένης της συνεξάρτησης. «Οραματιστείτε το εσωτερικό σας παιδί να θεραπεύεται, να φροντίζεται και να αγαπιέται, ως αρχή», λέει ο Χο.

Ανεξάρτητα από τα τραύματα της προσκόλλησής σας, ο υποκείμενος φόβος είναι ότι οι άνθρωποι δεν θα είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις ανάγκες σας με συνέπεια και τακτικά — μερικές φορές μπορεί ακόμη και να αισθάνεστε ότι απλά χρειάζεστε (ή χρειάζεστε) πάρα πολλά.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πιο σημαντική δουλειά που μπορείτε να κάνετε πρώτα είναι στην πραγματικότητα με τον εαυτό σας, να ξεμάθετε σκέψεις και συναισθήματα που σας βλάπτουν.

Παρά τις προηγούμενες εμπειρίες σας, είναι πιθανό να έχετε σχέσεις στις οποίες οι ανάγκες του καθενός έχουν προτεραιότητα και ανταποκρίνονται — και αυτό είναι ακριβώς αυτό που σας αξίζει και σας άξιζε από τότε.

Προσεγγίζοντας το τραύμα σας αντί να απομακρύνεστε από αυτό, μπορείτε να αρχίσετε να χτίζετε σχέσεις με άτομα που είναι αμοιβαία υγιή, με σεβασμό και φροντίδα.

Η Έλι είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος και ποιήτρια με έδρα τη Νέα Υόρκη, αφοσιωμένη στην κοινότητα και τη δικαιοσύνη. Κυρίως, είναι λάτρης του λογοπαίγνιο που κατοικεί στο Μπρούκλιν. Διαβάστε περισσότερα από τα γραπτά της εδώ ή ακολουθήστε την Κελάδημα.