Είναι η κίρρωση κληρονομική;

Η κίρρωση δεν είναι γενετική.

Ωστόσο, ορισμένες παθήσεις που εμφανίζονται σε οικογένειες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο κίρρωσης ακόμα κι αν δεν έχετε άλλους παράγοντες κινδύνου. Αυτές οι καταστάσεις προκύπτουν από το γεγονός ότι ένας ή και οι δύο γονείς σας μεταδίδουν ορισμένα γονίδια ή γονιδιακές μεταλλάξεις.

Μερικές από αυτές τις συνθήκες σχετίζονται σε πρωτεΐνες που βοηθούν το σώμα σας να επεξεργάζεται ουσίες που συνήθως απομακρύνονται από το σώμα σας μέσω φυσικών διαδικασιών διάθεσης αποβλήτων που περιλαμβάνουν το συκώτι σας.

Εάν το συκώτι σας δεν μπορεί να επεξεργαστεί ουσίες όπως ο σίδηρος και ο χαλκός, μπορεί συγκέντρωση σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα και προκαλούν κίρρωση καθώς βλάπτουν τους ηπατικούς ιστούς σας με την πάροδο του χρόνου.

Ορισμένες γενετικές παθήσεις σας κάνουν επίσης πιο πιθανό να αναπτύξετε κίρρωση λόγω παραγόντων του τρόπου ζωής, όπως η χρήση αλκοόλ, επειδή το συκώτι σας δεν μπορεί να επεξεργαστεί σωστά το λίπος, προκαλώντας συσσώρευση λίπους στο συκώτι σας.

ΕΝΑ Μελέτη 2021 διαπιστώθηκε ότι οι παραλλαγές των γονιδίων FAF2, HSD17B13 και SERPINA1 συνδέονται όλες με υψηλότερο κίνδυνο κίρρωσης που σχετίζεται με εναποθέσεις λίπους στο ήπαρ.

ΕΝΑ Μελέτη 2023 διαπίστωσε επίσης ότι οι μεταλλάξεις στο γονίδιο ANXA1 μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο κίρρωσης.

Αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να προκαλέσουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται Τ κύτταρα να επιτεθούν στα υγιή ηπατικά κύτταρα, οδηγώντας σε ηπατική βλάβη. Αυτό ονομάζεται ηπατική ίνωση. Τα ουλωμένα ηπατικά κύτταρα χάνουν την τυπική τους λειτουργία και οι ουλές στο ήπαρ σας οδηγούν σε κίρρωση.

Αρκετές γενετικές ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν κίρρωση.

Αιμοχρωμάτωση

Η αιμοχρωμάτωση συμβαίνει όταν ο σίδηρος συσσωρεύεται σε υψηλά επίπεδα στην κυκλοφορία του αίματός σας, επειδή το σώμα σας δεν μπορεί να τον επεξεργαστεί σωστά. Αυτή η κατάσταση προκαλείται από α μετάλλαξη στο γονίδιο HFEπου βοηθά το σώμα σας να παράγει σίδηρο.

Η ύπαρξη υπερβολικού σιδήρου στο συκώτι σας βλάπτει τα ηπατικά κύτταρα, οδηγώντας σε κίρρωση. Η αιμοχρωμάτωση μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο κίρρωσης που σχετίζεται με το αλκοόλ, τον διαβήτη και τις καρδιακές παθήσεις.

Ανεπάρκεια άλφα-1 αντιθρυψίνης

Η ανεπάρκεια άλφα-1 αντιθρυψίνης είναι μια γενετική κατάσταση που εμποδίζει τα ηπατικά κύτταρα σας να επεξεργάζονται σωστά ορισμένες πρωτεΐνες. Προκαλείται από α μετάλλαξη στη SERPINA1 γονίδιο στο χρωμόσωμα 14.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια φλεγμονή στους ιστούς του ήπατος που μπορεί τελικά να προκαλέσει κίρρωση.

Αυτοάνοση ηπατίτιδα

Η αυτοάνοση ηπατίτιδα συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται σε υγιή ηπατικά κύτταρα. Αυτό μπορεί να βλάψει τους ηπατικούς ιστούς και να προκαλέσει κίρρωση στο περασμα του χρονου.

Δεν είναι σαφές ακριβώς ποιο γονίδιο μπορεί να συνδέεται ειδικά με αυτήν την πάθηση. Αλλά συνδέεται με παραλλαγές του γονίδια αντιγόνου ανθρώπινων λευκοκυττάρων που συνδέονται επίσης με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η κοιλιοκάκη.

Κυστική ίνωση

Η κυστική ίνωση είναι μια γενετική πάθηση σε ένα γονίδιο στο χρωμόσωμα 7 που κάνει πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη μεταφορά χλωρίου και νερού σε όλο το σώμα σας.

Είναι γνωστό σε βλάπτουν τα κύτταρα στους αεραγωγούς και στο συκώτι, οδηγώντας σε καταστάσεις όπως πνευμονική νόσο και κίρρωση.

Νόσος Wilson

Η νόσος του Wilson είναι μια γενετική πάθηση που προκαλεί τη συσσώρευση χαλκού στο σώμα σας επειδή το συκώτι σας δεν μπορεί να τον επεξεργαστεί σωστά.

Αυτή η κατάσταση προκαλείται από μια μετάλλαξη στο ATP7B γονίδιο, το οποίο εμπλέκεται στον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας χρησιμοποιεί τον χαλκό. Για να αναπτύξετε τη νόσο του Wilson, πρέπει να κληρονομήσετε τη μετάλλαξη και από τους δύο γονείς σας.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου για κίρρωση περιλαμβάνουν:

• κατανάλωση αλκοόλ
• ιογενής ηπατίτιδα
• βλάβη του χοληδόχου πόρου λόγω καταστάσεων όπως η πρωτοπαθής χολαγγειίτιδα των χοληφόρων

• υπερβολική χρήση φαρμάκων όπως η ακεταμινοφαίνη και τα αντικαταθλιπτικά

Εδώ είναι μερικές από τις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με την κίρρωση και τη γενετική.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο από κίρρωση;

Πέρα από τις γενετικές συνθήκες, τα άτομα που πίνουν πολύ αλκοόλ για μεγάλο χρονικό διάστημα ή προσβάλλονται από λοιμώξεις που επηρεάζουν το ήπαρ, όπως η ιογενής ηπατίτιδα, έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για κίρρωση.

Τα άτομα που έχουν μια γενετική πάθηση όπως η αιμοχρωμάτωση ή η αυτοάνοση ηπατίτιδα έχουν ακόμη υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν κίρρωση λόγω παραγόντων του τρόπου ζωής, όπως η κατανάλωση αλκοόλ.

Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι η βαριατρική χειρουργική επέμβαση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης κίρρωσης επειδή το γαστρεντερικό σας σύστημα δεν απορροφά αρκετές βιταμίνες και άλλες ουσίες από το φαγητό σας. Αυτό μπορεί να βλάψει τους ιστούς του ήπατος και να αυξήσει τον κίνδυνο κίρρωσης.

Όλοι όσοι πίνουν πολύ πίνουν κίρρωση;

Δεν θα πάθουν κίρρωση όλοι όσοι πίνουν πολύ αλκοόλ. Μερικοί άνθρωποι με διαταραχή χρήσης αλκοόλ μπορεί να εμφανίσουν άλλες επιπτώσεις στην υγεία αλλά μπορεί να μην έχουν αρκετή ηπατική βλάβη για να προκαλέσουν κίρρωση.

ΕΝΑ Ερευνητική ανασκόπηση 2019 υποδηλώνει ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να πάθουν κίρρωση αφού καταναλώνουν μόνο ένα αλκοολούχο ποτό την ημέρα, αλλά ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έχουν υψηλό κίνδυνο κίρρωσης μετά από πέντε ή περισσότερα ποτά την ημέρα.

Ποια ηλικία είναι πιο πιθανό να πάθετε κίρρωση;

Μπορείτε να λάβετε διάγνωση κίρρωσης σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε ηλικίες 50 ετών και άνω.

Σε ένα μελέτη 2018οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερους από 34.000 θανάτους από κίρρωση μεταξύ 1999 και 2016 και διαπίστωσαν ότι περισσότεροι άνθρωποι πέθαιναν από κίρρωση σε μικρότερες ηλικίες, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε άτομα 25-34 ετών.

Η κίρρωση δεν είναι μια γενετική πάθηση, αλλά αρκετές γενετικές παθήσεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο να την αναπτύξετε.

Συμβουλευτείτε έναν γιατρό εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό γενετικών παθήσεων που συνδέονται με ηπατική νόσο ή υψηλά επίπεδα στο αίμα μιας ουσίας όπως ο σίδηρος ή ο χαλκός.