Λεύκη: συμπτώματα, αιτίες και θεραπεία

ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Η λεύκη είναι μια ασθένεια που προκαλεί απώλεια χρώματος του δέρματος σε μπαλώματα. Οι αποχρωματισμένες περιοχές συνήθως μεγαλώνουν με το χρόνο. Αυτή η ασθένεια μπορεί να επηρεάσει το δέρμα σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τα μαλλιά και το εσωτερικό του στόματος.

Κανονικά, το χρώμα των μαλλιών και του δέρματος καθορίζεται από τη μελανίνη. Η λεύκη εμφανίζεται όταν τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη πεθαίνουν ή σταματούν να λειτουργούν. Η λεύκη προσβάλλει άτομα όλων των τύπων δέρματος, αλλά μπορεί να είναι πιο αισθητή σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα. Αυτή η ασθένεια δεν είναι απειλητική για τη ζωή ή μεταδοτική, αλλά μπορεί να είναι αγχωτική ή να σας κάνει να αισθάνεστε άσχημα για τον εαυτό σας.

Η θεραπεία για τη λεύκη μπορεί να αποκαταστήσει το χρώμα στο προσβεβλημένο δέρμα. Αλλά η θεραπεία δεν αποτρέπει τη συνεχιζόμενη απώλεια χρώματος του δέρματος ή την υποτροπή.

Συμπτώματα της λεύκης

Τα συμπτώματα της λεύκης περιλαμβάνουν:

• Απώλεια χρώματος του δέρματος, που εμφανίζεται συνήθως για πρώτη φορά στα χέρια, στο πρόσωπο και σε περιοχές γύρω από τα ανοίγματα του σώματος και τα γεννητικά όργανα
• Πρόωρη λεύκανση ή γκριζάρισμα των μαλλιών στο τριχωτό της κεφαλής, τις βλεφαρίδες, τα φρύδια ή τα γένια
• Απώλεια χρώματος στους ιστούς που ευθυγραμμίζουν το εσωτερικό του στόματος και της μύτης (βλεννογόνοι)

Η λεύκη μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως εμφανίζεται πριν από την ηλικία των 30 ετών.

Ανάλογα με τον τύπο της λεύκης που έχετε, μπορεί να επηρεάσει:

• Σχεδόν όλες οι επιφάνειες του δέρματος. Με αυτόν τον τύπο, που ονομάζεται καθολική λεύκη, ο αποχρωματισμός επηρεάζει σχεδόν όλες τις επιφάνειες του δέρματος.
• Πολλά μέρη του σώματός σας. Με αυτόν τον πιο κοινό τύπο, που ονομάζεται γενικευμένη λεύκη, τα αποχρωματισμένα μπαλώματα εξελίσσονται συχνά παρόμοια στα αντίστοιχα μέρη του σώματος (συμμετρικά).
• Μόνο μία πλευρά ή μέρος του σώματός σας. Αυτός ο τύπος, που ονομάζεται τμηματική λεύκη, τείνει να εμφανίζεται σε νεότερη ηλικία, να προχωρά για ένα ή δύο χρόνια και μετά να σταματά.
• Μία ή λίγες μόνο περιοχές του σώματός σας. Αυτός ο τύπος ονομάζεται τοπική (εστιακή) λεύκη.
• Το πρόσωπο και τα χέρια. Με αυτόν τον τύπο, που ονομάζεται ακροφυλετική λεύκη, το προσβεβλημένο δέρμα βρίσκεται στο πρόσωπο και στα χέρια και γύρω από τα ανοίγματα του σώματος, όπως τα μάτια, η μύτη και τα αυτιά.

Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα προχωρήσει η ασθένειά σας. Μερικές φορές τα μπαλώματα σταματούν να σχηματίζονται χωρίς θεραπεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η απώλεια χρωστικής εξαπλώνεται και τελικά περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του δέρματός σας. Περιστασιακά, το δέρμα επαναφέρει το χρώμα του.

Πότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό;

Επισκεφτείτε το γιατρό σας εάν οι περιοχές του δέρματος, των μαλλιών ή των βλεννογόνων σας χάσουν το χρώμα. Η λεύκη δεν έχει καμία θεραπεία. Αλλά η θεραπεία μπορεί να σταματήσει ή να επιβραδύνει τη διαδικασία αποχρωματισμού και να επιστρέψει κάποιο χρώμα στο δέρμα σας.

Τι προκαλεί λεύκη;

Η λεύκη εμφανίζεται όταν τα κύτταρα που παράγουν χρωστική (μελανοκύτταρα) πεθαίνουν ή σταματούν να παράγουν μελανίνη – η χρωστική που δίνει στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια σας χρώμα. Τα εμπλεκόμενα μπαλώματα του δέρματος γίνονται πιο ανοιχτά ή λευκά. Δεν είναι σαφές τι προκαλεί αυτά τα κύτταρα χρωστικής να αποτύχουν ή να πεθάνουν. Μπορεί να σχετίζεται με:

• Μια διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος (αυτοάνοση κατάσταση)
• Οικογενειακό ιστορικό (κληρονομικότητα)
• Ένα συμβάν ενεργοποίησης, όπως άγχος, σοβαρό ηλιακό έγκαυμα ή τραύμα του δέρματος, όπως επαφή με μια χημική ουσία

Επιπλοκές της λεύκης

Τα άτομα με λεύκη μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο:

• Κοινωνική ή ψυχολογική αγωνία
• Ηλιακό έγκαυμα
• Προβλήματα στα μάτια
• Απώλεια ακοής

Διάγνωση

Ο γιατρός σας θα ρωτήσει για το ιατρικό σας ιστορικό και θα εξετάσει το δέρμα σας, πιθανώς με ειδική λάμπα. Η αξιολόγησή σας μπορεί επίσης να περιλαμβάνει βιοψία δέρματος και εξετάσεις αίματος.

Θεραπεία της λεύκης

Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία σας, πόσο εμπλέκεται το δέρμα και από πού, πόσο γρήγορα εξελίσσεται η ασθένεια και πώς επηρεάζει τη ζωή σας.

Διατίθενται φάρμακα και θεραπείες με βάση το φως για την αποκατάσταση του χρώματος του δέρματος ή ακόμη και του τόνου του δέρματος, αν και τα αποτελέσματα ποικίλλουν και είναι απρόβλεπτα. Και ορισμένες θεραπείες έχουν σοβαρές παρενέργειες. Έτσι, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει να δοκιμάσετε πρώτα να αλλάξετε την εμφάνιση του δέρματός σας εφαρμόζοντας ένα προϊόν μαυρίσματος ή μακιγιάζ.

Εάν εσείς και ο γιατρός σας αποφασίσετε να αντιμετωπίσετε τη νόσο σας με φάρμακο, χειρουργική επέμβαση ή θεραπεία, η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει πολλούς μήνες για να κριθεί η αποτελεσματικότητά της. Και ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε περισσότερες από μία προσεγγίσεις ή έναν συνδυασμό προσεγγίσεων προτού βρείτε τη θεραπεία που ταιριάζει καλύτερα για εσάς.

Ακόμα και αν η θεραπεία είναι επιτυχής για λίγο, τα αποτελέσματα ενδέχεται να μην διαρκέσουν ή να εμφανιστούν νέα μπαλώματα. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει ένα φάρμακο που εφαρμόζεται στο δέρμα ως θεραπεία συντήρησης για να αποτρέψει την υποτροπή.

Φάρμακα

Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να σταματήσει τη διαδικασία της λεύκης – την απώλεια χρωστικών κυττάρων (μελανοκύτταρα). Αλλά ορισμένα φάρμακα, που χρησιμοποιούνται μόνα τους, σε συνδυασμό ή με θεραπεία φωτός, μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση κάποιου τόνου δέρματος.

• Φάρμακα που ελέγχουν τη φλεγμονή. Η εφαρμογή μιας κορτικοστεροειδούς κρέμας στο προσβεβλημένο δέρμα μπορεί να επιστρέψει χρώμα. Αυτό είναι πιο αποτελεσματικό όταν η λεύκη βρίσκεται ακόμη στα αρχικά της στάδια. Αυτός ο τύπος κρέμας είναι αποτελεσματικός και εύχρηστος, αλλά μπορεί να μην δείτε αλλαγές στο χρώμα του δέρματός σας για αρκετούς μήνες. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν αραίωση του δέρματος ή εμφάνιση ραβδώσεων ή γραμμών στο δέρμα σας. Μπορεί να συνταγογραφούνται πιο μικρές μορφές του φαρμάκου για παιδιά και άτομα που έχουν μεγάλες περιοχές αποχρωματισμένου δέρματος.

  Κορτικοστεροειδή χάπια ή ενέσεις μπορεί να είναι μια επιλογή για άτομα των οποίων η κατάσταση προχωρά γρήγορα.

• Φάρμακα που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι αλοιφές αναστολέων καλσινευρίνης, όπως η tacrolimus (Protopic) ή η pimecrolimus (Elidel) μπορεί να είναι αποτελεσματικές για άτομα με μικρές περιοχές αποχρωματισμού, ειδικά στο πρόσωπο και το λαιμό. Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει προειδοποιήσει για πιθανή σχέση μεταξύ αυτών των φαρμάκων και του λεμφώματος και του καρκίνου του δέρματος.

Θεραπείες

• Φωτοθεραπεία. Η φωτοθεραπεία με υπεριώδη στενή ζώνη Β (UVB) έχει αποδειχθεί ότι σταματά ή επιβραδύνει την εξέλιξη της ενεργού λεύκης. Μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται με κορτικοστεροειδή ή αναστολείς καλσινευρίνης. Θα χρειαστείτε θεραπεία δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα. Μπορεί να χρειαστούν ένας έως τρεις μήνες προτού παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή και μπορεί να χρειαστούν έξι μήνες ή περισσότερο για να έχετε το πλήρες αποτέλεσμα. FDA προειδοποίηση σχετικά με τον πιθανό κίνδυνο καρκίνου του δέρματος με χρήση αναστολέων καλσινευρίνης, θα πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη από τη χρήση αυτών των φαρμάκων με φωτοθεραπεία.

  Για άτομα που δεν μπορούν να πάνε στο ιατρείο για θεραπεία, διατίθενται μικρότερες φορητές ή φορητές συσκευές για θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία Β στενής ζώνης για οικιακή χρήση. Μιλήστε επίσης με το γιατρό σας για αυτήν την επιλογή, αν χρειαστεί.

  Πιθανές παρενέργειες της θεραπείας με υπεριώδη ακτινοβολία Β στενής ζώνης περιλαμβάνουν ερυθρότητα, κνησμό και κάψιμο. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες μετά τη θεραπεία.

• Συνδυασμός psoralen και θεραπείας φωτός. Αυτή η θεραπεία συνδυάζει μια φυτική ουσία που ονομάζεται psoralen με θεραπεία φωτός (φωτοχημειοθεραπεία) για να επιστρέψει το χρώμα στα ελαφριά μπαλώματα. Αφού πάρετε το psoralen από το στόμα ή το εφαρμόσετε στο προσβεβλημένο δέρμα, εκτίθεστε σε υπεριώδες φως (UVA). Αυτή η προσέγγιση, αν και αποτελεσματική, είναι πιο δύσκολη στη διαχείριση και έχει αντικατασταθεί σε πολλές πρακτικές από στενή ζώνη UVB θεραπεία.
• Αφαίρεση του υπολειπόμενου χρώματος (αποχρωματισμός). Αυτή η θεραπεία μπορεί να είναι μια επιλογή εάν η λεύκη σας είναι ευρέως διαδεδομένη και άλλες θεραπείες δεν έχουν λειτουργήσει. Ένας παράγοντας αποχρωματισμού εφαρμόζεται σε μη επηρεασμένες περιοχές του δέρματος. Αυτό φωτίζει σταδιακά το δέρμα έτσι ώστε να αναμιγνύεται με τις αποχρωματισμένες περιοχές. Η θεραπεία γίνεται μία ή δύο φορές την ημέρα για εννέα μήνες ή περισσότερο. Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν ερυθρότητα, πρήξιμο, κνησμό και πολύ ξηρό δέρμα. Ο αποχρωματισμός είναι μόνιμος.

Χειρουργική επέμβαση

Εάν η ελαφριά θεραπεία και τα φάρμακα δεν έχουν λειτουργήσει, ορισμένα άτομα με σταθερή ασθένεια μπορεί να είναι υποψήφια για χειρουργική επέμβαση. Οι ακόλουθες τεχνικές αποσκοπούν στην εξομάλυνση του τόνου του δέρματος αποκαθιστώντας το χρώμα:

• Εμβολιασμός δέρματος. Σε αυτή τη διαδικασία, ο γιατρός σας μεταφέρει πολύ μικρά τμήματα του υγιούς, χρωματισμένου δέρματος σας σε περιοχές που έχουν χάσει τη χρωστική ουσία. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται μερικές φορές εάν έχετε μικρά μπαλώματα λεύκης. Πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν λοίμωξη, ουλές, λιθόστρωτη εμφάνιση, διάστικτο χρώμα και αποτυχία της περιοχής να επαναχρωματιστεί.
• Μεταμόσχευση κυψέλης. Σε αυτήν τη διαδικασία, ο γιατρός σας δημιουργεί φουσκάλες στο χρωματισμένο δέρμα σας, συνήθως με αναρρόφηση και στη συνέχεια μεταμοσχεύει τις κορυφές των κυψελών σε αποχρωματισμένο δέρμα. Πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν ουλές, εμφάνιση λιθόστρωτου και αποτυχία της περιοχής να επαναχρωματιστεί. Και η βλάβη του δέρματος που προκαλείται από την αναρρόφηση μπορεί να προκαλέσει ένα άλλο έμπλαστρο λεύκης.
• Μεταμόσχευση κυτταρικού εναιωρήματος. Σε αυτήν τη διαδικασία, ο γιατρός σας παίρνει λίγο ιστό στο χρωματισμένο δέρμα σας, βάζει τα κύτταρα σε ένα διάλυμα και στη συνέχεια τα μεταμοσχεύει στην προετοιμασμένη πληγείσα περιοχή. Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας επαναχρωματισμού αρχίζουν να εμφανίζονται μέσα σε τέσσερις εβδομάδες. Πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν ουλές, λοίμωξη και άνιση τόνο του δέρματος.

Πιθανές μελλοντικές θεραπείες

Οι θεραπείες που μελετούνται περιλαμβάνουν:

• Ένα φάρμακο για την τόνωση των κυττάρων που παράγουν χρώμα (μελανοκύτταρα). Ονομάζεται αφαμελονοτίδη, αυτή η πιθανή θεραπεία εμφυτεύεται κάτω από το δέρμα για την προώθηση της ανάπτυξης των μελανοκυττάρων.
• Ένα φάρμακο που βοηθά στον έλεγχο των μελανοκυττάρων. Η προσταγλανδίνη Ε2 δοκιμάζεται ως τρόπος αποκατάστασης του χρώματος του δέρματος σε άτομα με λεύκη που δεν είναι ευρέως διαδεδομένο ή εξαπλωμένο. Εφαρμόζεται στο δέρμα ως τζελ.

Στο σπίτι

Εάν έχετε λεύκη, οι ακόλουθες τακτικές αυτο-φροντίδας μπορεί να σας βοηθήσουν να φροντίσετε το δέρμα σας και να βελτιώσετε την εμφάνισή του:

• Προστατέψτε το δέρμα σας από τον ήλιο και τις τεχνητές πηγές υπεριώδους φωτός. Χρησιμοποιήστε αντηλιακό ευρέος φάσματος, ανθεκτικό στο νερό με SPF τουλάχιστον 30. Εφαρμόστε αντηλιακό γενναιόδωρα και εφαρμόστε ξανά κάθε δύο ώρες – ή πιο συχνά εάν κολυμπάτε ή ιδρώνετε. Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε σκιά και να φορέσετε ρούχα που προστατεύουν το δέρμα σας από τον ήλιο. Μην χρησιμοποιείτε κρεβάτια μαυρίσματος και ηλιακά φωτιστικά.

  Η προστασία του δέρματός σας από τον ήλιο βοηθά στην πρόληψη του ηλιακού εγκαύματος του αποχρωματισμένου δέρματος. Το αντηλιακό ελαχιστοποιεί επίσης το μαύρισμα, το οποίο τονίζει τα λεκέδες της λεύκης.

• Κρύψτε το δέρμα. Τα προϊόντα μακιγιάζ και μαυρίσματος μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση των διαφορών στο χρώμα του δέρματος. Ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε πολλές μάρκες μακιγιάζ ή αυτο-βυρσοδέψες για να βρείτε αυτό που ταιριάζει καλά με τον κανονικό τόνο του δέρματος σας. Ο χρωματισμός των προϊόντων μαυρίσματος δεν ξεπλένεται, αλλά σταδιακά εξασθενεί για αρκετές ημέρες. Εάν χρησιμοποιείτε αυτο-βυρσοδεψείο, επιλέξτε αυτό που περιέχει διϋδροξυακετόνη, καθώς έχει εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων.
• Μην πάρετε τατουάζ. Η ζημιά στο δέρμα σας, όπως αυτή που προκαλείται από τατουάζ, μπορεί να προκαλέσει ένα νέο έμπλαστρο λεύκης εντός δύο εβδομάδων.

Εναλλακτικό φάρμακο

Περιορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το βότανο Ginkgo biloba μπορεί να επιστρέψει το χρώμα του δέρματος σε άτομα με λεύκη. Άλλες μικρές μελέτες δείχνουν ότι το άλφα-λιποϊκό οξύ, το φολικό οξύ, η βιταμίνη C και η βιταμίνη Β-12 συν τη φωτοθεραπεία μπορεί να αποκαταστήσει το χρώμα του δέρματος για μερικούς ανθρώπους.

Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε εξωχρηματιστηριακή θεραπεία, συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν δοκιμάσετε εναλλακτικές θεραπείες για να βεβαιωθείτε ότι δεν θα επηρεάσουν άλλες θεραπείες που χρησιμοποιείτε.