Δοκιμές για HIV: ELISA, Western Blot και άλλα

Τι είναι το τεστ ELISA και ο προσδιορισμός διαφοροποίησης HIV;

Η ενζυμική ανοσοπροσροφητική δοκιμασία (ELISA), γνωστή και ως ενζυμική ανοσοδοκιμασία (EIA), ανιχνεύει αντισώματα και αντιγόνα HIV στο αίμα.

Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο βοηθά το σώμα σας να καταπολεμήσει τις ασθένειες. Το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει τα αντισώματα ως απόκριση στην παρουσία ξένων ουσιών, όπως οι ιοί. Αντίθετα, τα αντιγόνα είναι οποιαδήποτε ξένη ουσία στο σώμα που προκαλεί την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η εξέταση ELISA είναι συνήθως η πρώτη εξέταση που παραγγέλθηκε από πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος από αυτή τη δοκιμή, η δοκιμή ELISA ακολουθήθηκε προηγουμένως από μια εξέταση που ονομάζεται Western blot για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Ωστόσο, το Western blot δεν χρησιμοποιείται πλέον και σήμερα το τεστ ELISA ακολουθείται από δοκιμασία διαφοροποίησης HIV για την επιβεβαίωση της μόλυνσης από τον HIV. Ο πάροχος μπορεί επίσης να παραγγείλει μια εξέταση ανίχνευσης γενετικού υλικού HIV.

Πότε συνιστάται η εξέταση ELISA;

Η εξέταση ELISA συνιστάται εάν ένα άτομο έχει εκτεθεί στον HIV ή κινδυνεύει να προσβληθεί από τον ιό HIV. Εκείνοι που κινδυνεύουν να προσβληθούν από τον ιό HIV περιλαμβάνουν:

• άτομα που χρησιμοποιούν ενδοφλέβια (IV) φάρμακα
• άτομα που κάνουν σεξ χωρίς προφυλακτικό, ειδικά με κάποιον που έχει HIV ή άγνωστη κατάσταση HIV
• άτομα που είχαν σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ)
• άτομα που είχαν μεταγγίσεις αίματος ή ενέσεις παράγοντα πήξης αίματος πριν από το 1985

Οι άνθρωποι μπορεί να επιλέξουν να κάνουν το τεστ εάν δεν είναι βέβαιοι για την κατάστασή τους HIV, ακόμα κι αν δεν ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Για τα άτομα που συμμετέχουν σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, όπως η ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ή το σεξ χωρίς προφυλακτικό, είναι καλή ιδέα να υποβάλλονται σε εξετάσεις σε τακτική βάση. Και το Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) συνιστά σε όλους τους ενήλικες να υποβάλλονται σε εξετάσεις τουλάχιστον μία φορά για HIV.

Πώς προετοιμάζομαι για τις εξετάσεις;

Δεν χρειάζεται να προετοιμαστείτε για μια δοκιμή ELISA ή μια δοκιμασία διαφοροποίησης. Αυτές οι εξετάσεις γίνονται με τη χρήση δείγματος αίματος και απαιτείται πολύ λίγος χρόνος για να δοθεί δείγμα αίματος. Ωστόσο, για να ληφθούν τα αποτελέσματα των εξετάσεων, μπορεί να χρειαστούν αρκετές ημέρες και σε ορισμένες περιπτώσεις εβδομάδες.

Τα άτομα που φοβούνται τις βελόνες ή που λιποθυμούν όταν βλέπουν αίμα θα πρέπει να ενημερώσουν οπωσδήποτε τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης καθώς και τον τεχνικό εργαστηρίου. Αυτοί οι κλινικοί γιατροί μπορούν να λάβουν προφυλάξεις για να διασφαλίσουν την ασφάλεια σε περίπτωση που το άτομο λιποθυμήσει.

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του τεστ;

Πριν από τη δοκιμή, ένας πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα εξηγήσει τη διαδικασία. Το άτομο που κάνει το τεστ πιθανότατα θα χρειαστεί να υπογράψει ένα έντυπο συγκατάθεσης.

Για να αποτρέψετε τυχόν προβλήματα κατά τη διάρκεια της εξέτασης, το άτομο θα πρέπει να ενημερώσει οπωσδήποτε τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης εάν:

• Είχαν πρόβλημα να δώσουν αίμα στο παρελθόν
• μελανιάζουν εύκολα
• έχουν μια αιμορραγική διαταραχή, όπως η αιμορροφιλία
• παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα (αραιωτικά αίματος)

Κατά τη διάρκεια της δοκιμής

Η διαδικασία λήψης δείγματος αίματος είναι η ίδια και για τις δύο εξετάσεις. Ένας ιατρός θα:

• καθαρίστε το σημείο του δέρματος όπου σχεδιάζουν να τραβήξουν αίμα
• εφαρμόστε ένα τουρνικέ, ή ελαστική ταινία, γύρω από το χέρι για να διογκώσετε τις φλέβες με αίμα
• Τοποθετήστε μια βελόνα σε μια από τις φλέβες και τραβήξτε ένα μικρό δείγμα αίματος σε ένα σωλήνα
• αφαιρέστε τη βελόνα και εφαρμόστε έναν επίδεσμο

Για να μειωθεί η περαιτέρω αιμορραγία, μετά την εξέταση μπορεί να ζητηθεί από το άτομο να σηκώσει ή να λυγίσει το χέρι του για να μειώσει τη ροή του αίματος.

Η λήψη δείγματος αίματος δεν είναι επώδυνη, αν και το άτομο μπορεί να αισθανθεί ένα τσίμπημα ή μια αίσθηση τσιμπήματος καθώς η βελόνα μπαίνει στη φλέβα του. Το χέρι τους μπορεί να πάλλεται ελαφρά μετά τη διαδικασία.

Έλεγχος του αίματος

Για τη δοκιμή ELISA, το δείγμα αίματος θα σταλεί σε εργαστήριο για ανάλυση. Ένας τεχνικός εργαστηρίου θα προσθέσει το δείγμα σε μια συσκευή που περιέχει αντιγόνο HIV και αντισώματα κατά του HIV.

Μια αυτοματοποιημένη διαδικασία θα προσθέσει ένα ένζυμο στη συσκευή. Το ένζυμο βοηθά στην επιτάχυνση των χημικών αντιδράσεων. Στη συνέχεια, θα παρακολουθείται η αντίδραση του αίματος και του αντιγόνου. Εάν το αίμα περιέχει αντισώματα κατά του HIV ή αντιγόνα του HIV, θα συνδεθεί με το αντιγόνο ή το αντίσωμα στη συσκευή. Εάν ανιχνευτεί αυτή η δέσμευση, το άτομο μπορεί να έχει HIV.

Ο προσδιορισμός διαφοροποίησης είναι πολύ παρόμοιος, αλλά αντί για ένα αυτοματοποιημένο μηχάνημα, τη συσκευή μπορεί να χειριστεί ένας τεχνικός εργαστηρίου. Τα συγκεκριμένα αντισώματα και αντιγόνα στο αίμα διαχωρίζονται και αναγνωρίζονται σε διαφορετική συσκευή ανοσοδοκιμασίας.

Υπάρχουν κίνδυνοι;

Αυτές οι εξετάσεις είναι πολύ ασφαλείς, αλλά μπορεί να εμφανιστούν σπάνιες επιπλοκές. Για παράδειγμα, το άτομο μπορεί:

• νιώθουν ζαλάδα ή λιποθυμία, ειδικά αν φοβούνται τις βελόνες ή το αίμα
• λάβετε μια μόλυνση στο σημείο της εισαγωγής της βελόνας
• αναπτύξουν μώλωπες στο σημείο της παρακέντησης
• δυσκολεύεστε να σταματήσετε την αιμορραγία

Το άτομο θα πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης εάν εμφανίσει κάποια από αυτές τις επιπλοκές.

Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων;

Εάν ένα άτομο βγει θετικό για HIV στο τεστ ELISA, μπορεί να έχει HIV. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα με το τεστ ELISA. Αυτό σημαίνει ότι τα αποτελέσματα των εξετάσεων δείχνουν ότι το άτομο έχει HIV ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει. Για παράδειγμα, η ύπαρξη ορισμένων παθήσεων όπως η νόσος του Lyme, η σύφιλη ή ο λύκος μπορεί να προκαλέσει ψευδώς θετικό για HIV σε μια εξέταση ELISA.

Για το λόγο αυτό, μετά από ένα θετικό τεστ ELISA, γίνονται πιο εξελιγμένες εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί εάν το άτομο έχει HIV. Αυτές οι δοκιμές περιλαμβάνουν τη δοκιμασία διαφοροποίησης και μια δοκιμή που ονομάζεται δοκιμή νουκλεϊκού οξέος (NAT). Εάν το άτομο βγει θετικό στον HIV με ένα από αυτά τα τεστ, πιθανότατα έχει HIV.

Μερικές φορές, ο HIV δεν εμφανίζεται στο τεστ ELISA, παρόλο που ένα άτομο έχει λοίμωξη από τον ιό HIV. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν κάποιος βρίσκεται στα αρχικά στάδια της λοίμωξης και το σώμα του δεν έχει παράγει αρκετά αντισώματα (σε απάντηση στον ιό) για να ανιχνευθούν τα τεστ. Αυτό το πρώιμο στάδιο της μόλυνσης από τον ιό HIV, στο οποίο ένα άτομο έχει HIV αλλά βγαίνει αρνητικό για αυτόν, είναι γνωστό ως «περίοδος παραθύρου».

Σύμφωνα με την CDC, η περίοδος παραθύρου ενός ατόμου είναι συνήθως μεταξύ τριών και 12 εβδομάδων. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να χρειαστούν έως και έξι μήνες για να αναπτύξουν αντισώματα.

Μετά το τεστ

Αν και τόσο το τεστ ELISA όσο και το τεστ διαφοροποίησης είναι απλά και ξεκάθαρα, η αναμονή των αποτελεσμάτων μπορεί να δημιουργήσει άγχος. Σε πολλές περιπτώσεις, ένα άτομο θα πρέπει να μιλήσει με κάποιον είτε αυτοπροσώπως είτε τηλεφωνικά για να λάβει τα αποτελέσματά του, ανεξάρτητα από το αν είναι θετικά ή αρνητικά. Ένα θετικό αποτέλεσμα του τεστ μπορεί να προκαλέσει έντονα συναισθήματα. Εάν χρειάζεται, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης του ατόμου μπορεί να το παραπέμψει σε συμβουλευτικές ομάδες ή ομάδες υποστήριξης HIV.

Αν και ο ιός HIV είναι πολύ σοβαρός, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι σήμερα υπάρχει διαθέσιμο φάρμακο που μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της μετάδοσης της λοίμωξης από τον ιό HIV σε AIDS. Είναι πιθανό κάποιος με HIV να ζήσει μια μακρά και πλήρη ζωή. Και όσο νωρίτερα ένα άτομο μάθει την κατάστασή του HIV, τόσο νωρίτερα μπορεί να ξεκινήσει θεραπεία για την πρόληψη επιπλοκών στην υγεία ή τη μετάδοση της λοίμωξης σε άλλους.