Ασπεργίλλωση: Τύποι, Αίτια, Συμπτώματα, Θεραπεία & Πρόληψη

Η έκθεση σε μούχλα Aspergillus fumigatus μπορεί να προκαλέσει μια λοίμωξη/αντίδραση που ονομάζεται ασπεργίλλωση σε μερικούς ανθρώπους. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συριγμό, βήχα, πόνο στο στήθος και πυρετό.

ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Τι είναι η ασπεργίλλωση;

Η ασπεργίλλωση είναι μια λοίμωξη ή αλλεργική αντίδραση που προκαλείται από διάφορα είδη μούχλας (ένας τύπος μύκητα). Η μούχλα βρίσκεται συχνά σε εξωτερικούς χώρους σε φυτά, χώμα ή φυτική ύλη που σαπίζει. Η μούχλα μπορεί επίσης να αναπτυχθεί σε εσωτερικούς χώρους σε οικιακή σκόνη, τρόφιμα όπως αλεσμένα μπαχαρικά και δομικά υλικά. Το Aspergillus fumigatus είναι ο τύπος μούχλας που είναι πιο πιθανό να προκαλέσει ασπεργίλλωση σε ορισμένα άτομα όταν εισπνέουν (ειπνέουν) τα σπόρια του.

Ποιος παθαίνει ασπεργίλλωση;

Η έκθεση στον Aspergillus δεν είναι πιθανό να προκαλέσει προβλήματα στην πλειονότητα των ανθρώπων των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι υγιές. Ωστόσο, άτομα με χρόνια προβλήματα στους πνεύμονες ή άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη λοίμωξη. Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα περιλαμβάνουν εκείνους τους ανθρώπους που λαμβάνουν χημειοθεραπεία ή εκείνους που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων.

Υπάρχουν περισσότεροι από ένας τύποι ασπεργίλλωσης;

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ασπεργίλλωσης.

Πνευμονική ασπεργίλλωση είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί σε άτομα που έχουν χρόνιες πνευμονικές διαταραχές ή κατεστραμμένους πνεύμονες. Αυτά τα άτομα είναι πιθανό να έχουν μη φυσιολογικούς χώρους στους πνεύμονές τους όπου μπορεί να αναπτυχθεί ο μύκητας. Ο μύκητας μπορεί επίσης σπάνια να μολύνει τα ιγμόρεια και τους ακουστικούς πόρους. Τα σπόρια της μούχλας μπορούν να αποικιστούν (να αναπτυχθούν) μέσα στις πνευμονικές κοιλότητες που αναπτύχθηκαν ως αποτέλεσμα χρόνιων ασθενειών, όπως η φυματίωση, το εμφύσημα ή η προχωρημένη σαρκοείδωση. Οι ίνες του μύκητα μπορεί να σχηματίσουν ένα κομμάτι σε συνδυασμό με λευκά αιμοσφαίρια και θρόμβους αίματος. Αυτό το εξόγκωμα ή μπάλα μύκητα ονομάζεται ασπέργιλλωμα ή μυκήτωμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια μπάλα μύκητα μπορεί να υπάρχει σε άλλα όργανα του σώματος.

Διηθητική ασπεργίλλωση, ο πιο σοβαρός τύπος, εμφανίζεται όταν η μόλυνση ταξιδεύει από τους πνεύμονες στην κυκλοφορία του αίματος. Άλλα όργανα, όπως τα νεφρά, το συκώτι, το δέρμα ή ο εγκέφαλος, μπορεί να μολυνθούν. Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο εάν δεν αντιμετωπιστεί. Τα άτομα με πολύ εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο επιρρεπή στην επεμβατική ασπεργίλλωση. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών ή νοσηλεία.

Αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση (ABPA) είναι μια αλλεργική αντίδραση που συμβαίνει σε μερικούς ανθρώπους μετά από έκθεση στον μύκητα Aspergillus. Ο μύκητας προκαλεί φλεγμονή στους πνεύμονες και τις διόδους αέρα. Η ABPA είναι πιο συχνή σε άτομα με κυστική ίνωση, βρογχεκτασίες και/ή άσθμα επειδή τείνουν να έχουν περισσότερη βλέννα στους αεραγωγούς τους. Αν και δεν είναι σαφές ακριβώς γιατί συμβαίνει η αλλεργική αντίδραση, η βλέννα στους αεραγωγούς τους μπορεί να παρέχει ένα καλό περιβάλλον για την ανάπτυξη της μούχλας. Δυστυχώς, η αλλεργική αντίδραση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα παρόμοια με αυτά που σχετίζονται με το άσθμα, όπως συριγμό, βήχα και δυσκολία στην αναπνοή.

Πόσο συχνή είναι η ασπεργίλλωση;

Υπολογίζεται ότι έως και το 10% των ατόμων με κυστική ίνωση ή άσθμα εμφανίζουν αλλεργική αντίδραση στον ασπεργίλλο. Η ABPA εκτιμάται ότι εμφανίζεται στο 2% περίπου όλων των ασθματικών και στο 2-15% των ασθενών με κυστική ίνωση.

Συμπτώματα και Αιτίες

Τι προκαλεί την ασπεργίλλωση;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ασπεργίλλωση προκαλείται από έναν τύπο μούχλας που ονομάζεται Aspergillus fumigatus. Η μούχλα Aspergillus μπορεί συχνά να βρεθεί σε νεκρά φύλλα, σε σωρούς κομποστοποίησης και σε άλλα φυτικά υλικά σε αποσύνθεση, σε αποθηκευμένους κόκκους, ακόμη και σε τρόφιμα και μπαχαρικά. Τα σπόρια μούχλας μπορούν να μεταφερθούν σε εσωτερικούς χώρους σε παπούτσια και ρούχα και μπορούν να αναπτυχθούν σε μοκέτα. Τα κλιματιστικά μονάδων παραθύρων είναι ευαίσθητα στην ανάπτυξη μούχλας εάν τα φίλτρα δεν διατηρούνται καθαρά και το νερό δεν αποστραγγίζεται σωστά από τη μονάδα. Οι τοποθεσίες όπου γκρεμίζονται ή ανακαινίζονται κτίρια μπορεί να έχουν μολυνθεί με σπόρια μούχλας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ασπεργίλλωσης;

Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά, ανάλογα με τον τύπο της ασπεργίλλωσης.

Η πνευμονική ασπεργίλλωση μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα, ειδικά στα αρχικά στάδια. Εάν η ασθένεια εξελιχθεί, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Βήχας, μερικές φορές συνοδευόμενος από βλέννα ή αίμα.
Συριγμός.
Πυρετός.
Πόνος στο στήθος.
Δυσκολία αναπνοής.

Τα συμπτώματα της διεισδυτικής ασπεργίλλωσης μπορεί να περιλαμβάνουν:

Πυρετός.
Κρυάδα.
Δυσκολίες στην αναπνοή, όπως δύσπνοια.
Νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια.
Αποπληξία.
Αιματηρός βήχας ή μαζική αιμορραγία από τους πνεύμονες.

Η αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση μπορεί να προκαλέσει:

Βήχας που συνοδεύεται από βλέννα ή αίμα.
Συριγμός ή επιδείνωση του άσθματος.
Πυρετός.
Αυξημένες εκκρίσεις βλέννας ή πτυέλων.
Αδυναμία ανοχής της άσκησης ή του άσθματος που προκαλείται από την άσκηση.

Πολλοί ασθενείς με άσθμα ή κυστική ίνωση εμφανίζουν ήδη αναπνευστικά συμπτώματα παρόμοια με αυτά που προκαλούνται από αλλεργική αντίδραση, επομένως μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθεί η ABPA σε αυτές τις καταστάσεις. Μερικές φορές, η επιδείνωση των συμπτωμάτων όπως ο βήχας και ο συριγμός είναι το μόνο σημάδι ότι το άτομο αντιμετωπίζει μια αλλεργική αντίδραση.

Εάν η αλλεργική αντίδραση υποτροπιάσει με την πάροδο του χρόνου και οι πνεύμονες φλεγμονωθούν επανειλημμένα, μπορεί να προκληθεί βλάβη στους πνεύμονες και τους κεντρικούς αεραγωγούς. Οι επαναλαμβανόμενες αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσουν ουλές στον πνευμονικό ιστό και διεύρυνση των κεντρικών αεραγωγών, μια κατάσταση γνωστή ως βρογχεκτασία.

Διάγνωση και Δοκιμές

Πώς γίνεται η διάγνωση της ασπεργίλλωσης;

Ο γιατρός σας πιθανότατα θα σας ρωτήσει για το ιατρικό σας ιστορικό, συμπεριλαμβανομένου του τύπου και της διάρκειας των συμπτωμάτων σας και εάν έχετε βήχα ή πυρετό. Μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί η πάθηση, επειδή τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με εκείνα άλλων ασθενειών.

Μερικές από τις διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να απαιτηθούν περιλαμβάνουν:

Δερματικές και αιματολογικές εξετάσεις: Αυτές οι εξετάσεις είναι χρήσιμες για τη διάγνωση της ABPA, ειδικά σε περιπτώσεις όπου ο ασθενής έχει άσθμα, βρογχεκτασίες ή κυστική ίνωση. Ο γιατρός ή ο τεχνικός εγχέει μια μικρή ποσότητα αντιγόνου ασπεργίλλου στο δέρμα, συνήθως στο κάτω μέρος του βραχίονα. Ένα μικρό κόκκινο εξόγκωμα στο σημείο ή κοντά στο σημείο θα δείξει ότι έχετε αλλεργική αντίδραση. Επιπλέον, ένα δείγμα του αίματός σας μπορεί να αναλυθεί για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ορισμένα αντισώματα που υποδηλώνουν αλλεργική αντίδραση.
Απεικόνιση τεστ: Μπορεί να πραγματοποιηθεί αξονική τομογραφία θώρακος ή αξονική τομογραφία (CT/CAT scan) για την εξέταση των πνευμόνων.
Καλλιέργεια πτυέλων: Ένα δείγμα πτυέλων μπορεί να χρωματιστεί (βαφτεί) και να ελεγχθεί για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει μύκητας ασπεργίλλου.
Βιοψία: Ένα μικρό δείγμα ιστού αφαιρείται από τους πνεύμονες ή τα ιγμόρεια για τη διάγνωση της επεμβατικής ασπεργίλλωσης.

Διαχείριση και Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η ασπεργίλλωση;

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν κορτικοστεροειδή από το στόμα, αντιμυκητιακά φάρμακα και χειρουργική επέμβαση.

Από του στόματος κορτικοστεροειδή φάρμακα: Μπορεί να συνταγογραφηθούν στερεά ή υγρά από του στόματος φάρμακα για τη θεραπεία της αλλεργικής βρογχοπνευμονικής ασπεργίλλωσης. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν τη φλεγμονή και εμποδίζουν τα αναπνευστικά συμπτώματα, όπως ο συριγμός και ο βήχας, να επιδεινωθούν. Μερικά από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα είναι η πρεδνιζόνη, η πρεδνιζολόνη και η μεθυλπρεδνιζολόνη.
Αντιμυκητιακά φάρμακα: Αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται γενικά για τη θεραπεία της διεισδυτικής πνευμονικής ασπεργίλλωσης. Η βορικοναζόλη είναι επί του παρόντος το φάρμακο εκλογής επειδή προκαλεί λιγότερες παρενέργειες και φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική από άλλα φάρμακα. Η αμφοτερικίνη Β ή η ιτρακοναζόλη είναι επίσης αποτελεσματικές στη θεραπεία της λοίμωξης. Το Caspofungin χρησιμοποιείται μερικές φορές σε περιπτώσεις όπου η μόλυνση είναι ανθεκτική στα άλλα αντιμυκητιακά. Τα αντιμυκητιακά φάρμακα χρησιμοποιούνται μερικές φορές μαζί με τα από του στόματος κορτικοστεροειδή κατά τη θεραπεία της ABPA. Τα αντιμυκητιακά μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες, όπως βλάβες στα νεφρά και στο συκώτι.
Χειρουργική επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις που υπάρχουν ασπεργίλωμα και προκαλούν σοβαρά προβλήματα, όπως υπερβολική αιμορραγία. Τα αντιμυκητιακά φάρμακα συνήθως δεν είναι αποτελεσματικά κατά των ασπεργιλωμάτων, γι’ αυτό συνιστάται χειρουργική επέμβαση. Ο εμβολισμός μπορεί να είναι μια επιλογή για τον αποκλεισμό της ροής του αίματος στην αρτηρία που παρέχει αίμα στην κοιλότητα του πνεύμονα όπου βρίσκεται η μπάλα του μύκητα. Αυτό θα σταματήσει την αιμορραγία, αλλά μπορεί να επαναληφθεί αργότερα.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η ασπεργίλλωση;

Λόγω της επικράτησης της μούχλας ασπεργίλλου στο περιβάλλον, είναι πολύ δύσκολο να αποφευχθεί η έκθεση. Είναι καλύτερο να αποφεύγετε τοποθεσίες με υπερβολική ποσότητα σκόνης ή μούχλας, όπως εργοτάξια ή σωρούς κομποστοποίησης. Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή αλλεργίες στη μούχλα θα πρέπει να αποφεύγουν δραστηριότητες όπως η κηπουρική ή το κούρεμα γκαζόν. Εάν είναι πιθανή η έκθεση σε αερομεταφερόμενη σκόνη ή μούχλα, σκεφτείτε να φοράτε μάσκα προσώπου ή μάσκα N95. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη χρήση ενός αντιμυκητιασικού φαρμάκου για την πρόληψη της μόλυνσης.

Tags: understand symptoms χρήσιμες πληροφορίες για την υγεία