Νόσος του Lyme – αιτίες, συμπτώματα και θεραπεία

Γενικές πληροφορίες

Η νόσος του Lyme προκαλείται από τέσσερα κύρια είδη βακτηρίων. Οι Borrelia burgdorferi και Borrelia mayonii προκαλούν ασθένεια Lyme στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Borrelia afzelii και Borrelia garinii προκαλούν ασθένεια Lyme στην Ευρώπη και την Ασία. Η νόσος του Lyme είναι η πιο κοινή ασθένεια που προκαλείται από κρότωνες. Η νόσος του Lyme μεταδίδεται από το δάγκωμα ενός μολυσμένου τσιμπούρι με μαύρο πόδια, γνωστό συνήθως ως τσιμπούρι ελαφιών.

Είναι πιθανό να πάρετε τη νόσο του Lyme εάν ζείτε ή περνάτε χρόνο σε χλοώδεις και κατάφυτες περιοχές, όπου τα τσιμπούρια που μεταφέρουν τη νόσο του Lyme ευδοκιμούν. Είναι σημαντικό να λαμβάνετε προληπτικά μέτρα κοινής λογικής σε περιοχές με κρότωνες.

Αιτίες της νόσου του Lyme

Η νόσος του Lyme προκαλείται από τα βακτήρια Borrelia burgdorferi και Borrelia mayonii. Αυτά τα βακτήρια μεταφέρονται κυρίως από τσιμπούρια με μαύρα πόδια ή τσιμπούρια ελαφιών. Οι νέοι καφέ τσιμπούρια συχνά δεν είναι μεγαλύτεροι από έναν σπόρο παπαρούνας, κάτι που τους καθιστά σχεδόν αδύνατο να εντοπιστούν.

Για να προσβληθεί από τη νόσο του Lyme, ένα μολυσμένο τσιμπούρι ελαφιών πρέπει να σας δαγκώσει. Τα βακτήρια εισέρχονται στο δέρμα σας μέσω του δαγκώματος και τελικά μπαίνουν στην κυκλοφορία του αίματος σας.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, για τη μετάδοση της νόσου του Lyme, ένα τσιμπούρι ελαφιών πρέπει να επισυνάπτεται για 36 έως 48 ώρες. Εάν βρείτε ένα συνημμένο τσιμπούρι που φαίνεται πρησμένο, μπορεί να τρέφεται αρκετά καιρό για να μεταδώσει βακτήρια. Η αφαίρεση του τσιμπούρι το συντομότερο δυνατό μπορεί να αποτρέψει τη μόλυνση.

Παράγοντες κινδύνου

Όπου ζείτε ή διακοπές μπορεί να επηρεάσει τις πιθανότητες να πάρετε τη νόσο του Lyme. Το επάγγελμά σας και οι υπαίθριες δραστηριότητες σας μπορούν επίσης να επηρεάσουν τους κινδύνους. Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου για τη νόσο του Lyme περιλαμβάνουν:

• Περάστε χρόνο σε δασικές ή χλοώδεις περιοχές. Τα τσιμπούρια των ελαφιών βρίσκονται κυρίως στις περιοχές με τα δάση. Τα παιδιά που περνούν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους σε αυτές τις περιοχές κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Οι ενήλικες με υπαίθριες εργασίες διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο.
• Δεν καλύπτει το δέρμα. Τα τσιμπούρια συνδέονται εύκολα με γυμνή σάρκα. Εάν βρίσκεστε σε μια περιοχή όπου τα τσιμπούρια είναι κοινά, προστατέψτε τον εαυτό σας και τα παιδιά σας φορώντας μακριά μανίκια και μακριά παντελόνια. Μην αφήνετε τα κατοικίδια ζώα σας να περιπλανηθούν σε ψηλά ζιζάνια και γρασίδι.
• Να μην αφαιρούνται τα τσιμπούρια αμέσως ή σωστά. Τα βακτήρια από ένα τσιμπήμα τσιμπούρι μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος σας εάν το τσιμπούρι παραμείνει συνδεδεμένο στο δέρμα σας για 36 έως 48 ώρες ή περισσότερο. Εάν αφαιρέσετε ένα τσιμπούρι μέσα σε δύο ημέρες, ο κίνδυνος να πάρετε τη νόσο του Lyme είναι χαμηλός.

Συμπτώματα της νόσου του Lyme

Τα συμπτώματα της νόσου του Lyme ποικίλλουν και συνήθως εμφανίζονται σταδιακά, αλλά τα στάδια μπορεί να αλληλεπικαλύπτονται.

Πρώιμα συμπτώματα

Ένα μικρό, κόκκινο χτύπημα, παρόμοιο με το χτύπημα ενός τσιμπήματος κουνουπιών, εμφανίζεται συχνά στη θέση ενός δαγκώματος κροτώνων και υποχωρεί σε λίγες ημέρες.

Ωστόσο, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε ένα μήνα μετά τη μόλυνση:

• Εξάνθημα. Από 3 έως 30 ημέρες μετά από ένα μολυσμένο τσιμπούρι, μπορεί να εμφανιστεί μια κόκκινη περιοχή. Το εξάνθημα (ερύθημα μετανάστες) επεκτείνεται αργά με τις ημέρες και μπορεί να εξαπλωθεί σε 12 ίντσες (30 εκατοστά). Το εξάνθημα συνήθως δεν είναι φαγούρα ή οδυνηρό, αλλά μπορεί να αισθάνεται ζεστό στην αφή.

Το Erythema migrans είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου του Lyme, αν και δεν αναπτύσσουν εξάνθημα σε όλους τους ασθενείς με νόσο Lyme. Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν αυτό το εξάνθημα σε περισσότερα από ένα σημεία στο σώμα τους.

• Άλλα συμπτώματα. Πυρετός, ρίγη, κόπωση, πόνοι στο σώμα, πονοκέφαλος, δυσκαμψία στο λαιμό και πρησμένοι λεμφαδένες, μαζί με το εξάνθημα.

Αργότερα συμπτώματα

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, ενδέχεται να εμφανιστούν νέα συμπτώματα μόλυνσης από Lyme τις επόμενες εβδομάδες. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Μετανάστες ερύθημα. Το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί σε άλλες περιοχές του σώματός σας.
• Πόνος στις αρθρώσεις. Οι περίοδοι σοβαρού πόνου στις αρθρώσεις και οίδημα είναι πιθανό να επηρεάσουν τα γόνατά σας, αλλά ο πόνος μπορεί να μετακινηθεί από τη μία άρθρωση στην άλλη.
• Νευρολογικά προβλήματα. Εβδομάδες, μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά τη μόλυνση, μπορεί να εμφανίσετε φλεγμονή των μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλό σας (μηνιγγίτιδα), προσωρινή παράλυση της μίας πλευράς του προσώπου σας (παράλυση του Bell), μούδιασμα ή αδυναμία στα άκρα σας και μειωμένη μυϊκή κίνηση.

Λιγότερο κοινά συμπτώματα

Αρκετές εβδομάδες μετά τη μόλυνση, μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν:

• Καρδιακά προβλήματα, όπως ακανόνιστος καρδιακός παλμός
• Φλεγμονή των ματιών
• Φλεγμονή του ήπατος
• Σοβαρή κόπωση

Πότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό;

Όταν έχετε δαγκωθεί από ένα τσιμπούρι και έχετε συμπτώματα.

Μόνο μια μειοψηφία τσιμπήματος οδηγεί σε ασθένεια Lyme. Όσο περισσότερο παραμένει το τσιμπούρι στο δέρμα σας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να πάρετε την ασθένεια. Η λοίμωξη από Lyme δεν συμβαίνει εάν το τσιμπούρι είναι προσκολλημένο για λιγότερο από 36 έως 48 ώρες.

Εάν νομίζετε ότι έχετε δαγκωθεί και έχετε συμπτώματα της νόσου του Lyme – ιδιαίτερα εάν ζείτε σε μια περιοχή όπου η νόσος του Lyme είναι συχνή – θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας. Η θεραπεία για τη νόσο του Lyme είναι πιο αποτελεσματική εάν ξεκινήσει νωρίς.

Επισκεφθείτε το γιατρό σας, ακόμη και αν εξαφανιστούν τα συμπτώματα

Επισκεφτείτε το γιατρό σας ακόμα και αν εξαφανιστούν τα συμπτώματα – η απουσία συμπτωμάτων δεν σημαίνει ότι η ασθένεια έχει εξαφανιστεί. Χωρίς θεραπεία, η νόσος του Lyme μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματός σας για αρκετούς μήνες έως χρόνια μετά τη μόλυνση, προκαλώντας προβλήματα αρθρίτιδας και νευρικού συστήματος. Τα τσιμπούρια μπορούν επίσης να μεταδώσουν άλλες ασθένειες, όπως η Babesiosis και ο πυρετός του Κολοράντο.

Διάγνωση της νόσου του Lyme

Πολλά συμπτώματα της νόσου του Lyme βρίσκονται συχνά σε άλλες ασθένειες, επομένως η διάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη. Επιπλέον, τα τσιμπούρια που μεταδίδουν τη νόσο του Lyme μπορούν επίσης να εξαπλώσουν άλλες ασθένειες.

Εάν δεν έχετε το χαρακτηριστικό εξάνθημα της νόσου του Lyme, ο γιατρός σας μπορεί να ρωτήσει σχετικά με το ιατρικό σας ιστορικό, συμπεριλαμβανομένου του εάν έχετε βρεθεί σε εξωτερικούς χώρους το καλοκαίρι, όπου η νόσος του Lyme είναι συχνή. Τότε ο γιατρός σας θα κάνει μια φυσική εξέταση.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις για τον εντοπισμό αντισωμάτων κατά των βακτηρίων μπορούν να βοηθήσουν στην επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της διάγνωσης. Αυτές οι εξετάσεις είναι πιο αξιόπιστες λίγες εβδομάδες μετά τη μόλυνση, αφού το σώμα σας είχε χρόνο να αναπτύξει αντισώματα. Αυτές οι δοκιμές περιλαμβάνουν:

• Ενζυμική ανοσοπροσροφητική δοκιμασία (ELISA). Αυτό το τεστ χρησιμοποιείται συχνότερα για την ανίχνευση της νόσου του Lyme. Το ELISA ανιχνεύει αντισώματα έναντι του B. burgdorferi. Αλλά επειδή αυτό το τεστ μπορεί μερικές φορές να δώσει ψευδώς θετικά αποτελέσματα, δεν χρησιμοποιείται ως η μόνη βάση για τη διάγνωση.

Αυτό το τεστ μπορεί να μην είναι θετικό κατά το αρχικό στάδιο της νόσου του Lyme, αλλά το εξάνθημα είναι αρκετά διακριτικό για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση χωρίς περαιτέρω έλεγχο σε άτομα που ζουν σε περιοχές που έχουν μολυνθεί με κρότωνες που μεταδίδουν νόσο Lyme.

• Δοκιμή στυπώματος Western. Εάν το τεστ ELISA είναι θετικό, αυτή η δοκιμή γίνεται συνήθως για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Σε αυτήν την προσέγγιση δύο σταδίων, το στύπωμα Western ανιχνεύει αντισώματα έναντι αρκετών πρωτεϊνών του B. burgdorferi.

Θεραπεία της νόσου του Lyme

Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της νόσου του Lyme. Γενικά, όσο πιο γρήγορα αρχίζετε να θεραπεύετε, τόσο πιο γρήγορα θα αναρρώσετε.

Αντιβιοτικά

• Από του στόματος αντιβιοτικά. Αυτές είναι οι συνήθεις θεραπείες για τη νόσο του Lyme πρώιμου σταδίου. Αυτά τα αντιβιοτικά είναι συνήθως δοξυκυκλίνη για ενήλικες και παιδιά άνω των 8 ετών, ή αμοξικιλλίνη ή κεφουροξίμη για ενήλικες, μικρότερα παιδιά και εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες.

Συνιστάται συνήθως μια σειρά αντιβιοτικών 14 έως 21 ημερών, αλλά ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η λήψη αντιβιοτικών σε 10 έως 14 ημέρες είναι εξίσου αποτελεσματική.

• Ενδοφλέβια αντιβιοτικά. Εάν η ασθένεια επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει θεραπεία με ενδοφλέβιο αντιβιοτικό για 14 έως 28 ημέρες. Αυτή η θεραπεία είναι αποτελεσματική στην εξάλειψη της λοίμωξης, αν και μπορεί να σας πάρει λίγο χρόνο για να ανακάμψετε από τα συμπτώματά σας.

Τα ενδοφλέβια αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν διάφορες παρενέργειες, όπως: χαμηλότερο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, ήπια έως σοβαρή διάρροια ή αποικισμό ή μόλυνση με άλλους ανθεκτικούς στα αντιβιοτικά οργανισμούς που δεν σχετίζονται με το Lyme.

Μετά τη θεραπεία, ένας μικρός αριθμός ατόμων εξακολουθεί να έχει κάποια συμπτώματα, όπως μυϊκούς πόνους και κόπωση. Η αιτία αυτών των συνεχιζόμενων συμπτωμάτων, γνωστή ως σύνδρομο Lyme ασθένειας μετά τη θεραπεία, είναι άγνωστη και η θεραπεία με περισσότερα αντιβιοτικά δεν βοηθά.

Ορισμένοι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι ορισμένα άτομα που πάσχουν από νόσο του Lyme έχουν προδιάθεση να αναπτύξουν μια αυτοάνοση απόκριση, η οποία συμβάλλει στα συμπτώματά τους.