Φλεγμονή του θύλακα (θυλακίτιδα): συμπτώματα και θεραπεία

Ο θύλακας είναι ένας μικρός, γεμάτος υγρό σάκος που μειώνει την τριβή μεταξύ οστών, μυών και τενόντων κοντά σε μια άρθρωση. Το σώμα μας περιέχει περισσότερους από 150 θύλακες σε διάφορες αρθρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των ώμων, των αγκώνων, των γοφών, των γονάτων και των φτερών. Κάθε θύλακος περιέχει μια μικρή ποσότητα αρθρικού υγρού που επιτρέπει την ομαλή κίνηση όταν κινείται η άρθρωση. Όταν ένας θύλακας ερεθίζεται, φλεγμαίνει ή μολύνεται, η κατάσταση αυτή ονομάζεται φλεγμονή θύλακος (ιατρικός όρος: θυλακίτιδα).

Πώς αναπτύσσεται η φλεγμονή του θύλακα

Η φλεγμονή του θύλακα αναπτύσσεται όταν η επένδυση του θύλακα παράγει υπερβολικό υγρό λόγω ερεθισμού ή τραυματισμού. Το αυξημένο υγρό προκαλεί πρήξιμο και πίεση στο εσωτερικό του θύλακα. Ο φλεγμονώδης θύλακος πιέζει τους κοντινούς ιστούς, προκαλώντας πόνο και περιορίζοντας την κίνηση. Η συνεχής μηχανική καταπόνηση, το τραύμα, η λοίμωξη ή οι μεταβολικές διαταραχές μπορούν να προκαλέσουν αυτή τη φλεγμονή.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επαναλαμβανόμενη κίνηση ή η παρατεταμένη πίεση σε μια άρθρωση προκαλεί φλεγμονή του θύλακα. Για παράδειγμα, το επαναλαμβανόμενο γονάτισμα μπορεί να ερεθίσει τον προπαθητικό θύλακο μπροστά από το γόνατο και το επαναλαμβανόμενο σκύψιμο στους αγκώνες μπορεί να φλεγμαίνει τον ολεκρανόντιο θύλακο στο πίσω μέρος του αγκώνα.

Συνήθεις αιτίες φλεγμονής των θυλάκων

Αρκετοί διαφορετικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή του θύλακα:

• Επαναλαμβανόμενη κίνηση και υπερβολική χρήση – Οι συνεχείς δραστηριότητες που καταπονούν μια άρθρωση, όπως ρίψη, τρέξιμο, γονάτισμα ή ανύψωση, μπορεί να ερεθίσουν τον θύλακο.
• Άμεσος τραυματισμός – Ένα απλό χτύπημα, όπως η πτώση απευθείας στον αγκώνα ή το γόνατο, μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στο εσωτερικό του θύλακα και να ξεκινήσει φλεγμονή.
• Παρατεταμένη πίεση – Το συνεχές σκύψιμο, κάθισμα ή γονάτισμα σε σκληρές επιφάνειες μπορεί να συμπιέσει τον θύλακο και να προκαλέσει φλεγμονή.
• Λοίμωξη – Μια βακτηριακή λοίμωξη που φτάνει στον θύλακο μέσω μιας πληγής, μιας δερματικής βλάβης ή της κυκλοφορίας του αίματος μπορεί να προκαλέσει σηπτική θυλακίτιδα.
• Φλεγμονώδεις παθήσεις – Καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα ή η ψευδοουρική αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσουν κρυσταλλική ή ανοσοδιαμεσολαβούμενη φλεγμονή στον θύλακο.
• Μεταβολικές διαταραχές – Τα μη φυσιολογικά επίπεδα ουρικού οξέος, οι εναποθέσεις ασβεστίου ή άλλα μεταβολικά απόβλητα μπορούν να ερεθίσουν την επένδυση του θύλακα.

Συνήθεις θέσεις φλεγμονής του θύλακα

Η φλεγμονή του θύλακα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε άρθρωση που περιέχει θύλακα, όπως:

• ώμος (υποακρωμιαία ή υποδελτοειδής θυλακίτιδα) – Η φλεγμονή του θύλακα του ώμου αναπτύσσεται συχνά από την επαναλαμβανόμενη κίνηση του βραχίονα πάνω από το κεφάλι.
• Αγκώνας (θυλακίτιδα του ωλέκρανου) – Η φλεγμονή του θύλακα του αγκώνα προκαλείται συνήθως από πίεση ή τραύμα στην άκρη του αγκώνα.
• Ισχίο (θυλακίτιδα του τροχαντήρα) – Η φλεγμονή του θύλακα του ισχίου είναι συνήθως αποτέλεσμα παρατεταμένης ορθοστασίας, τρεξίματος ή κατάκλισης στη μία πλευρά.
• Γόνατο (προπαθητική ή ενδοπαθητική θυλακίτιδα) – Η φλεγμονή του θύλακα του γόνατος εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που γονατίζουν συχνά, όπως οι στρώσεις δαπέδου ή οι κηπουροί.
• Πτέρνα (οπισθοκνημιαία θυλακίτιδα) – Η φλεγμονή του θύλακα της πτέρνας προκαλείται συχνά από στενά παπούτσια ή επαναλαμβανόμενες κινήσεις του αστραγάλου.

Συμπτώματα της φλεγμονής του θύλακα (θυλακίτιδα)

Η φλεγμονή του θύλακα προκαλεί διάφορα χαρακτηριστικά συμπτώματα:

• Πόνος – Ο πόνος εμφανίζεται γύρω από την προσβεβλημένη άρθρωση και αυξάνεται κατά την κίνηση ή την πίεση. Ο πόνος είναι συχνά οξύς στην αρχή και αργότερα γίνεται αμβλύς.
• Οίδημα – Ο φλεγμονώδης θύλακος γεμίζει με υγρό, προκαλώντας ορατό πρήξιμο.
• Θερμότητα και ερυθρότητα – Το δέρμα πάνω από την πληγείσα περιοχή γίνεται θερμό και κόκκινο λόγω της αυξημένης ροής του αίματος.
• Περιορισμένη κίνηση – Ο πόνος και το πρήξιμο περιορίζουν την κίνηση των αρθρώσεων.
• Πυρετός και κακουχία – Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται στη σηπτική θυλακίτιδα όταν βακτήρια μολύνουν τον θύλακο.

Η μηχανική καταπόνηση, το τραύμα ή η λοίμωξη διεγείρει τα κύτταρα στο εσωτερικό του θύλακα ώστε να απελευθερώσουν φλεγμονώδεις μεσολαβητικές ουσίες, όπως προσταγλανδίνες, κυτταροκίνες και ισταμίνη. Αυτές οι χημικές ουσίες αυξάνουν τη διαπερατότητα των αιμοφόρων αγγείων, επιτρέποντας την είσοδο πλασμάτων και ανοσοποιητικών κυττάρων στην κοιλότητα του θύλακα. Ο θύλακας γεμίζει με υγρό και τα λευκά αιμοσφαίρια επιτίθενται στην αιτία του ερεθισμού. Αυτή η ανοσολογική απόκριση οδηγεί σε οίδημα, πόνο και ερυθρότητα.

Εάν οι κρύσταλλοι, τα βακτήρια ή ο επανειλημμένος ερεθισμός επιμένουν, αναπτύσσεται χρόνια φλεγμονή. Η χρόνια φλεγμονή παχύνει το τοίχωμα του θυλάκου και προκαλεί ινωτικές αλλαγές, οδηγώντας σε επαναλαμβανόμενο πόνο και μειωμένη ευκαμψία.

Πώς οι γιατροί διαγιγνώσκουν τη φλεγμονή του θύλακα

Οι γιατροί διαγιγνώσκουν τη φλεγμονή του θύλακα αξιολογώντας το ιατρικό ιστορικό, τη φυσική εξέταση και μερικές φορές απεικονιστικές ή εργαστηριακές εξετάσεις.

• Φυσική εξέταση – Ο γιατρός εξετάζει το πρήξιμο, τον πόνο, τη θερμότητα και το εύρος κίνησης γύρω από την άρθρωση.
• Απεικονιστικές εξετάσεις – Το υπερηχογράφημα ή η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού μπορεί να εμφανίσει τη συσσώρευση υγρού και να αποκλείσει άλλα προβλήματα, όπως η ρήξη τένοντα.
• Αναρρόφηση – Ο γιατρός μπορεί να εισάγει μια βελόνα στον πρησμένο θύλακο για να συλλέξει υγρό για ανάλυση. Αυτή η εξέταση ανιχνεύει λοίμωξη, κρυστάλλους ή μη φυσιολογικά κύτταρα.
• Εργαστηριακές εξετάσεις – Οι εξετάσεις αίματος μπορεί να ανιχνεύσουν σημάδια συστηματικής φλεγμονής ή υποκείμενες ασθένειες όπως η ουρική αρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Θεραπεία της φλεγμονής του θύλακα

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα της φλεγμονής. Αυτές είναι οι επιλογές:

• Ανάπαυση και τροποποίηση της δραστηριότητας – Η ανάπαυση της προσβεβλημένης άρθρωσης και η αποφυγή επαναλαμβανόμενων κινήσεων επιτρέπουν την υποχώρηση της φλεγμονής.
• Παγοθεραπεία – Η εφαρμογή παγοκύστεων για 15 έως 20 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα μπορεί να μειώσει το πρήξιμο και τον πόνο.
• Ανύψωση και συμπίεση – Η ανύψωση και η ήπια συμπίεση των προσβεβλημένων χεριών ή ποδιών βοηθά στη μείωση της συσσώρευσης υγρών.
• Φαρμακευτική αγωγή – Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μειώνουν τον πόνο και το πρήξιμο. Τα αντιβιοτικά φάρμακα αντιμετωπίζουν τη σηπτική θυλακίτιδα όταν υπάρχουν βακτήρια.
• Αναρρόφηση και έγχυση κορτικοστεροειδούς – Ο γιατρός σας μπορεί να αποστραγγίσει το υγρό και να χορηγήσει κορτικοστεροειδές φάρμακο για να ανακουφίσει την επίμονη φλεγμονή.
• Φυσικοθεραπεία – Οι ήπιες ασκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης βελτιώνουν την ευλυγισία των αρθρώσεων και αποτρέπουν την υποτροπή.
• Χειρουργική επέμβαση – Η χειρουργική αφαίρεση του θύλακα είναι σπάνια απαραίτητη, αλλά μπορεί να εξεταστεί όταν η χρόνια λοίμωξη ή η σοβαρή ίνωση δεν ανταποκρίνεται σε άλλες μεθόδους θεραπείας.

Επιπλοκές της φλεγμονής του θύλακα

Η ανεπεξέργαστη ή υποτροπιάζουσα φλεγμονή του θύλακα μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές:

• Χρόνιο πόνο και δυσκαμψία των αρθρώσεων
• Παχύς και ινωτικός θύλακος
• Μειωμένη κινητικότητα των αρθρώσεων
• Εξάπλωση της λοίμωξης σε κοντινούς ιστούς ή στην κυκλοφορία του αίματος (σε σηπτική θυλακίτιδα)
• Σχηματισμός εναποθέσεων ασβεστίου γύρω από τον θύλακα

Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από τη φλεγμονή του θύλακα με κατάλληλη θεραπεία και ξεκούραση. Η οξεία φλεγμονή συνήθως υποχωρεί εντός 2-3 εβδομάδων, ενώ οι χρόνιες περιπτώσεις συχνά απαιτούν μεγαλύτερης διάρκειας θεραπεία.